Thuốc men đã và đang đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong việc giảm thiểu số lượng tử vong do bệnh tim và đột quỵ gây ra nhưng vẫn chưa làm được gì nhiều với ung thư. Bất chấp cuộc chiến kéo dài 4 thập niên chống lại căn bệnh này, hàng năm chỉ riêng ở Mỹ vẫn có đến 1,7 triệu người bị mắc và khoảng 600.000 người chết. Tại sao người ta vẫn chưa tìm ra được biện pháp chữa trị ung thư triệt để?
Lý do chính khiến ung thư luôn là một vấn đề nan giải là vì chúng ta thiếu những hiểu biết cơ bản về các cơ chế phân tử làm nền tảng cho căn bệnh này.
Biện pháp chữa trị ung thư đầu tiên, hóa trị (điều trị bằng hóa chất), xuất hiện vào Thế chiến thứ 2 khi người ta phát hiện ra rằng những người tiếp xúc với nitrogen mustard (mù tạt ni tơ – một chất hóa học tương tự như hơi mù tạt) có số lượng bạch cầu ít hơn hẳn.
Các nhà khoa học đã tìm hiểu để xem liệu các hợp chất này có thể ngăn chặn sự phát triển của các tế bào đang sinh sôi với tốc độ cực nhanh (tức tế bào ung thư) hay không. Từ đó bắt đầu một kỷ nguyên thử nghiệm các hợp chất hóa học khác nhau để xem chúng tiêu diệt các khối u như thế nào.
Các loại thuốc mới được tạo ra để chống lại ung thư, nhưng hướng đi này không làm rõ được nguyên nhân gây ra căn bệnh hay lý do tại sao các hình thức chữa trị này chỉ có tác dụng tạm thời mà thôi.
Tuy nhiên từ đó đến nay đã có những bước tiến dài. Nhờ hiểu biết rõ hơn về tế bào học và gen di truyền, ngày nay đã có rất nhiều liệu pháp điều trị có chủ đích được tạo ra ở cấp độ phân tử nhằm nhận diện những đặc điểm điển hình của các tế bào ung thư.
Cùng với hóa trị, phẫu thuật và xạ trị, các hình thức chữa trị này – được sử dụng riêng rẽ hoặc kết hợp – đã dần dần, dù chậm nhưng ổn định, làm tăng tỉ lệ sống sót trong số các bệnh nhân. Các loại ung thư ở trẻ nhỏ và ung thư vú giờ đã dễ chữa trị hơn rất nhiều so với trước đây.
Nhưng vẫn còn nhiều việc, và nhiều nghiên cứu cần được thực hiện: một vài loại thuốc chữa ung thư mới hiệu quả nhất chính là sản phẩm của sự hiểu biết sâu sắc hơn về cách thức tế bào ung thư biến đổi và thoát khỏi vòng vây đào thải của cơ thể.
Hiện nay ung thư ít khi được coi là căn bệnh của một bộ phận nào đó trong cơ thể người, mà là một trong số các cơ chế phân tử được gây ra bởi sự đột biến các gen cụ thể. Nhờ sự thay đổi trong tư duy này, người ta đã tìm ra được những bước đi đúng đắn, chẳng hạn biện pháp chữa trị tốt nhất đối với ung thư đại trực tràng hóa ra lại được kiến tạo và chấp thuận cho điều trị các khối u ở một bộ phận hoàn toàn khác trong cơ thể, ví dụ như chữa trị ung thư vú.
Hiện đang có rất nhiều dấu hiệu đầy hứa hẹn từ một biện pháp chữa trị mới được gọi là trị liệu miễn dịch (immunotherapy), với cơ chế củng cố hệ miễn dịch của cơ thể chống lại các tế bào ung thư. Biện pháp này tỏ ra có hiệu quả trong việc giảm thiểu dài hạn tác động của các loại ung thư khó chữa trị ở khoảng 1/3 tổng số bệnh nhân trong các đợt thử nghiệm đang diễn ra.
Thế giới vẫn chưa chữa trị được nhiều loại ung thư như chúng ta thấy. Nhưng trong khoảng 5 hay 10 năm nữa với mô hình y tế tư nhân hóa, có thể chúng ta sẽ được thấy những tiến bộ đáng kinh ngạc và góp phần làm cho căn bệnh này trở nên có thể chữa trị được.
