Để khơi dậy hứng thú của trẻ trong năm học mới, phụ huynh có thể cùng con đặt ra mục tiêu học tập, quy tắc và có hành động khen thưởng khi trẻ đạt được mục tiêu.
Cho con thời gian để “bắt nhịp”
Trước thềm năm học mới, trẻ thường có những cảm xúc đan xen giữa háo hức, hồi hộp, mong chờ và lo sợ. Không ít trẻ vô cùng hồ hởi khi sắp chuẩn bị được trở lại trường. Các em háo hức được trở lại lớp học quen thuộc, gặp thầy cô, bạn bè. Song, chỉ sau vài buổi học, một số bé cảm thấy mệt mỏi, uể oải khi thường xuyên phải dậy sớm. Dần dần, hứng thú được đi học của trẻ cũng giảm theo thời gian. Thậm chí, với nhiều gia đình, việc gọi được trẻ dậy đi học đúng giờ là nhiệm vụ không hề dễ.
Đây là tình trạng xảy ra ở nhiều gia đình, khiến phụ huynh không khỏi “dở khóc, dở cười”. Bé Nguyễn Ngọc Hoài An (9 tuổi) là một trong số những trường hợp như vậy. Trong những tháng nghỉ hè, An thường xuyên ngủ “nướng” tới 10 giờ. Sau đó, bé được tự do đọc truyện, xem tivi, chơi iPad và nói chuyện điện thoại cùng bạn bè. Tuy nhiên, sau nhiều ngày lặp đi lặp lại những hoạt động như vậy, An dần cảm thấy chán nản và nhớ trường, lớp, thầy cô, bạn bè.
“Sau 1,5 tháng nghỉ hè chỉ ở nhà với ông bà, bé An bắt đầu bày tỏ nỗi niềm muốn được sớm trở lại trường để vui chơi với bạn bè. Tôi cũng động viên con, rằng sẽ sớm được gặp lại thầy cô và các bạn. Mỗi khi nghe vậy, con vô cùng hào hứng chờ tới ngày trở lại trường. Tuy nhiên, năm nào cũng vậy, cứ kỳ nghỉ hè kết thúc, An chỉ vui được một tuần đầu khi trở lại trường. Những ngày sau đó, sáng nào, tôi cũng phải rất vất vả để gọi con dậy đi học. Ngày nào con cũng khóc mếu, nói không muốn đến trường, than mệt mỏi, buồn ngủ, chán học...”, chị Nguyễn Mỹ Hương (Hà Nội) - mẹ bé An kể. Mỗi lần như vậy, chị Hương chỉ có thể... thở dài.
Theo phụ huynh này, không còn cách nào khác, chị chấp nhận “sống chung với lũ”. Chị ngó lơ khi con mè nheo không muốn đến lớp. Thay vào đó, chị nghiêm khắc để yêu cầu con vào khuôn khổ. Do đó, cứ mỗi năm bước vào kỳ học mới, bé An thường mất 1 tháng... trật nhịp. Sau một thời gian, An tự quen với lịch học, giờ giấc sinh hoạt và dần thích nghi.
Trong khi đó, chị Đặng Thu Trang (Nam Định) kể, mỗi dịp vào năm học mới, Bi nhà chị thường uể oải, ngắp ngắn dài hằng sáng. Có những hôm nhà trường cho nghỉ để chuẩn bị bước vào khai giảng, Bi reo hò vô cùng sung sướng.
“Không những vậy, hằng năm, khi mới trở lại trường, Bi thường xuyên không làm bài tập. Ngồi trên lớp, con hay nhìn ngang, ngó dọc, hoặc nói chuyện với các bạn và bị cô nhắc nhở”, chị Trang tâm sự.
Tuy nhiên, chị Trang cho rằng, để con sớm bắt nhịp với trường, lớp, cha mẹ cần cùng trẻ chuẩn bị “hành trang” bước vào năm học mới. Điều đó sẽ hình thành được cho con tính cách biết vun vén, chuẩn bị tốt trước mỗi sự việc sắp diễn ra. Đồng thời, đó cũng là cơ hội để chị dạy con về sống tự lập, chủ động ngay từ nhỏ. Để giúp con có hứng thú khi bước vào năm học mới, chị rủ con đi ngắm sách, vở, đồ dùng học tập, trang phục... Bên cạnh đó, chị cũng tặng Bi một món quà bé thích để giúp con có động lực bước vào năm học mới.
Tuy nhiên, với những phụ huynh có con học mầm non, sự khởi đầu để bước vào năm học mới thật sự không dễ dàng. Theo chị Đỗ Thị Thu Hương (Hà Nội), từ trước khi cho con đi học, gia đình chị đã chuẩn bị sẵn sàng tâm lý cho trẻ. Hai ngày đầu năm học mới, chị Hương chỉ đưa con đến lớp khoảng 15 phút rồi về. Trong trường hợp con không khóc, vui chơi thoải mái, chị Hương sẽ tăng thời gian ở đó của trẻ lên 1 tiếng. Nhờ cách làm này, con chị dần quen với không khí lớp học.
Bên cạnh đó, chị cũng trao đổi với cô giáo những đặc điểm tính cách của con, thứ trẻ thích và không thích. Theo chị Thu Hương, khi con thoải mái đi học, thì trẻ sẽ vui vẻ, ít bị ốm, không lo lắng và khóc. Vì vậy, chị cũng chủ động nhờ cô giáo không ép con ăn, mà để trẻ tự do ăn theo sức. Như vậy, bé sẽ không áp lực khi ăn uống và không sợ tới lớp.
“Tôi cho rằng, thể chất khỏe, tinh thần tốt luôn là điều kiện tiên quyết để trẻ thực hiện mọi hoạt động trong cuộc sống. Việc giúp con duy trì sức khỏe tốt, tinh thần lạc quan sẽ là những yếu tố quan trọng để trẻ hào hứng bước vào năm học mới”, chị Thu Hương nhận định.
Khiến trẻ thấy việc học rất ý nghĩa
Theo các chuyên gia giáo dục, công tác chuẩn bị cho những ngày đầu năm học mới là điều quan trọng. Với mỗi cấp học, cha mẹ cần có sự đồng hành, định hướng riêng để trẻ cảm thấy hứng khởi đón năm học mới. Với cấp tiểu học, cha mẹ có thể hướng dẫn cho con những kỹ năng xã hội, an toàn hay cách ứng xử với thầy cô, bạn bè. Với cấp lớn hơn, phụ huynh có thể đồng hành để các con trở lại với guồng học tập.
Bên cạnh đó, việc đặt ra những mục tiêu cụ thể trong năm học sẽ giúp trẻ có định hướng rõ ràng và động lực để phấn đấu. Mục tiêu năm học có thể là kết quả của từng môn, tích cực tham gia hoạt động của trường, cải thiện các kỹ năng… Thực tế, việc đạt được mục tiêu sẽ là một bước tiến để trẻ trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.
Theo chị Phan Hồ Điệp - mẹ “thần đồng” Đỗ Nhật Nam, khi cha mẹ quan tâm tới con, tới trường học của con sẽ khiến trẻ yêu trường, thích học hơn. Trẻ cũng sẽ thấy việc học của mình có ý nghĩa hơn. Một trong những cách để trẻ hứng khởi bước vào năm học mới là khuyến khích con chia sẻ, viết về những điều con cảm thấy ở trường.
Cụ thể, cha mẹ có thể khuyến khích con viết về những gì cần được trợ giúp. Ví dụ, con cảm thấy đọc chậm hơn, khó tham gia các hoạt động thể thao, viết chữ chưa đẹp… Hoặc, năm học này, con mong muốn được học tốt hơn ở những môn nào. Trẻ cũng có thể viết ra điều con thích làm khi không ở trường. Đồng thời, chia sẻ về những thiết bị hỗ trợ con trong quá trình học ở nhà. Những thiết bị này có thể là máy tính, bàn tính, từ điển, máy đọc sách…
Trẻ cũng có thể viết về điều con thấy mình thực sự giỏi. Theo chị Phan Hồ Điệp, nhiều trẻ băn khoăn khi viết những điều này. Do đó, cha mẹ hãy gợi ý cho con tất cả những lĩnh vực mà trẻ thích làm, khả năng thành công cao hơn, ví dụ: Nấu bếp, chạy, giải đố, cờ vua… Trẻ có thể viết về bất cứ lĩnh vực nào, thay vì chỉ học tập.
Ngoài ra, phụ huynh cũng có thể khuyến khích con viết về những điều như: Con học tốt nhất, hiệu quả nhất khi…; Đôi khi, con sẽ không thoải mái nếu...; Điều con thích nhất ở cô giáo cũ...
Trong khi đó, theo cô Nguyễn Thùy An - giáo viên tại Trường THCS Trần Đăng Ninh (Hà Nội), trước thềm năm học mới, phụ huynh nên tâm sự, chia sẻ để làm rõ tư tưởng với con. Cha mẹ có thể hỏi con về cảm nhận trong mùa Hè vừa qua. Trẻ cũng cần được khuyến khích nói về những trải nghiệm mình có trong thời gian nghỉ học. Ngoài ra, phụ huynh nên cùng con lên kế hoạch và mục tiêu cho năm học mới. Những mục tiêu này cần bao gồm cả về khía cạnh học tập, kỷ luật, thi đua, khen thưởng.
Về phía giáo viên, cô Thùy An cho biết, cần tạo ấn tượng tốt cho trẻ từ buổi tựu trường. Trẻ có thể sẽ ấn tượng bởi không gian học tập thu hút, giáo viên thân thiện, tâm lý… Ngoài ra, việc giáo viên tìm hiểu về các học sinh trong lớp cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Khi biết rõ về sở thích, sở trường của học sinh, thầy cô sẽ dễ nắm bắt hơn về tâm lý của trẻ.
“Trong năm học mới, tôi thường dành thời gian làm quen với các em. Sau đó, tiến hành bình bầu ban cán sự, quy định nội quy của trường, lớp, định hướng học sinh thi đua theo tổ, nhóm. Tôi cũng sẽ nêu rõ về khen thưởng, kỷ luật. Nhờ vậy, trẻ sẽ hiểu rõ hơn về quy tắc. Song, các em cũng vẫn sẽ có động lực để thi đua. Bên cạnh đó, tôi cũng thường kết hợp hoạt động học tập với trải nghiệm thực tế, sử dụng đa dạng các phương pháp học tập, kiểm tra để phát huy tính cá nhân của học sinh. Từ đó, giúp khơi dậy sự hào hứng ở trẻ”, cô Thùy An chia sẻ.
Cũng theo cô Nguyễn Thùy An, để trẻ luôn cảm thấy vui vẻ, hứng thú khi đến trường, cha mẹ và giáo viên là những người đóng vai trò quan trọng nhất trên hành trình này. Bên cạnh việc chú trọng các nội dung, phương pháp giảng dạy, nội quy, thầy cô, cha mẹ cũng cần thiết lập mối quan hệ thân thiết với trẻ, thông qua môi trường thân thiện, tích cực. Khi cảm nhận được bầu không khí thoải mái, trẻ sẽ thấy hạnh phúc và mong chờ được đến lớp, đến trường.
