Ưu tiên nguồn lực cho miền núi
Quảng Trị có nhiều xã miền núi, vùng sâu, xa như Hướng Lập, Hướng Phùng, A Dơi, La Lay, Dân Hóa, Kim Điền, Tuyên Lâm… Nơi đây, học sinh chịu nhiều thiệt thòi về điều kiện học tập so với khu vực đồng bằng.
Những năm qua, địa phương triển khai các chủ trương, chính sách của Trung ương để củng cố, phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của các trường phổ thông dân tộc nội trú trên địa bàn. Đồng thời, địa phương cũng quan tâm đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, bổ sung thiết bị dạy học ở các trường miền núi.
Các cơ sở giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi được ưu tiên đầu tư, sửa chữa, nâng cấp cơ sở vật chất, mua sắm bổ sung thiết bị dạy học. Trong năm học, Sở GD&ĐT Quảng Trị và các địa phương chủ động bố trí, đề xuất, kêu gọi các nguồn lực để đầu tư hoàn thiện nhiều hạng mục công trình trường học và mua sắm bổ sung thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi cho các trường.
Cuối tháng 2/2025, Phòng GD&ĐT huyện Hướng Hóa, Quảng Trị (cũ) phối hợp các đơn vị tài trợ bàn giao, đưa vào sử dụng 3 phòng học ở điểm trường Bản 1, xã Thuận. Công trình gồm 3 phòng học, nhà vệ sinh và sân trường theo tiêu chuẩn; tổng kinh phí thực hiện hơn 1,8 tỷ đồng. Trong đó, có một phần vốn đối ứng của địa phương.
Điểm trường học mới giúp 77 học sinh từ lớp 1 đến lớp 4 có chỗ học kiên cố, an toàn trước thiên tai, chấm dứt tình trạng học ghép, học nhờ tại các nhà cộng đồng của thôn, bản. Đây là một trong số công trình trường học được huy động từ nguồn xã hội hóa.
Riêng năm học 2024 - 2025, từ nguồn ngân sách, địa bàn huyện Hướng Hóa (cũ) đã đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng hơn 50 phòng học, với nguồn kinh phí hơn 33 tỷ đồng, 27 phòng học bộ môn với kinh phí hơn 17 tỷ đồng. Cùng với đó, hàng chục công trình phòng học được sửa chữa và mua sắm trang thiết bị giáo dục lên tới hàng chục tỷ đồng.
Đầu tư đồng bộ giúp bộ mặt trường lớp nhiều địa phương vùng khó của tỉnh thay đổi tích cực. Trong năm học 2024 - 2025, gần 100 phòng học mới được xây dựng trên toàn tỉnh, cùng hơn 50 phòng học bộ môn, nhà đa năng, phòng công vụ và nhiều công trình phụ trợ khác.
Ngoài ra, gần 80 hạng mục được sửa chữa, nâng cấp, bao gồm phòng chức năng, sân chơi, hệ thống điện, hàng rào, nhà ăn, nhà vệ sinh... 88 trường tiểu học và THCS tại các huyện Minh Hóa, Tuyên Hóa, Quảng Trạch, Bố Trạch, Hướng Hóa, Đakrông (cũ) được trang bị thiết bị dạy học theo Chương trình GDPT 2018. Tivi, máy tính, bàn ghế, sách vở, đồ dùng học tập cũng được bổ sung đầy đủ. Các điểm trường lẻ còn được đầu tư hệ thống nước sạch, điện mặt trời và Internet, giúp cải thiện rõ rệt điều kiện dạy và học.
Nhờ đó, tỷ lệ phòng học kiên cố toàn tỉnh đạt khoảng 85,4%, tăng so với năm học trước. 87 phòng học đã được đưa vào sử dụng, thay thế cho 46 phòng học tạm, mượn; tập trung ở các huyện Minh Hóa, Tuyên Hóa, Lệ Thủy và Bố Trạch (cũ). Tổng kinh phí đầu tư xây dựng, sửa chữa, mua sắm thiết bị dạy học trong năm học này lên tới hơn 230 tỷ đồng; trong đó khoảng 132 tỷ đồng dành riêng cho công tác kiên cố hóa phòng học từ các nguồn ngân sách Nhà nước, Chương trình mục tiêu quốc gia và xã hội hóa.
Sở GD&ĐT Quảng Trị phối hợp với Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng tỉnh và các đơn vị liên quan tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh về xóa bỏ phòng học tạm, phòng học mượn; đồng thời cải tạo, nâng cấp các trường dân tộc nội trú, bán trú trên toàn tỉnh, trong đó có kế hoạch xây dựng Trường THPT Hướng Hóa mới.
Thúc đẩy giáo dục từ chính sách
Cùng đầu tư cơ sở vật chất, tỉnh Quảng Trị đang tích cực triển khai một chính sách mang tính nhân văn sâu sắc, đó là xây dựng hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú liên cấp tại 16 xã biên giới.
Theo chủ trương của Trung ương, các xã biên giới đất liền trên cả nước sẽ được đầu tư trường phổ thông dân tộc nội trú liên cấp tiểu học và THCS. Tại Quảng Trị, nhiều xã thuộc khu vực này có địa hình hiểm trở, giao thông khó khăn, nên việc đầu tư hệ thống trường nội trú sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn cho học sinh và giáo viên.
Tỉnh đã đề xuất xây dựng mới 10 trường phổ thông liên cấp và nâng cấp 6 trường hiện có thành mô hình liên cấp, bảo đảm mỗi xã biên giới có ít nhất một trường. Tổng nhu cầu vốn đầu tư cho các công trình này khoảng 3.338 tỷ đồng; trong đó 90% từ ngân sách Trung ương, phần còn lại từ ngân sách địa phương và các nguồn xã hội hóa hợp pháp.
Trong năm 2025, tỉnh dự kiến khởi công xây dựng Trường PTDT nội trú Tiểu học và THCS Hướng Phùng tại thôn Doa Củ, xã Hướng Phùng. Đây là công trình trọng điểm với quy mô 60 lớp học, đáp ứng nhu cầu học tập cho khoảng 2.100 học sinh. Trường được xây dựng trên diện tích khoảng 95.000 m², tổng mức đầu tư dự kiến 335 tỷ đồng, trong đó giai đoạn 1 là 250 tỷ đồng.
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Trần Phong đã trực tiếp khảo sát địa điểm xây dựng và chỉ đạo xã Hướng Phùng phối hợp hoàn tất thủ tục đất đai, đẩy nhanh giải phóng mặt bằng, đồng thời bảo đảm bố trí đất sản xuất mới cho người dân bị ảnh hưởng. Tỉnh cũng yêu cầu tăng cường tuyên truyền, vận động nhân dân ủng hộ, tạo sự đồng thuận để triển khai hiệu quả công trình.
Theo TS Lê Thị Hương - Giám đốc Sở GD&ĐT Quảng Trị, việc đầu tư hệ thống trường nội trú liên cấp giúp học sinh dân tộc thiểu số có nơi ăn ở ổn định, học tập trong điều kiện đầy đủ, khang trang hơn, từ đó góp phần nâng cao tỷ lệ đến lớp và chất lượng giáo dục. Bên cạnh ý nghĩa giáo dục, chính sách này còn góp phần giảm bớt gánh nặng cho các gia đình nghèo vùng biên, tạo nền tảng vững chắc cho chiến lược đào tạo nguồn nhân lực dài hạn.
Những bước đi mạnh mẽ và bài bản trong đầu tư cho giáo dục miền núi của Quảng Trị không chỉ nhằm rút ngắn khoảng cách phát triển giữa các vùng miền, mà còn thể hiện rõ quyết tâm của địa phương trong bảo đảm quyền học tập bình đẳng cho mọi trẻ em - nền tảng quan trọng cho sự phát triển bền vững trong tương lai.
