Bên cạnh hỗ trợ cơ sở vật chất giúp cải thiện điều kiện dạy học cho các điểm/trường, nhiều câu lạc bộ, đội nhóm đã dành một phần nguồn lực để đồng hành cùng giáo viên vùng cao. Những đóng góp, hy sinh thầm lặng của thầy cô bám bản được chia sẻ phần nào nhờ sự tiếp sức từ cộng đồng.

Xe máy ngược ngàn

Chỉ vài ngày sau 8/3, cô Nguyễn Thị Tý - giáo viên Trường Mầm non Hướng Dương (xã Trà Dơn, Nam Trà My, Quảng Nam) được tặng chiếc xe máy cũ thông qua sự kết nối của Câu lạc bộ (CLB) Bạn thương nhau (Đà Nẵng).

Hình ảnh cô Nguyễn Thị Tý giữa trời mưa gió, hai tay bám chặt thân cây bắc qua suối làm cầu, nhích từng chút để đến điểm trường Ông Bình, phía dưới là dòng nước chảy xiết đã lay động hàng triệu trái tim.

Với 5 năm làm giáo viên hợp đồng, cô Tý đều đứng lớp ở điểm trường lẻ. Hai năm đầu, cô dạy ở điểm nóc Ông Phụng, 3 năm sau chuyển qua nóc Ông Bình. Ông Bình là điểm trường “3 không” - không sóng điện thoại, không điện lưới quốc gia, không nước sạch. Thầy cô phải đặt tua-bin dưới suối để lấy điện.

Từ điểm chính Trường Mẫu giáo Hướng Dương ở trung tâm xã Trà Dơn, muốn đến nóc Ông Bình, cô Tý và thầy Nguyễn Văn Nhân - giáo viên Trường Tiểu học Phổ thông dân tộc bán trú Trà Dơn - chủ yếu băng rừng, đi bộ gần 2 tiếng đồng hồ và vượt qua 3 con suối. Vào mùa Hè, lòng suối cạn, có thể lội bộ qua. Nhưng chỉ một cơn mưa lớn, nước suối dâng lên thì cây gỗ làm cầu tạm trơn trượt, thử thách lòng can đảm của những ai muốn vào làng Ông Bình.

Cô Tý nhớ lại, hình ảnh mình mặc áo mưa, hai tay bám chặt khúc gỗ, gần như bò để vượt suối được đồng nghiệp ghi lại ngày 10/10/2022: “Hôm đó là đầu tuần, tôi và thầy Nhân ghé qua trường chính nhận thực phẩm rồi cùng vào nóc Ông Bình. Trời mưa lớn, mặt đường lầy lội, trơn trượt. Lúc chuẩn bị qua suối, tôi chần chừ một lúc. Nước chảy xiết cứ đổ về cuồn cuộn. Tuy sợ nhưng không đành lòng quay về vì học sinh vẫn đến lớp đợi cô”.

Thầy Nguyễn Văn Nhân được tặng xe máy mới từ một nhà hảo tâm. Ảnh: NTCC

Lấy hết can đảm, cô Tý nhích từng chút một, bám vào thân cây để qua bên kia suối. Hình ảnh này được thầy Nhân quay lại làm kỷ niệm và gây bão cộng đồng mạng bởi những khó khăn, vất vả của thầy cô giáo cắm bản.

Nhà ở xã Trà Mai, chồng mất sớm, để lên Trà Dơn dạy học, 2 đứa con của cô Tý đều nhờ ông bà ngoại chăm sóc. “Hồi em mới đi dạy, mẹ đứng tên mua cho chiếc xe máy trả góp làm phương tiện di chuyển. Trả nợ xong, xe bắt đầu hư hỏng. Chi phí sửa xe cứ tăng dần vì đường miền núi xấu. Vào mùa mưa, nhiều đoạn đường không khác gì mặt ruộng. Một năm nay em bỏ luôn xe, thôi không sửa nữa và chuyển sang đi nhờ xe của thầy cô cùng trường”, cô Tý kể.

Với mức lương hợp đồng chưa đến 4 triệu đồng/tháng, cô Tý vừa dạy học, vừa học liên thông lên đại học. Cô kể, đôi lúc có ý định bỏ việc, nhưng rồi những ánh mắt trong veo của trẻ, tình cảm chân thành, mộc mạc từ phụ huynh và cả sự động viên của 2 con đã giúp cô trụ lại với nghề.

“Mình là người bản địa, còn không theo đuổi được nghề thì khó nói đến chuyện thầy cô dưới xuôi lên trên này dạy chữ. Cứ nghĩ thế, tôi đi qua khó khăn trong đời sống riêng để chu toàn công việc”, cô Tý tâm sự.

Thế nên, khi nhận quà tặng là chiếc xe máy, dù đã qua sử dụng nhưng được kiểm tra, sửa sang trước khi chuyển lên Nam Trà My, cô Nguyễn Thị Tý rất xúc động. Đây là nguồn động viên, sự tiếp sức âm thầm của những người quan tâm đến giáo dục vùng cao, cùng chia sẻ khó khăn với thầy cô trên hành trình bám trường, lớp.

Cô Nguyễn Thị Tý cùng thầy Nguyễn Văn Nhân đón học sinh trong Lễ khai giảng năm học 2023 – 2024 tại điểm trường nóc Ông Bình. Ảnh: NTCC

Lần đầu nghe tiếng trống trường

Năm học 2023 - 2024, thầy Nguyễn Văn Nhân và cô Nguyễn Thị Tý tiếp tục đứng lớp ở điểm trường Ông Bình. Đây là lễ khai giảng đầu tiên, học sinh ở điểm trường được nghe tiếng trống rộn ràng, náo nức như các bạn ở trường chính.

Trống trường được CLB Bạn thương nhau (Đà Nẵng) đưa từ thành phố lên trước ngày khai giảng. Các em lần đầu được đón vào trường với những bộ đồng phục mới tinh. Nghi thức lễ khai giảng tiến hành như bao trường học khác trên cả nước. Khoảnh khắc nhạc “Quốc ca” vang lên giữa núi rừng, linh thiêng và đầy cảm xúc.

Anh Nguyễn Bình Nam - Chủ nhiệm CLB Bạn thương nhau chia sẻ: “Trực tiếp ghé nóc Ông Bình, chúng tôi cảm phục khi chứng kiến thầy cô giáo đều trẻ, là giáo viên hợp đồng với đồng lương thấp, điều kiện dạy học thiếu thốn nhưng vẫn bám trường, vừa dạy vừa dỗ để học sinh đến lớp đều đặn.

Rồi mình nghĩ phải làm gì đó để giúp thầy cô, học sinh có môi trường dạy học tốt hơn… Một ngôi trường kiên cố được chúng tôi phác thảo để huy động nguồn lực đóng góp xây dựng. Lễ khai giảng như bao ngôi trường khác cũng được CLB lên kế hoạch triển khai khi nghe thầy Nhân, cô Tý bảo chưa bao giờ học sinh nóc Ông Bình nghe tiếng trống trường”.

Học sinh điểm trường Lăng Lương (Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Trà Tập, Nam Trà My, Quảng Nam). Ảnh: NTCC

Từ lễ khai giảng đầy nhân duyên này, thầy Nguyễn Văn Nhân được nhà hảo tâm tặng xe máy mới (từ kết nối của 2 phóng viên). Ngày nhận xe máy, thầy Nhân vui đến mức không nói nên lời, ai hỏi gì cũng chỉ cười.

Thầy Nguyễn Văn Nhân dạy hợp đồng tại Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Trà Dơn từ năm 2019 với mức lương chưa đến 4 triệu đồng/tháng. Vừa dạy học, vừa sắp xếp thời gian để học liên thông lên đại học tại Trường Đại học Quảng Nam. Hè 2023, thầy Nhân hoàn thành xong chương trình đại học.

4 năm dạy học, thầy Nhân đều đứng lớp tại các điểm trường thôn. “So với thầy cô giáo từ đồng bằng lên, tôi là người đồng bào, hiểu rõ tâm lý của học sinh, nói cùng tiếng nói với các em nên dạy học lớp 1 nhiều thuận lợi.

Đôi khi, giải thích bằng tiếng Việt mãi các em vẫn không hình dung được, tôi chuyển qua nói ngôn ngữ mẹ đẻ thì học trò nhớ ngay. Tất nhiên, hãn hữu lắm tôi mới “chuyển ngữ” và phải thường xuyên dùng tiếng Việt trong dạy học, giao tiếp”, thầy Nhân cho biết.

Trước Tết Nguyên đán 2023, CLB Kết nối Nam Trà My cũng trao gần 10 xe máy, máy tính qua sử dụng hỗ trợ cho một số thầy cô đang dạy học tại huyện miền núi Nam Trà My (Quảng Nam).

Không đơn độc

Thầy Nguyễn Văn Nhân cùng tham gia vận chuyển vật liệu để xây dựng điểm trường nóc Ông Bình. Ảnh: NTCC

Năm học 2023 – 2024, CLB Bạn thương nhau khởi động dự án “Đi dạy trên núi” để hỗ trợ cho thầy cô giáo đang là giáo viên hợp đồng, hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, gieo chữ ở điểm trường xa xôi hẻo lánh, vùng núi cao hiểm trở.

Với mức 1 triệu đồng/tháng, đến thời điểm 16/10, có 17 thầy cô giáo nhận được hỗ trợ từ dự án “Đi dạy trên núi”. Anh Nguyễn Bình Nam cho biết, trong danh sách 22 thầy cô được trường học gửi về, có trường hợp dạy hợp đồng 8 năm và hầu như đứng lớp ở các điểm lẻ. Mức lương hợp đồng của thầy cô chỉ dao động từ 3,8 – 4,6 triệu đồng/tháng cho tất cả chi phí từ gạo, dầu mắm muối, tiền đóng học cho con, sửa xe, thuốc men khi đau ốm…

Thầy Lê Huy Phương - Hiệu trưởng Trường Phổ thông dân tộc bán trú Tiểu học Trà Tập (Nam Trà My, Quảng Nam) chia sẻ: “Chúng tôi cảm thấy ấm lòng từ những ủng hộ, sẻ chia với thầy cô giáo hợp đồng đang dạy học ở những điểm trường vùng sâu xa, tách biệt hẳn bên ngoài từ dự án “Đi dạy trên núi”. Sự hỗ trợ này không làm các thầy cô giàu lên, nhưng đó là nguồn động viên tinh thần lớn từ cộng đồng, xã hội. Để các thầy cô thấy rằng, mình không hề đơn độc trong sự nghiệp trồng người”.

Lễ khánh thành và bàn giao phòng học tại điểm trường thôn 2, xã Trà Vinh (Nam Trà My, Quảng Nam) được xây dựng từ nguồn tài trợ của Nhóm thiện nguyện “Nhớ về Tam Kỳ”. Ảnh: NTCC

Những hy sinh thầm lặng, chăm chút tỉ mỉ, ân cần và đầy trách nhiệm của thầy cô giáo dạy học vùng sâu, xa luôn là những câu chuyện có tính kết nối cộng đồng mạnh mẽ. Họ cũng chính là người kết nối với các CLB đội nhóm, tổ chức cá nhân làm thiện nguyện, để ngành Giáo dục có thêm nguồn lực đóng góp từ xã hội cho việc cải thiện điều kiện dạy học ở vùng khó.

Như thầy giáo Nguyễn Văn Nhân, vừa tất bật chuẩn bị cho khai giảng năm học 2023 – 2024 vừa tích cực vận động bà con đóng góp ngày công, tham gia vận chuyển vật liệu xây dựng.

Hai phòng học được CLB Bạn thương nhau đầu tư xây mới đang dần dần thành hình sẽ thay thế cho phòng học lắp ghép bằng gỗ ọp ẹp, xuống cấp. Cũng là thầy Nhân đứng ra điều phối công việc cho bà con trong nóc vừa làm luôn “phu” khuân vác. Thầy còn lo mua sắm dụng cụ lao động, đồ ăn uống cho bà con…

Trở về dạy học cho con em đồng bào của mình dù mức lương của giáo viên hợp đồng còn thấp, thầy Nhân và các thầy cô đã thắp lên hy vọng nơi vùng cao núi thẳm. Thầy cô chính là tấm gương truyền động lực để cộng đồng xã hội thêm hiểu và chung tay phát triển giáo dục.