Nhận định thống kê là công cụ quản lý vĩ mô rất quan trọng, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, “không có thông tin thì không thể ra quyết định được”.
“Ví dụ như vấn đề khách du lịch có đóng góp như thế nào đối với phát triển kinh tế, chi tiêu như thế nào lúc du lịch tại Việt Nam, khi Chính phủ làm Đề án đưa du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, chúng tôi lấy số liệu cực khổ. Số liệu về các vùng, ngành kinh tế còn cực khổ hơn nữa”, Phó Thủ tướng bày tỏ.
Cũng theo Phó Thủ tướng, vừa qua Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn báo cáo xuất khẩu 200.000 tấn thịt lợn nhưng Bộ Công Thương báo cáo xuất được 300.000 tấn. Ông đề nghị ngành phải giải đáp vấn đề này.
Chỉ rõ những thành tựu và hạn chế của ngành, Phó Thủ tướng yêu cầu ngành Thống kê phải đổi mới, hoàn thiện theo hướng hiện đại bảo đảm 4 chỉ tiêu: đồng bộ hóa, chuẩn hóa, quy trình hóa và tin học hóa. Tất cả quá trình tổng hợp, phân tích, dự báo, thông tin phải phù hợp với chuẩn mực và thông lệ quốc tế nhưng lưu ý tới điều kiện, hoàn cảnh đặc thù của Việt Nam để bảo đảm căn cứ chuẩn xác cho Chính phủ hoạch định chính sách.
Ví dụ, thống kê lao động Việt Nam khác với cách thống kê lao động của các nước phát triển vì ở các nước này, mất việc là thất nghiệp ngay nhưng ở Việt Nam một người thất nghiệp có thể chuyển sang ngay công việc khác trong lĩnh vực nông nghiệp, dịch vụ.
Lãnh đạo Chính phủ cũng yêu cầu ngành Thống kê thực hiện đa dạng hóa sản phẩm thống kê, nâng cao chất lượng, độ tin cậy của thông tin thống kê, bảo đảm tính chân thực, khách quan, trung thực, kịp thời, đi kèm với phân tích, dự báo và đánh giá tình hình kinh tế, xã hội.
Ngoài ra, phải công khai, minh bạch cách thống kê để tạo niềm tin cho người sử dụng thông tin và người dân giám sát được chất lượng thông tin. “Cơ quan thống kê quốc gia phải chịu trách nhiệm cuối cùng về con số này”, Phó Thủ tướng nêu rõ.
Phó Thủ tướng cũng cho rằng để bảo đảm giá trị thông tin của cơ quan thống kê, không quan trọng cơ quan này phải đặt ở đâu mà quan trọng là tính độc lập, trung thực trong chuyên môn, nghiệp vụ. Trước mắt, Phó Thủ tướng đề nghị Tổng cục Thống kê rà soát chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy và cơ cấu lại số cán bộ hiện có theo hướng cải cách mạnh mẽ để đáp ứng nhiệm vụ trong thời gian tới. Chính phủ sẽ tạo mọi thuận lợi về cơ chế, điều kiện cho ngành Thống kê thực hiện nhiệm vụ.
Đối với việc tính tổng sản phẩm của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng Tổng cục cần tiếp tục rà soát, đánh giá lại cách tính này.
“Nên chăng từ năm 2017 thì Tổng cục thực hiện tính GRDP một vài năm, rồi kiểm soát, đánh giá lại và giao cho các tỉnh làm vì các địa phương vẫn còn vai trò của Cục Thống kê, hoạt động với đầy đủ chức năng, nghiệp vụ. Không thể cắt khúc việc thu thập, quản lý, tính toán và công bố số liệu thống kê”, Phó Thủ tướng đặt vấn đề.
Về chỉ tiêu kinh tế- xã hội vùng lãnh thổ, vùng kinh tế (cả nước đang có 6 vùng kinh tế-xã hội và 4 vùng kinh tế động lực), Phó Thủ tướng cho việc không có số liệu thông tin thống kê của vùng khiến công tác kiểm tra, giám sát, lập quy hoạch là rất khó khăn. “Không phải là việc thành lập một cấp thống kê vùng mà phải chiết xuất thông tin ra mà làm”, Phó Thủ tướng nói.
