Tận dụng công trình làm nơi nhốt bò, trữ rơm
Công trình hệ thống cấp nước xã Hải Chánh (hay còn gọi là Nhà máy nước sạch Hải Chánh) được phê duyệt từ năm 2010. Kế hoạch ban đầu sẽ bàn giao đưa vào sử dụng năm 2012. Tuy nhiên, do chưa bố trí được nguồn vốn nên phải đến năm 2014, dự án mới bắt đầu được thi công và dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2015.
Công trình được đặt tại thôn Mỹ Chánh (nằm ngay cạnh Quốc lộ 1A; thuộc xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị), với quy mô diện tích rộng gần 11 nghìn m². Tổng vốn đầu tư gần 31 tỷ đồng (trong đó: 19,08 tỷ đồng từ vốn đối ứng ngân sách; 3,46 tỷ đồng từ vốn huy động hợp pháp của Công ty TNHH MTV Cấp nước và Xây dựng Quảng Trị và nhân dân; và 8,27 tỷ đồng từ vốn ODA Italia cấp bằng hàng hóa vật tư theo một văn bản hợp tác tài trợ với Chính phủ Việt Nam).
Mục tiêu đầu tư của dự án nhằm cung cấp nước sạch hợp vệ sinh cho các hộ dân trong xã Hải Chánh và một số xã phía Nam huyện Hải Lăng, như Hải Sơn, Hải Phong.
Tuy nhiên, sau khi xây dựng xong phần thô ở các hạng mục hạ tầng cơ bản, gồm: Nhà điều hành, trạm bơm, bể xử lý bùn, tường rào... và bể lấy nước đặt cạnh sông Ô Lâu, thì đến giữa năm 2015, công trình tạm ngưng, rồi rơi vào cảnh “đắp chiếu” từ đó đến nay.
Hiện, con đường nhỏ dẫn vào nhà máy nước lầy lội, trơn trượt. Các dãy nhà, tường rào đã phủ đầy rong rêu sau nhiều năm dãi nắng dầm mưa. Hầu hết các hạng mục đều xuống cấp nghiêm trọng, cây cỏ mọc um tùm.
Trong khu nhà, người dân tận dụng cất trữ rơm khô và nhốt bò, vịt nên thải phân đầy nền, bốc mùi hôi thối nồng nặc...
Nhà máy nước không có người trông coi, bảo vệ. Cổng chưa có cửa nên trở thành điểm chăn thả động vật nuôi và vứt rác. Đáng nói, vào ban đêm, đây còn là tụ điểm cho nhiều đối tượng thanh niên tổ chức ăn nhậu, hát hò.
Ông Hoàng Văn Thanh (SN 1957, trú thôn Mỹ Chánh) cho hay, lúc mới nghe tin xây dựng nhà máy nước sạch, bà con trong xã mừng lắm. Bởi toàn bộ hệ thống nước giếng và nước máy bơm ở đây đều bị nhiễm phèn và có mùi hôi. Nhà nào cũng phải đi mua nước đóng bình ở các quán tạp hóa về ăn uống. Thế nhưng, đợi hoài đợi mãi không thấy công trình vận hành.
“Dân chúng tôi ở đây ai cũng bức xúc. Trong khi xã nằm ở vị trí thuộc trung tâm huyện, ngay sát đường Quốc lộ 1A, vậy mà đến nguồn nước hợp vệ sinh để dùng sinh hoạt đến nay vẫn không có.
Người dân phải dùng nước sông tắm giặt, rồi xách can nhựa đi sang xã khác mua nước về ăn uống. Bao nhiêu lần tiếp xúc cử tri, mọi người liên tục kiến nghị các cấp ban, ngành nhưng mãi vẫn không có kết quả”, ông Thanh nói.
Ông Nguyễn Đức Lĩnh (SN 1972) cho hay: “Vào mùa mưa, chúng tôi còn hứng được nước mưa để tắm giặt. Chứ mùa hè, khoảng từ tháng 5 đến tháng 8, các giếng ở đây đều khô cạn, không thể bơm nước lên được.
Nhà tôi cùng với 1 nhà trong xóm phải chung tiền mua đường ống dài 500 mét, cùng với 3 máy bơm đặt phân cách nhau để chuyển nước từ sông Ô Lâu về lọc tắm rửa, rất vất vả. Còn nước ăn uống, cứ mỗi ngày cả gia đình 4 người lại xài hết 1 bình 21 lít với giá 10 nghìn đồng/bình”.
Ngưng trệ vì thiếu vốn
Ông Bùi Đức Hòa – Phó Chủ tịch UBND xã Hải Chánh - cho hay, toàn xã có 6 thôn với gần 1.900 hộ, hơn 9.000 nhân khẩu, nhưng hiện nay vẫn chưa có nguồn nước sạch để cung cấp cho bà con.
Đa số người dân phải sử dụng nước bị nhiễm bẩn, nên tình trạng bà con bị các loại bệnh liên quan đến da liễu khá nhiều. Hơn nữa, cứ vào mùa hè ở đây lại không có nước sinh hoạt thường trực kéo dài.
Sau khi công trình dừng thi công, qua các kỳ họp HĐND, chính quyền xã, rồi huyện cũng đã nhiều lần có ý kiến với cấp trên mong công trình sớm hoàn thiện để cung cấp nước sạch cho người dân.
Nhưng qua nhiều năm trời nhà máy nước vẫn “đứng hình”. Cũng vì không có nước sạch mà đến nay, dù đã đạt hầu hết bộ tiêu chí đề ra, xã Hải Chánh vẫn chưa thể đạt chuẩn nông thôn mới.
Cũng theo ông Hòa, lý do công trình này “đắp chiếu” quá lâu là do thiếu nguồn cung cấp vật tư, như đường ống, các thiết bị... từ nguồn vốn viện trợ của Chính phủ Italia không hoàn lại do Bộ Tài chính tổ chức mua sắm tập trung. Vì thế mà đến nay, công trình vẫn chưa thể hoàn thiện các hạng mục.
“Địa phương rất mong các cấp ban, ngành quan tâm, vào cuộc tháo gỡ khó khăn để vào năm 2022 tái khởi động công trình, giúp nhân dân trong xã sớm có nguồn nước sạch để dùng, an tâm lao động sản xuất”, ông Hòa trình bày.
