Người dân nơi đây đổ ra đường bờ biển để nhận đơn hàng và chiêm ngưỡng những “người giao hàng” thử nghiệm trên bầu trời.
Giao hàng trong vài phút
Một buổi sáng tháng 10 tại Tel Aviv, thành phố đông dân thứ hai tại Israel, ba chiếc máy bay không người lái xuất hiện phía trên các toà nhà cao tầng. Các cánh quạt kêu vo ve như loài côn trùng khi chúng hạ cánh xuống bãi cỏ ven bờ biển. Hai chiếc mang theo sushi, món ăn truyền thống của người Nhật, một chiếc chở bia để vận chuyển cho nhân viên tại văn phòng gần đó.
Hoạt động trên là một phần của Sáng kiến Máy bay không người lái quốc gia Israel, chương trình do chính phủ nước này xây dựng, để chuẩn bị cho thế giới mới. Ở đó, máy bay không người lái sẽ làm nhiệm vụ vận chuyển hàng hoá thương mại để giảm bớt gánh nặng giao thông trên những con đường tắc nghẽn nơi đô thị. Điều này sẽ giúp những đô thị lớn ở Israel như Tev Aviv có thể giảm bớt lưu lượng giao thông, hạn chế tắc đường trong những giờ cao điểm.
Bà Daniella Partem, đại diện Cơ quan Đổi mới Israel, đơn vị triển khai dự án, cho biết: “Giao thông đường bộ đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến không khí. Nhưng nếu chúng tôi tạo dựng môi trường vận chuyển hàng hoá an toàn hơn, chúng tôi có thể giảm tình trạng ô nhiễm không khí”.
Giai đoạn đầu đã thử nghiệm vận chuyển thuốc, huyết tương bằng máy bay không người lái. Kể từ đó, sáng kiến trị giá khoảng 6 triệu USD đã thực hiện thử nghiệm rộng rãi hơn ở ba địa phương khác nhau tại Israel.
Đến nay, chương trình đã bước vào giai đoạn 3, vận chuyển thực phẩm, và sẽ tiếp tục được thử nghiệm trong chu kỳ 8 giai đoạn. Thông qua dự án, chính phủ đặt mục tiêu cho phép người dân sử dụng rộng rãi máy bay không người lái nhờ những ứng dụng, phần mềm dân sự.
Sử dụng máy bay không người lái để vận chuyển hàng hoá với mục đích dân dụng dự kiến kéo dài 2 năm tại thành phố Tel Aviv nhằm đánh giá khả năng hoạt động, tổ chức của các công ty sản xuất máy bay không người lái. Từ kết quả thử nghiệm, chính phủ sẽ thiết lập mạng lưới toàn quốc, nơi khách hàng có thể đặt và nhận hàng đến tận nơi ở bất kỳ khu vực nào trên đất nước.
Những chuyến đi này được thực hiện bởi High Lander, công ty phần mềm kiểm soát giao thông cho máy bay không người lái tự hành, phối hợp cùng Cando, công ty sản xuất thiết bị bay tự động tại Israel.
Ông Alon Abelson, Giám đốc điều hành Công ty High Lander, cho biết: “Để một chiếc máy bay không người lái di chuyển trên bầu trời không dễ dàng. Các công ty có thể sản xuất những thiết bị này nhưng họ phải sử dụng phần mềm của High Lander để giám sát máy bay, không để chúng va chạm với những vật thể khác”.
Hai mặt của đồng xu
Ông Michael Horowitz, chuyên gia về máy bay không người lái tại Trường Đại học Pennsylvania, Mỹ, đánh giá Israel đang thiết lập tính “dân sự” cho các thiết bị vốn chỉ phục vụ mục đích quân sự như máy báy không người lái. Như vậy, những thiết bị này có thể phối hợp giữa di chuyển và tấn công.
Theo ông Horowitz, ngành công nghiệp máy bay không người lái vốn hoạt động riêng lẻ. Các công ty sẽ sáng chế và tự sản xuất thiết bị. Nhưng dự án của Israel có thể đưa ra cách tiếp cận mới cho lĩnh vực này, đó là sự phối hợp giữa phần mềm và nhiều thiết bị của nhiều công ty khác nhau.
“Nếu một công ty sáng chế ra phần mềm chỉ huy, điều khiển máy bay không người lái hiệu quả, họ có thể quản lý nhiều mẫu mã khác nhau. Tôi có thể tưởng tượng ra trong tương lai, xu hướng này sẽ rất được quan tâm”, ông Horowitz bày tỏ.
Những tiến bộ trong máy bay không người lái dân dụng có thể giúp Israel chiếm lại thị phần này từ những đối thủ như Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Đây vốn là những quốc gia nổi tiếng với chất lượng sản xuất và khả năng xuất khẩu máy bay không người lái.
Bên cạnh khả năng giao thức ăn, thuốc men, việc sử dụng máy bay không người lái cho hoạt động dân dụng khác vẫn còn trên lý thuyết. Cho đến nay, những thiết bị này chỉ có thể hạ cạnh ở những bãi đất trống, rộng rãi trong thành phố lớn. Việc di chuyển vào các toà nhà, khu phố hay ngõ ngách vẫn còn tương đối khó khăn do vấn đề hạn chế tầm nhìn.
Sáng kiến cũng đang đối mặt với nhiều câu hỏi về an ninh và hậu cần. Theo các chuyên gia, chính phủ phải đảm bảo máy bay không người lái có thể thực hiện các chuyến bay trong điều kiện thời tiết bất ổn. Ngoài ra, máy bay phải nhanh chóng rút lui để “bầu trời trống” trong trường hợp chiến tranh hoặc tình huống khẩn cấp.
Là chuyên gia công nghệ kỹ thuật số, bà Tehilla Shwartz Altshuler, thành viên Viện Dân chủ Israel, cho biết: “Máy bay không người lái có thể chụp ảnh hoặc quay video. Điều này sẽ xâm phạm quyền riêng tư”.
Tuy nhiên, các công ty thương mại dịch vụ tại Israel đã bày tỏ quan tâm đến ngành công nghiệp này. Chuỗi cửa hàng kem Golda đã mở một chi nhánh bên bờ biển tại Tel Aviv, nơi khách hàng có thể quét mã QR và đặt món qua máy bay không người lái.
Bà Talya Marder, Giám đốc Marketing tại Golda, bày tỏ: “Trong vòng chưa đầy 10 phút, khách hàng có thể nhận đơn đặt của mình, điều mà họ không thể làm với các phương tiện vận chuyển thông thường. Chúng tôi muốn đi đầu trong lĩnh vực này vì giá trị của máy bay không người lái sẽ tiếp tục tăng cao trong thời gian tới”.
