Người lao động cần trang bị kỹ năng nghề nghiệp mới
Theo Phó Thủ tướng, thế giới đang trải qua những biến đổi to lớn; trong đó phải kể đến cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, các vấn đề an ninh phi truyền thống và trực tiếp hiện hữu thời điểm này là dịch bệnh.
Nhiều ngành sản xuất, phương thức sản xuất sẽ được thay thế, nhân công bị đào thải và những ngành nghề mới, phương thức mới, việc làm mới sẽ ra đời.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, trong 10-15 năm tới khoảng 1/3 công việc hiện tại sẽ thay đổi do tác động của công nghệ thông tin, robot, tự động hóa và trí tuệ nhân tạo; khoảng 40% lao động toàn cầu sẽ phải bổ sung kỹ năng mới để đáp ứng yêu cầu công việc. Tỷ lệ này ở ASEAN sẽ còn cao hơn.
Đặc biệt, từ đầu năm 2020, đại dịch Covid-19 đã tác động tới 2,7 tỷ người lao động, chiếm khoảng 81% lực lượng lao động trên toàn thế giới. Riêng trong quý II năm 2020 đã có 480 triệu việc làm bị mất, con số này trong khu vực ASEAN là 42 triệu.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Dù ở cấp độ nào, giác độ nào cũng đều khẳng định phải tăng cường đổi mới giáo dục đào tạo để mọi người, từ trẻ nhỏ đã được khơi dậy sáng tạo, được rèn luyện kỹ năng thích ứng với sự thay đổi. Đối với các nước Châu Á việc khuyến khích tư duy sáng tạo, cổ vũ cái mới, “không chỉ biết vâng lời” mà vẫn giữ được khuôn phép truyền thống là hết sức quan trọng. Bên cạnh giáo dục trong nhà trường cần đặc biệt chú ý giáo dục người lớn, học tập suốt đời và phổ biến tri thức cho người dân; để tất cả mọi người, ở mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi đều có thể tiếp cận nhanh, tham gia vào cuộc Cách mạng 4.0 một cách chủ động nhất.
Cũng theo Phó Thủ tướng, không chỉ có giáo dục, đào tạo mà ngay cả các chính sách về an sinh xã hội, tạo các mạng lưới an sinh xóa đói giảm nghèo cũng cần được thay đổi. Bên cạnh những cơ chế truyền thống thì phải thêm cơ chế để mọi người lao động đều có cơ hội và nhận thức được nghĩa vụ tự mình phải cập nhật kiến thức, phải trang bị kỹ năng nghề nghiệp mới và thậm chí là luôn sẵn sàng để chuyển đổi nghề nghiệp.
“Khi đại dịch Covid-19 xuất hiện nhiều vấn đề mới nổi lên nhưng những yêu cầu nói trên vẫn hiện hữu” – Phó Thủ tướng cho biết, đồng thời nhấn mạnh: “Chúng ta phải thích ứng với tương lai, với sự thay đổi”.
Phát triển nguồn nhân lực là một trong ba ưu tiên hàng đầu
Cũng theo Phó Thủ tướng, phát triển nói chung và phát triển nguồn nhân lực nói riêng đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội với vai trò định hướng, dẫn dắt của Nhà nước, sự tham gia của mọi người dân và đặc biệt là vai trò của khu vực kinh tế tư nhân.
Trước đây, khi đề cập đến khu vực tư nhân, mọi người thường nghĩ ngay đến lợi nhuận, đến cạnh tranh. Ngày nay, chúng ta thấy ngày càng rõ là trách nhiệm xã hội của cộng đồng doanh nghiệp ngày càng lớn, không chỉ đơn thuần giới hạn những doanh nghiệp gọi là doanh nghiệp xã hội.
Trong phát triển nguồn nhân lực, các doanh nghiệp đã tham gia không chỉ phát triển nguồn nhân lực cho chính mình mà còn tham gia vào quá trình đào tạo cho cả cộng đồng; không chỉ có giáo dục đào tạo mà nhiều doanh nghiệp tư nhân còn tham gia vào chăm sóc con người.
Ngay trong đợt chống dịch Covid-19 vừa qua và hiện nay, dù chịu thiệt hại rất lớn từ dịch bệnh, nhưng cộng đồng doanh nghiệp cùng chung sức để có đóng góp thiết thực vào công cuộc chống dịch rất nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Chúng ta khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi nhất để khu vực tư nhân tham gia đầu tư vào phát triển nguồn nhân lực chính là một giải pháp quan trọng phát triển bền vững.
“Chúng ta đều biết phát triển nguồn nhân lực là một trong ba ưu tiên hàng đầu của cộng đồng Asean và đã được ghi trong Hiến chương Asean. Các đối tác hợp tác đều rất chú trọng và có rất nhiều hoạt động nhiều sáng kiến rất cụ thể. Có thể kể ra rất nhiều, như việc xây dựng khung tham chiếu trình độ Asean mà Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ đã đề cập trong phát biểu của mình; hay là các sáng kiến tạo ra các không gian giáo dục đại học để sinh viên giữa các nước trong khu vực có thể qua lại với nhau. Đặc biệt, việc ra mắt Hội đồng giáo dục nghề nghiệp hôm nay là một minh chứng.
Những nỗ lực như vậy cần được tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ, liên tục để có thể thực hiện thành công tuyên bố Asean về phát triển nguồn nhân lực trong một thế giới công việc đang thay đổi để đáp ứng yêu cầu của nền sản xuất mới và của xã hội tương lai” – Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Chúng ta tin rằng, hội nghị này với một chương trình nghị sự rất bao quát và sự tham gia đông đảo của các đối tác, đặc biệt là thông qua lộ trình thực hiện tuyên bố Asean về phát triển nguồn nhân lực, sẽ thêm một bước để cụ thể hóa, để hiện thực hóa những định hướng và những cam kết chiến lược của Asean. Đây cũng là bước chuẩn bị rất quan trọng cho Hội nghị cấp cao Asean lần thứ 37.
Việt Nam sẽ cam kết luôn tích cực phối hợp chặt chẽ với các thành viên, các đối tác trong việc thực hiện lộ trình này và biến những cam kết chính trị trở thành hiện thực, để nhằm có rất nhiều các cơ hội cho người lao động, cho doanh nghiệp và cho một cộng đồng Asean ngày càng thịnh vượng.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam
