Ngày 27/10, tại trụ sở Ủy ban Nhân dân xã Thông Thụ, huyện Quế Phong (Nghệ An), Tòa án nhân dân huyện Quế Phong đã mở phiên tòa xét xử công khai các đối tượng khai thác trái phép cây sa mu dầu với tội danh "Vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ rừng."
Hội đồng xét xử đã tuyên phạt các bị cáo Lương Văn Tâm (sinh năm 1975) 6 năm tù, Vi Văn Hoài (sinh năm 1979) 5 năm tù, Vi Văn Bình (sinh năm 1994) 4 năm tù; ba đối tượng này đều trú tại bản Mường Phú, xã Thông Thụ, huyện Quế Phong và bị cáo Cao Minh Quyết (sinh năm 1986, trú tại xóm 3 Mường Ham, xã Châu Cường, huyện Quỳ Hợp, Nghệ An) 4 năm tù.
Tại phiên tòa, các đối tượng khai nhận do biết khu vực giáp ranh rừng biên giới Việt-Lào có nhiều gỗ quý nên vào ngày 23/6, Lương Văn Tâm đã rủ Vi Văn Hoài, Vi Văn Bình, Lữ Văn Dương và Cao Minh Quyết vào khu vực rừng nói trên để khai thác gỗ trái phép đem cưa xẻ thành phản kéo sang Lào để bán lấy tiền chia nhau tiêu xài.
Sáng 27/6, các đối tượng trên đi bốn xe máy mang theo máy cưa xăng (của Vi Văn Hoài) xuất phát từ bản Mường Phú lên cửa khẩu Thông Thụ, huyện Quế Phong (Nghệ An) làm thủ tục sang Lào. Khi sang đến bản Nậm Táy, huyện Sầm Tớ, tỉnh Huaphanh (Lào), các đối tượng vào một quán tạp hóa mua 30l xăng, 10l dầu phục vụ cho việc khai thác gỗ trái phép rồi tiếp tục đi tiếp đến bản Nậm Bống, huyện Sầm Tớ, tỉnh Huaphanh thì cất giấu xe máy đi bộ theo đường rừng trở về địa phận Việt Nam để tìm gỗ khai thác trái phép.
Ngày 28/6, Tâm, Hoài, Bình, Dương, Quyết chia nhau đi tìm những cây gỗ to, quý hiếm để khai thác thì phát hiện ba cây sa mu dầu. Sau đó các đối tượng phát quang bụi rậm xung quanh cây đã tìm thấy, làm giàn giáo và dùng cưa xăng cưa cắt gốc ba cây sa mu dầu.
Đến sáng 3/7, Lương Văn Tâm, Vi Văn Hoài ở lại cưa gỗ còn Vi Văn Bình, Lữ Văn Dương và Cao Minh Quyết thì đi bộ đến khu vực rừng Nậm Bống, huyện Sầm Tớ, tỉnh Huaphanh (Lào) khiêng máy tời đã cất giấu từ trước tới nơi khai thác gỗ, mở đường để tời kéo số gỗ đã cưa xẻ được sang bên Lào bán.
Đến 13 giờ ngày 3/7, Tổ tuần tra liên ngành gồm Đồn Biên phòng Hạnh Dịch, Công an và Ban Chỉ huy Quân sự Hạnh Dịch, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt phối hợp tuần tra biên giới Việt-Lào đã phát hiện và bắt quả tang các đối tượng đang thực hiện các hành vi khai thác trái phép gỗ cây sa mu dầu tại khoảnh 11, Tiểu khu 59, thuộc vùng lõi rừng đặc dụng Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt.
Tổng khối lượng gỗ bị khai thác trái phép là hơn 235m3. Trong quá trình bị tạm giam điều tra, vào tối 1/9/2015 bị can Lữ Văn Dương bị đau đột ngột được chuyển đến Bệnh viện đa khoa huyện Quế Phong cấp cứu nhưng đã tử vong. Ngày 2/9, cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Quế Phong đã quyết định đình chỉ điều tra bị can Lữ Văn Dương về tội "Vi phạm các quy định về khai thác và bảo vệ rừng" theo quy định tại Điều 175 Bộ luật Hình sự.
Theo Nghị định của Chính phủ, cây sa mu dầu thuộc "Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ.” Việc khai thác trái phép cây sa mu dầu của các đối tượng là trái pháp luật, đã xâm phạm những quy định về trật tự quản lý kinh tế của Nhà nước trong lĩnh vực khai thác và bảo vệ rừng; gây hậu quả nghiêm trọng về kinh tế, nghiên cứu khoa học và làm ảnh hưởng đến việc thực hiện đường lối chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác bảo vệ rừng.
