Bà N.T.M (60 tuổi, ngụ tỉnh Đồng Nai) nhập viện trong tình trạng khớp gối phải sưng nóng, đỏ, đau kèm sốt cao, suy thận. Bà cho biết bị đau khớp gối cách đây 2 năm, đã chữa trị nhiều nơi, sử dụng nhiều phương pháp dân gian như đắp lá, uống thuốc nam, châm cứu… nhưng không hết đau mà ngày càng nặng hơn.
Ỷ y "thần dược"
Sau đó, bà M. quyết định đi tiêm khớp. Sau mũi tiêm đầu tiên, thấy hiệu quả giảm đau rõ rệt, bà quyết định tiêm tiếp mũi thứ hai. Tuy nhiên, 2 ngày sau, khớp gối phải của bà bắt đầu sưng to, nóng đỏ và đau dữ dội. Bà M. được đưa đến bệnh viện (BV) trong tình trạng chân đau và nhiễm trùng toàn thân, phải nằm liệt giường.
Các bác sĩ (BS) chẩn đoán bà M. bị viêm kèm thoái hóa khớp gối, viêm mô tế bào toàn vùng mô mềm quanh gối và được chỉ định phẫu thuật nội soi khớp, cắt lọc mô viêm nhiễm, rửa khớp liên tục 48 giờ sau mổ. Sau phẫu thuật, bà M. phục hồi tốt, không còn tình trạng nhiễm trùng máu và được xuất viện theo dõi ngoại trú.
Cũng tự ý điều trị bên ngoài, bà N.T.L (60 tuổi, ngụ tỉnh Ninh Thuận) nhập viện trong tình trạng đầu gối sưng đỏ, đi không được… Khi thăm khám, BS chẩn đoán bà bị ung thư xương giai đoạn cuối.
Người nhà cho hay hơn 8 năm nay, bà L. bị bệnh thoái hóa khớp hành hạ. Do hoàn cảnh khó khăn và nghĩ chỉ cần ở nhà uống thuốc, ít vận động sẽ khỏi, bà không đến BV để chữa bệnh mà chỉ đắp lá hoặc uống thuốc nam. Bệnh vẫn không khỏi, bà được người quen mách nước tiêm thuốc sẽ giảm đau nhanh chóng. Chỉ sau 1-2 mũi tiêm, bà L. cảm thấy không còn đau nhức và nghĩ đó như là "thần dược". Cứ mỗi lần đau, bà lại ra cơ sở tư nhân gần nhà để tiêm thuốc.
Gần đây, bà L. đau nhiều hơn, tiêm thuốc vẫn không khỏi nên được các con đưa đến BV Đa khoa Sài Gòn khám. BS hỏi tên thuốc hay tiêm, bà lắc đầu không rõ, chỉ biết đó là loại nhiều người dưới quê tin dùng. BS chẩn đoán bà bị tràn dịch màng khớp và chụp CT kết luận bị ung thư xương - toàn bộ xương đã bị mục. Các BS nghi ngờ đó có thể là do tác dụng phụ của thuốc chứa corticoid.
ThS-BS Hoàng Nguyễn Anh Tuấn, Khoa Chấn thương Chỉnh hình BV Đại học Y Dược (TP HCM), cho biết các bài thuốc chữa khớp dân gian đa số có thành phần corticoid với hàm lượng rất cao, có thể giúp giảm đau hiệu quả nhưng dùng nhiều sẽ gây biến chứng nguy hiểm cho thận, tim mạch, dạ dày. Ngoài ra, việc đắp thuốc có thể gây phỏng và nhiễm trùng da. Nhiễm trùng da lan sâu sẽ gây ra nhiễm trùng khớp và nhiễm trùng huyết, thậm chí dẫn đến tử vong.
Hiệu quả điều trị thoái hóa khớp tùy thuộc vào giai đoạn bệnh ở thời điểm chẩn đoán. BS Tuấn khuyến cáo nếu xuất hiện những triệu chứng như: đau khớp, cứng khớp buổi sáng, hạn chế vận động, đau khi đi lên cầu thang, khi ngồi xổm hoặc mang vác nặng kéo dài hơn 2 tuần, người bệnh nên đến gặp BS chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác, điều trị sớm, giúp giảm thiểu thời gian và chi phí cũng như tránh nguy cơ phẫu thuật.
Mục xương mà không biết
Theo ghi nhận của Khoa Chấn thương Chỉnh hình BV Đại học Y Dược TP HCM, hơn 80% trường hợp thoái hóa khớp đến điều trị trong giai đoạn muộn. Nhiều người vì ngại điều trị, sợ phẫu thuật dẫn đến việc tự ý chữa trị bằng các loại thuốc dân gian không rõ nguồn gốc. Việc này sẽ dẫn đến các biến chứng như suy thận, suy tuyến thượng thận, loét dạ dày tá tràng, khiến việc điều trị càng thêm khó khăn.
BS Nguyễn Khắc Vui, Phó Giám đốc BV Đa khoa Sài Gòn, nhận định khi dùng thuốc có chứa corticoid, bệnh nhân cảm thấy hiệu quả ban đầu. Thế nhưng, về lâu dài, thuốc này sẽ gây rất nhiều tác dụng phụ như: viêm loét dạ dày tá tràng, giữ muối và nước gây sưng phù, tích tụ mỡ ở mặt và bụng, teo cơ, da mỏng, suy tuyến thượng thận, loãng xương (mục xương dễ gãy)...
Theo BS Vui, người bệnh có các dấu hiệu chung như đau nhức, mỏi, tê, hạn chế vận động... thì nên đến BV khám và điều trị đúng chuyên khoa. Bệnh nhân có thể điều trị nội khoa, ngoại khoa và kết hợp với đông y. Không nên tự ý đắp lá, tiêm thuốc tùy tiện sẽ làm bệnh thêm nặng, nguy cơ phẫu thuật lớn, chi phí đắt đỏ.
Thoái hóa khớp là tình trạng phần sụn nằm ở đầu xương mòn dần theo thời gian. Khớp gối là một trong những khớp thường gặp tình trạng thoái hóa nhất. Thoái hóa khớp do nhiều yếu tố gây nên như lớn tuổi, béo phì, chấn thương, nhiễm trùng…
