Cấp bằng đại học mà không thực hiện đào tạo là hành vi làm, cấp giấy tờ giả
Liên quan vụ khởi tố 4 cán bộ trưởng Đại học Đông Đô, luật sư Đặng Văn Cường (Văn phòng luật sư Chính Pháp, Đoàn luật sư Hà Nội) cho biết, để khởi tố ông Dương Văn Hòa và 3 thuộc cấp về tội "Giả mạo trong công tác", cơ quan điều tra đã thu thập tài liệu, chứng cứ cho thấy họ thực hiện một trong các hành vi như sửa chữa, làm sai lệch nội dung giấy tờ, tài liệu; làm, cấp giấy tờ giả hoặc giả mạo chữ ký của người có chức vụ, quyền hạn.
Theo thông tin ban đầu, cơ quan điều tra xác định một số người không thi tuyển, không tham gia học tập tại trường nhưng đã bỏ tiền ra để được nhận văn bằng 2 ngành ngôn ngữ Anh.
Các bị can hợp thức hóa hồ sơ để cấp bằng cho học viên trong thời gian ngắn. Việc cấp bằng đại học mà không thực hiện thủ tục tuyển sinh, không đào tạo như vậy là hành vi được xác định là làm, cấp giấy tờ giả.
Theo Điều 359 Bộ luật Hình sự, hành vi làm, cấp giả giấy tờ được xác định là cấp giấy tờ, bằng cấp không đúng thẩm quyền hoặc không đúng trình tự, thủ tục gây ảnh hưởng đến uy tín của tổ chức, ảnh hưởng đến việc quản lý chất lượng giáo dục đào tạo.
Theo luật sư Cường, hành vi này được xác định là nguy hiểm cho xã hội là căn cứ để buộc tội các bị can.
Hành vi của các bị can được xác định là có tổ chức và người phạm tội là người có trách nhiệm cấp các giấy tờ tài liệu đó. Vì vậy, 4 bị can có thể đối mặt với khung hình phạt từ 3 năm đến 10 năm tù, theo quy định tại các điểm a và b Khoản 2 Điều 359 Bộ luật Hình sự.
Quá trình điều tra, nếu cơ quan chức năng xác định có từ 6 đến 10 giấy tờ giả thì các bị can đối diện mức hình phạt có thể đến 15 năm tù.
Trường hợp các giấy tờ, tài liệu giả từ 11 giấy tờ trở lên thì hình phạt sẽ là phạt tù từ 12 năm đến 20 năm theo quy định tại Khoản 4 của điều luật này.
Xử lý người mua bằng ra sao?
Luật sư Cường phân tích, hiện nay, các học viên học văn bằng 2 ngành ngôn ngữ Anh của trường này có thể chia làm hai nhóm gồm không thi tuyển và học thật, thi thật.
Nhóm những người không tham gia thi tuyển, không tham gia học tập mà bỏ tiền ra để được nhận bằng tốt nghiệp thì cả học viên lẫn cán bộ nhà trường đều có sai phạm. Trường hợp này cần xử lý nghiêm minh và thu hồi toàn bộ bằng cấp, chứng chỉ đã cấp. Các giấy tờ này có thể bị hủy bỏ theo quy định.
Đối với các học viên không tham gia đào tạo, đã bỏ tiền ra để được cấp bằng theo hình thức mua - bán cũng cần phải xử lý tùy theo mức độ vi phạm. Nếu họ biết là bằng cấp giả mà vẫn sử dụng để lừa dối cơ quan chức năng thì hành vi này có thể xử lý về tội Làm giả hoặc sử dụng tài liệu giả của cơ quan Nhà nước, quy định tại Điều 341 Bộ luật hình sự với hình phạt cao nhất là 7 năm tù. Còn trường hợp những người này không nhận thức được đó là bằng cấp giả, chưa sử dụng vào mục đích lừa dối cơ quan chức năng thì hành vi này chỉ bị xử lý kỷ luật theo quy định của nơi họ công tác, hoặc phạt hành chính và thu hồi số tiền đã bỏ ra để mua bằng.
Nhóm thứ hai là các học viên tham gia thi tuyển sinh, tham gia học tập đào tạo theo đúng nội dung, chương trình của bộ giáo dục, đã thi tốt nghiệp (như các lớp VB2TA01, VB2TA02...) thì những học viên này phải được đảm bảo quyền lợi, phải được xem xét cấp bằng theo đúng quy định.
Những học viên này tham gia thi tuyển, tham gia học tập đào tạo là hoàn toàn công khai, đúng thủ tục, quy trình giáo dục, họ không biết được những sai phạm khác của cán bộ nhà trường. Đối với các sinh viên, học viên thuộc nhóm "học thật, thi thật" này đã được cấp bằng trước đây thì tấm bằng đó vẫn có giá trị pháp lý theo quy định. Những học viên, sinh viên đã học mà chưa được cấp bằng, thì trường Đại học Đông Đô và Bộ GD&ĐT cần xem xét phân loại và sớm cấp bằng hợp pháp cho các học viên này.
"Một nguyên tắc công bằng trong pháp luật là ai sai phạm đến đâu phải chịu trách nhiệm pháp lý đến đấy, không nên để những hành vi sai phạm của một số cá nhân mà với ảnh hưởng đến cả nhà trường hoặc ảnh hưởng đến hàng trăm học viên đang khắc khoải chờ đợi nhận bằng từ cơ sở đào tạo này", luật sư Cường phân tích.
