Quá trình đóng tàu, từ lúc đặt sống tàu đến khi sẵn sàng hoạt động hoàn toàn, mất tám năm chín tháng, một kỷ lục đối với một con tàu có độ phức tạp như vậy.
Bắc Kinh đang nhanh chóng mở rộng phạm vi ảnh hưởng của mình ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và có ý định thách thức vị thế bá chủ của Mỹ. Hãng RIA Novosti đưa tin về những thông tin đã biết về tàu sân bay này.
Tàu và hộ tống
Phúc Kiến là tàu sân bay đầu tiên được chế tạo theo thiết kế nguyên bản, sử dụng công nghệ độc quyền của Trung Quốc. Nó được phân loại là Type 003. Lễ bàn giao được tổ chức tại cảng Tam Á trên đảo Hải Nam, với sự tham dự của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
Con tàu được khởi đóng tại Tập đoàn Đóng tàu Giang Nam Thượng Hải vào năm 2017. Các bộ phận kết cấu được sản xuất tại nhiều cơ sở khác nhau. Việc lắp ráp bắt đầu vào năm 2021.
Tháng 7 năm 2024, truyền thông phương Tây đã công bố hình ảnh vệ tinh cho thấy tàu sân bay đã được trang bị phần thượng tầng và hệ thống phóng máy bay. Tàu Phúc Kiến được hạ thủy ba năm trước và đã hoàn thành một chu kỳ thử nghiệm trên biển đầy đủ.
Một phi đội máy bay đang được xây dựng song song. Phi công trên boong tàu được huấn luyện tại Vũ Hán trên một mô hình giả lập cụ thể của tàu Phúc Kiến.
Các tàu hộ tống có thể sẽ là tàu khu trục tên lửa dẫn đường Type 055, được đóng từ cuối năm 2014 và có lượng giãn nước đứng thứ hai trong cùng lớp, chỉ sau tàu lớp Zumwalt của Mỹ.
Hải quân PLA hiện đã có các tàu sân bay Liêu Ninh và Sơn Đông. Tàu Liêu Ninh là tàu sân bay Varyag chưa hoàn thiện của Liên Xô, được chuyển giao cho Trung Quốc vào những năm 1990, trong khi tàu Sơn Đông là tàu được đóng theo thiết kế tương tự. Chúng được đưa vào biên chế lần lượt vào năm 2012 và 2019.
Kiến thức điện từ
Phúc Kiến là tàu sân bay lớn nhất được đóng bên ngoài nước Mỹ. Lượng giãn nước đầy đủ ước tính khoảng 80.000 tấn, chiều dài 320 mét và chiều rộng 75 mét.
Từ những thế hệ trước, tàu được thừa hưởng hệ thống động lực thông thường: tua bin hơi nước và máy phát điện diesel. Nhìn chung, Phúc Kiến có thể so sánh với các tàu sân bay lớp Kitty Hawk của Mỹ những năm 1960.
Tuy nhiên, hệ thống phóng điện từ dùng cho máy bay chiến đấu cất cánh trên tàu sân bay như trên tàu Phúc Kiến hiện chỉ có trên tàu sân bay mới nhất của Mỹ là tàu Gerald Ford.
Chúng giúp máy bay tăng tốc mượt mà hơn so với các hệ thống chạy bằng hơi nước truyền thống, cho phép điều chỉnh tốc độ dựa trên khối lượng máy bay, nhẹ hơn và thiết kế đơn giản hơn.
Chúng loại bỏ nhu cầu về hệ thống đường ống phức tạp và nồi hơi áp suất cao, giúp giải phóng không gian trên tàu.
Phần thượng tầng và hai thang máy nằm ở mạn phải, giống như trên tàu sân bay Sơn Đông. Giờ đây, thang máy có thể nâng hai máy bay cùng lúc, thay vì chỉ một, một cải tiến đáng kể.
Hơn nữa, phần thượng tầng cũng nhỏ gọn hơn: nó chứa trung tâm điều khiển nhiệm vụ, radar mảng pha và thiết bị liên lạc.
Tàu Phúc Kiến không mang theo vũ khí tấn công, và hệ thống phòng không của nó chỉ giới hạn ở pháo phòng không bắn nhanh Type 730 và hệ thống phòng không tầm ngắn HQ-10.
Lực lượng tấn công chủ lực của nó bao gồm máy bay chiến đấu đa năng J-35 và J-15T/DT, máy bay cảnh báo sớm và kiểm soát trên không KJ-600, và trực thăng Z-20. Phúc Kiến được cho là có thể mang theo hơn 50 máy bay, chưa kể UAV.
Đặc biệt đáng chú ý là máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm mới nhất trên tàu sân bay, J-35. Nguyên mẫu đã bay thử lần đầu vào năm 2021, và đến năm 2024, J-35 đã hoàn thành các cuộc thử nghiệm bay thành công.
Theo truyền thông Trung Quốc, máy bay chiến đấu này có khả năng tàng hình: tiết diện phản xạ radar (RCS) nhỏ hơn lòng bàn tay. Nó có thể mang theo nhiều loại vũ khí, bao gồm tên lửa không đối không PL-17 với tầm bắn lên tới 400 km. Cùng với máy bay AWACS, J-35 sẽ có thể giám sát mọi hướng tiếp cận nhóm tác chiến tàu sân bay.
Vượt ra ngoài đại dương thế giới
Jin Canrong, phó giám đốc Viện Nghiên cứu Quốc tế thuộc Đại học Nhân dân Trung Quốc, phát biểu với tờ Thời báo Hoàn cầu rằng tàu Phúc Kiến được xây dựng để chống lại cái gọi là chuỗi đảo thứ hai do Mỹ ngăn chặn, chạy qua đảo Guam.
"Người Mỹ đã triển khai ba chuỗi đảo xung quanh chúng ta. Thứ nhất là Okinawa, đảo Đài Loan Trung Quốc và Philippines; thứ hai là Guam; thứ ba là Hawaii. Chúng ta đã thực sự mở rộng khả năng răn đe sang chuỗi đảo thứ hai.
Đảo Đài Loan là một nút thắt then chốt trong chuỗi đảo thứ nhất, nơi chúng ta có lợi thế đáng kể. Nghĩa là, việc phá hủy nó không phải là vấn đề đối với Trung Quốc, mặc dù chính sách của Bắc Kinh đối với Đài Loan vẫn hướng đến thống nhất hòa bình", ông giải thích.
Trung Quốc rõ ràng đang ấp ủ thách thức quyền bá chủ của Hải quân Mỹ hùng mạnh ở Thái Bình Dương. Và ba tàu sân bay chưa phải là giới hạn. Theo các phương tiện truyền thông, một mô hình kích thước thật của chiếc thứ tư đã được đóng tại Vũ Hán.
Lượng giãn nước ước tính khoảng 115.000 tấn, chiều dài 340 mét và chiều rộng 83 mét. Tốc độ của nó đạt hơn 30 hải lý/giờ (50 km/giờ). Phi đội trên tàu sẽ bao gồm 60-80 máy bay, trực thăng và máy bay không người lái hạng nặng. Con tàu này dự kiến sẽ chạy bằng năng lượng hạt nhân.
"Trung Quốc đang liên tục gia tăng năng lực thực hiện các hoạt động ở khoảng cách đáng kể so với lãnh thổ của mình", Dmitry Stefanovich, nghiên cứu viên tại Trung tâm An ninh Quốc tế thuộc Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (IMEMO), nhận định.
"Nếu không có tàu sân bay, điều này là không thể, nhất là khi Bắc Kinh có một thành phần hàng hải trong sáng kiến Vành đai và Con đường. Trung Quốc cũng có chính sách khá tích cực ở châu Phi, và Pakistan không nên bị lãng quên. Nhưng rõ ràng là người Mỹ lo sợ tàu sân bay Trung Quốc hơn bất kỳ ai khác", học giả này cho biết thêm.
Trong khi đó, ngành đóng tàu Mỹ đang phải đối mặt với việc cắt giảm ngân sách. Chỉ riêng trong năm nay, Lầu Năm Góc đã hủy bỏ kế hoạch đóng hai tàu ngầm lớp Virginia và hai tàu khu trục lớp Arleigh Burke.
Đội tàu tuần dương lớp Ticonderoga đang dần suy giảm; tất cả đều đã hơn 30 năm tuổi. Các nhà máy đóng tàu lỗi thời đáng kể cũng đang thiếu năng lực.
Hải quân PLA đã vượt trội hơn Mỹ về số lượng tàu chiến và tàu ngầm. Bắc Kinh cũng vượt Washington về tốc độ đóng và đưa vào biên chế tàu mới. Điều duy nhất còn thiếu để trở thành một trong những cường quốc hải quân hùng mạnh nhất là một hạm đội tàu sân bay. Giờ đây, Trung Quốc đang dần sở hữu.
