Cách làm như vậy, ở thời điểm bắt đầu, là khá hiệu quả, trẻ chịu khó và hoàn thành công việc một cách nhanh nhất. Thế nhưng về lâu dài, cách làm này lại phản tác dụng.
Lấy tiền làm phần thưởng sau mỗi việc làm của con sẽ khiến trẻ có suy nghĩ chỉ làm việc gì đó khi có tiền và dần thiếu động lực để làm công việc mà đương nhiên trẻ phải làm. Nếu cha mẹ dùng biện pháp thưởng tiền cho mỗi đầu công việc, kết quả là mỗi lần giao việc, con sẽ làm rất nhanh nhưng sau đó con sẽ không coi đó là nhiệm vụ, mà chỉ làm khi có tiền thưởng và làm khi có hứng.
Để khuyến khích con học tốt, một số cha mẹ cũng lấy tiền ra làm thước đo cho mỗi điểm 9, 10 và sau đó, trẻ học không phải bằng niềm vui mà bằng tiền thưởng. Làm như vậy con sẽ sinh hư lúc lớn lên, hơn nữa đồng tiền được cha mẹ thưởng khi làm việc nhà ấy liệu con có chi tiêu hợp lý, sử dụng có ích hay mang đổ vào mấy trò game vô bổ, vừa mất thời gian tiền bạc, vừa mệt người. Tóm lại, dùng tiền để động viên con, nếu không cẩn thận, bạn sẽ hướng con sai đường. Nếu làm bất cứ việc gì cũng có thưởng, con sẽ dần trở thành một đứa bé không biết chịu trách nhiệm với những việc mình đã làm.
Tôi đang nuôi 1 con gái 17 tuổi và 1 con gái 8 tuổi. Tôi luôn rèn 2 con làm việc nhà từ khi còn nhỏ nhưng không bao giờ thưởng tiền cho con khi giao con làm việc nhà. Đừng để con bạn thấy nặng nề khi làm việc nhà. Thay vào đó, hãy truyền cảm hứng cho chúng để biến những thói quen buồn tẻ trở nên thú vị và thư giãn. Nguyên tắc khen thưởng con của tôi chỉ có ba cách đó là:
Một là, cha mẹ cùng làm việc nhà với con. Một cách đơn giản và hiệu quả để cho việc dọn dẹp trở nên thú vị hơn là thực hiện một số việc cùng nhau. Sẽ thật thú vị và khiến một đứa trẻ phấn khởi khi nhìn thấy cha mẹ cùng tham gia với mình.
Hai là, nhận xét chân thành về những việc con đã làm được, động viên, khích lệ con cố gắng hơn. Trẻ con rất cần được khen ngợi và động viên để trẻ cảm thấy thích thú khi giúp đỡ cha mẹ làm việc nhà. Vì thế, cha mẹ đừng ngần ngại trao cho con một lời khen ngợi nhé. Bé rất thích được khen ngợi vì nghĩ rằng khi mình được khen tức là mình đã làm rất tốt rồi. Phần thưởng của tôi dành cho con chỉ đơn giản là một lời khen hoặc một cái ôm âu yếm.
Tôi thường nói với con những câu như: “Con gái mẹ làm tốt lắm. Mẹ cảm ơn con”, “Con gái mẹ là một cô bé rất chăm chỉ, biết thương bố mẹ, biết giúp đỡ bố mẹ làm việc nhà. Mẹ rất tự hào về con”, “Con gái mẹ ngoan quá. Việc gì cũng biết làm giúp mẹ thế này thì mẹ sắp nhàn rồi. Mẹ là người hạnh phúc nhất trên đời vì có con”, “Hồi mẹ bằng tuổi con, mẹ không viết được bài văn nào hay và dài như con đâu. Con chỉ cần chăm chỉ, cố gắng hơn là con nhất định sẽ học giỏi hơn mẹ nhiều”…
 |
Ảnh minh họa. |
Ba là, tôi khuyến khích con bằng cách làm 1 bảng excel tích lũy điểm thưởng theo từng ngày cho con. Vào buổi tối trước khi đi ngủ, mẹ con tôi sẽ liệt kê ra các việc con đã làm trong ngày có kết quả tốt, tôi sẽ quyết định thưởng bao nhiêu sao cho các việc đó và cộng vào bảng excel. Ví dụ, con nấu cơm sẽ thưởng 5 sao. Con rửa bát sẽ thưởng 5 sao. Con mang quần áo bẩn lên máy giặt ở tầng 5 giặt và rút quần áo khô trên đó xuống gấp, cất vào tủ sẽ thưởng 5 sao. Con đọc xong một cuốn sách sẽ thưởng 5 sao. Con được 9,5 điểm sẽ thưởng 5 sao, con được 10 điểm sẽ thưởng 10 sao…
Nếu con làm việc không tốt hoặc bị điểm kém, con sẽ bị trừ sao. Tôi luôn quy định rõ thang điểm để thưởng và trừ sao cho con biết từ đầu. Đến cuối tháng, tôi sẽ tổng kết xem 1 tháng con được bao nhiêu sao.
Nếu 1 tháng con được 500 sao thì tôi sẽ thưởng cho con được mua một món quà mà con thích như 1 - 2 bức tranh đính đá giá khoảng 30 - 40 nghìn đồng/1 cái hoặc 1 - 2 cuốn sách mà con thích đọc hay đồ dùng học tập mà con thích hoặc cho con đi ăn nhà hàng hoặc cho con đi chơi công viên, siêu thị mà con thích. Tôi áp dụng cách này rất hiệu quả, con tích cực làm việc nhà và rất biết quý trọng những món quà nhỏ do con làm nhiều việc nhà, đạt được nhiều sao mà có.
Phương pháp thưởng sao cho con khi làm việc nhà không phải do tôi tự nghĩ ra từ đầu. Nguyên nhân là do con gái nhỏ của tôi từ khi theo học Trường Tiểu học IQ. Các cô giáo chủ nhiệm ở trên lớp đều dùng hình thức thưởng sao cho con khi con đạt điểm cao, khi con dọn lớp, quét lớp, lau bảng, đổ rác, tích cực chép lại bài nhiều lần để học thuộc, làm đầy đủ bài tập cô giao...
Đến cuối tháng, cô giáo sẽ tổng kết số sao của từng con trong lớp và chọn ra 3 bạn có số sao cao nhất lớp để vinh danh “Ngôi sao của tháng”. Những bạn là “Ngôi sao của tháng” sẽ được nhận giấy khen và phần thưởng của nhà trường như hộp bút, sách, truyện, đồ dùng học tập… Ngoài ra, cô giáo sẽ đăng ảnh chụp nhận phần thưởng và giấy khen của các bạn được vinh danh trong tháng lên nhóm Facebook của lớp để tất cả phụ huynh trong lớp đều nắm được tình hình học tập của các con.
Hàng tháng, cô giáo lại cho cả lớp tự bầu lớp trưởng, lớp phó chứ không phải do cô giáo chỉ định. Các bạn thường căn cứ vào kết quả số sao của từng bạn trong lớp để chọn cán bộ lớp của mình. Bạn có nhiều sao nhất và nhì lớp sẽ được bầu làm lớp trưởng, lớp phó. Tôi theo dõi một thời gian thấy phương pháp này của các cô giáo chủ nhiệm lớp con gái tôi rất hiệu quả nên tôi cũng vận dụng cách này để khuyến khích con tôi làm việc nhà.
Sau 2 năm áp dụng, tôi đã gặt hái được trái ngọt khi mà con gái luôn chủ động xin làm việc nhà cùng mẹ. Khi đi học về, con sẽ nấu cơm cùng mẹ. Ăn cơm xong, con rửa bát. Tắm xong, con sẽ mang quần áo bẩn lên giặt và rút quần áo khô xuống nhà cất. Con chủ động học bài và làm bài tập xong, sau đó đọc sách trước khi đi ngủ. Sáng hôm nào mẹ cần đi làm sớm hơn mọi ngày thì con cũng tự biết phải đi ngủ sớm, dậy sớm, đi học sớm để mẹ còn đi làm.
Giống như những phương pháp dạy con tự lập, rèn con làm việc nhà là một nhiệm vụ không hề đơn giản và mất khá nhiều thời gian của cha mẹ nhưng nỗ lực đó vô cùng xứng đáng. Hy vọng bài viết này sẽ giúp các bậc phụ huynh có thêm kênh thông tin tham khảo và áp dụng những phương pháp phù hợp nhất với tính cách của con và hoàn cảnh của gia đình mình. Chúng ta dùng cách gì cũng được, miễn sao con vui vẻ, tự giác làm việc nhà và có trách nhiệm đối với công việc chung của gia đình.
