Đưa cá "tìm" nước...
Vừa qua, do nắng nóng kéo dài khiến mực nước lòng hồ thuỷ điện Hòa Bình xuống thấp. Nhiều tàu thuyền tại khu vực cảng Bích Hạ neo đậu tại chỗ, san sát nhau. Cuối hạ lưu xuất hiện những bãi cát lô nhô giữa dòng sông. Không những vậy, có những khúc sông, người dân có thể đi bộ được từ bờ này qua bờ kia.
Chị Bùi Thị Lưu (dân tộc Mường), công nhân cơ sở nuôi cá lồng thuộc Công ty TNHH Cường Thịnh (Cường Thịnh Fish) cho biết: “Mực nước trên hồ xuống thấp, chúng tôi phải tháo bè đẩy các lồng cá ra xa hơn bờ sông. Có những lúc nước cạn đột ngột, chúng tôi còn phải di chuyển bè đến khúc sông có mực nước đủ để đảm bảo cho đàn cá phát triển bình thường, bởi mùa này nước hay bị đục và thiếu oxy cho cá nên khá vất vả”.
Theo chị Lưu, công đoạn này tốn khá nhiều thời gian và công sức, ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của đàn cá. Ngoài ra, với thời tiết nắng nóng kéo dài, sẽ phải giảm khoảng 50% lượng thức ăn và lắp thêm các hệ thống quạt mát để tăng oxy. Đồng thời, phải tắm muối iot và bổ sung vitamin C cho đàn cá nên khá vất vả, lại tốn chi phí.
Tại phía hạ lưu của thủy điện Hòa Bình, mực nước trên sông Đà rất thấp. Nhiều nơi có thể nhìn thấy đáy sông, trơ trọi sỏi đá. Từ trên bờ có thể quan sát thấy móng cầu Hòa Bình 1, cầu Hòa Bình 2 và cầu Hòa Bình 3. Tại xóm chài đoạn sát chân cầu Hòa Bình 2 thuộc phường Đồng Tiến (TP. Hòa Bình), ông Ngô Văn Hải (47 tuổi) cho biết: “Xóm chài này có 5 gia đình sinh sống hơn 10 năm nay. Cả xóm đều mưu sinh bằng việc đánh bắt thủy sản và nuôi thêm cá lồng trên sông Đà. Trong mấy ngày nước sông Đà cạn, cá theo dòng nước rút hết xuống hạ nguồn nên chúng tôi không đánh bắt được cá như trước kia. Chưa kể mực nước xuống thấp và nhanh, khiến cá nuôi nhốt trong lồng của xóm chúng tôi bị chết, ảnh hưởng đến thu nhập”.
 |
| Nước sông ở khu vực hạ lưu cạn và xuống mức thấp so với mọi năm. |
“Hai ngày gần đây bắt đầu có mưa lớn, nước trên sông Đà có phần dâng lên một chút. Tận dụng nước dâng, gia đình tôi đã di chuyển bè cá lồng ra giữa lòng sông để cá có thể sống. Nếu không đẩy nhanh bè ra khu vực nước sâu thì cá sẽ có nguy cơ bị chết, hàng ngày gia đình tôi đều quan sát mực nước lên, xuống để có giải pháp phòng ngừa cho đàn cá” - ông Hải nói.
Theo ông Hoàng Văn Son - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT) tỉnh Hòa Bình: Phía khu vực hạ lưu của thủy điện Hòa Bình mực nước xuống thấp khiến việc đánh bắt thủy sản của bà con bị hạn chế.
Ông Son cũng thông tin, trong 6 tháng đầu năm 2023, công tác phát triển nuôi trồng thủy sản trên địa bàn căn bản ổn định, diện tích nuôi cá ao, cá ruộng là 2.698ha. Trong đó, nuôi kết hợp ở các hồ thủy lợi là 1.200ha. Số lồng nuôi cá là 4.930 lồng, sản lượng nuôi trồng ước đạt 6.138 tấn, đạt 99,6% so với cùng kỳ và 100% kế hoạch đề ra.
Sông Đà là phụ lưu lớn nhất của sông Hồng, đoạn chảy trên lãnh thổ Việt Nam với 543km qua các tỉnh: Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Hòa Bình, Phú Thọ. Điểm cuối là ngã ba Hồng Đà, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ, hợp lưu với sông Hồng. Sông Đà có lưu lượng nước lớn, cung cấp 31% lượng nước cho sông Hồng và là một nguồn tài nguyên thủy điện lớn cho ngành công nghiệp điện. Năm 1994, khánh thành Nhà máy Thủy điện Hòa Bình có công suất 1.920 MW với 8 tổ máy. Sông Đà có tiềm năng tài nguyên to lớn với nhiều loại khoáng sản quý hiếm, hệ sinh thái đặc trưng bao gồm các nguồn sinh vật với mức đa dạng sinh học cao.
Bảo vệ đàn cá...
Ông Trần Văn Hòa - Phó Giám đốc Nhà máy thủy điện Hòa Bình cho biết: Hiện mực nước ở hồ là trên 102m, cách mực nước chết 22m. Trong bối cảnh nắng nóng kéo dài, nhất là hồ Sơn La và Lai Châu đã về gần mực nước chết thì thuỷ điện Hòa Bình vừa phải đảm bảo vai trò dự phòng công suất cho hệ thống, vừa phải đảm bảo cung cấp sản lượng điện đáp ứng nhu cầu cung cấp điện. Vì vậy, việc vận hành thủy điện Hòa Bình phải phù hợp, thường xuyên phải điều chỉnh theo nhu cầu hệ thống điện quốc gia.
Theo ông Hòa, việc phát hết công suất như hiện tại với 8 tổ máy, công suất tối đa 1.920MW thì thủy điện Hòa Bình chỉ có thể duy trì trong khoảng 12 - 13 ngày nữa. Hiện nhà máy đang thực hiện vận hành theo kế hoạch điều động hệ thống điện Quốc gia. Đồng thời, vận hành linh hoạt, công suất phát thay đổi từng giờ theo nhu cầu cấp điện, có thời điểm phát tối đa, có thời điểm phát thấp. Lượng nước trong ngày đảm bảo đủ cho nhu cầu vùng hạ lưu. Hiện tại, vùng hạ lưu đập vẫn luôn đảm bảo lưu lượng nước ở mức tối thiểu.
 |
| Một gia đình ở xóm chài, thuộc phường Đồng Tiến, TP. Hòa Bình đang kiểm tra lồng cá khi nước cạn. |
Ông Hòa cũng cho biết, phía Công ty và Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia luôn có sự cập nhật thông tin thời tiết hàng ngày. Dự báo có thể phải đến cuối tháng 6, đầu tháng 7 mới có mưa và thoát khỏi tình trạng cạn nước như hiện nay.
Để ứng phó với thời tiết nắng nóng, hạn hán, Sở NN&PTNT tỉnh Hòa Bình khuyến cáo người dân: Đối với ao nuôi, cần duy trì mực nước trên 1,5m. Đồng thời, sở yêu cầu bà con hạn chế đánh bắt, vận chuyển, thả giống trong những ngày nắng nóng. Cùng với đó bổ sung vitamin C vào thức ăn để tăng sức đề kháng cho cá với liều lượng 3g/kg.
Cơ quan chuyên môn cũng khuyến cáo đến bà con nên phòng bệnh cho cá bằng cách cho vôi bột vào túi vải treo ở các điểm cho ăn, mỗi túi từ 3 - 4 kg. Đồng thời, cho cá ăn vào buổi sáng và chiều, khi nhiệt độ nước trên 35 độ C thì giảm lượng thức ăn xuống 1/3. Đối với cá nuôi lồng trên sông, hồ phải thường xuyên vệ sinh lồng nuôi sạch sẽ. Khi mực nước trên hồ giảm cần hạ thấp lồng nuôi hoặc di chuyển đến nơi có mực nước sâu, ở mức 2,5 - 3m. Tăng cường đề kháng bằng cách bổ sung Vitamin C, khoáng chất, men tiêu hóa...
