Ngày 28/10, Trường ĐH Mở Hà Nội tổ chức Hội thảo quốc tế với chủ đề "Giảng dạy tiếng Anh và giảng dạy chuyên ngành bằng tiếng Anh".
Phân tích các rào cản văn hóa trong học tập tiếng Anh tại Việt Nam, các chuyên gia đặc biệt quan tâm đến môi trường giảng dạy tiếng Anh như một ngoại ngữ (EFL) và giảng dạy chuyên ngành bằng tiếng Anh (EMI).
Theo đó, lối giao tiếp gián tiếp, quan hệ phân cấp giữa giảng viên – sinh viên, cùng phương pháp giảng dạy thiên về thi cử đã hạn chế cơ hội trao đổi ý nghĩa, ảnh hưởng tới việc phát triển năng lực ngữ dụng (pragmatic competence) của người học.
Tại Hội thảo, nhiều tham luận đề xuất hàm ý sư phạm quan trọng; trong đó nhấn mạnh đến giảng dạy tường minh về ngữ dụng học, thiết kế hoạt động tương tác ít đe dọa thể diện, điều chỉnh hình thức đánh giá và nâng cao chất lượng đào tạo giáo viên.
Bởi, những hạn chế trong giao tiếp tiếng Anh của sinh viên Việt Nam không xuất phát từ yếu kém cá nhân, mà là phản ứng mang tính thích ứng hợp lý với bối cảnh văn hóa – xã hội địa phương.
Tham luận đề xuất mô hình “sư phạm đáp ứng văn hóa” (Culturally Responsive Pedagogy) – kết hợp hài hòa giữa truyền thống bản địa và nhu cầu giao tiếp toàn cầu, đồng thời kêu gọi nghiên cứu dài hạn (longitudinal studies) để theo dõi sự phát triển năng lực ngữ dụng trong các chương trình EFL và EMI.
Tại hội thảo, nhóm tác giả Trần Thanh Vân và Nguyễn Thị Hồng Hà – Trường ĐH Mở Hà Nội: đã trình bày nghiên cứu về “Đám mây từ vựng (Word Clouds)” – một công cụ trực quan giúp tăng hiệu quả giảng dạy và học ngoại ngữ.
Thông qua việc làm nổi bật từ khóa và tần suất sử dụng, đám mây từ giúp người học dễ tập trung vào các khái niệm trọng tâm, cải thiện khả năng ghi nhớ và hiểu nội dung bài học.
Nghiên cứu được thực hiện bằng nhiều phương pháp: quan sát lớp học, phỏng vấn giáo viên, khảo sát người học và dạy thực nghiệm. Kết quả cho thấy, kỹ thuật này tăng mức độ tương tác, hỗ trợ ghi nhớ từ vựng và cải thiện kỹ năng ngôn ngữ tổng thể.
Giáo viên cũng đánh giá đây là công cụ hữu ích để nhấn mạnh ý chính, tạo không khí học tập tích cực, giúp học viên tự tin hơn và tập trung hơn trong giờ học.
Theo nhóm tác giả, đám mây từ không chỉ là một phương tiện dạy học sinh động mà còn là công cụ sư phạm thiết thực, dễ áp dụng và hiệu quả trong bối cảnh dạy – học ngoại ngữ theo hướng hiện đại.
Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, tiếng Anh không chỉ là công cụ giao tiếp mà còn là “chìa khóa” mở cánh cửa tri thức, hợp tác và phát triển. TS Nguyễn Minh Phương – Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Mở Hà Nội nhìn nhận, Hội thảo quốc tế “Giảng dạy tiếng Anh và giảng dạy chuyên ngành bằng tiếng Anh” do Trường ĐH Mở Hà Nội tổ chức mang tính thời sự, có ý nghĩa thiết thực trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay.
Theo bà, tiếng Anh đóng vai trò trung tâm trong việc kết nối con người, chia sẻ tri thức và thúc đẩy giao lưu học thuật – văn hóa giữa các quốc gia. “Đổi mới luôn là nền tảng phát triển của Trường ĐH Mở Hà Nội. Là một trong những đơn vị tiên phong về giáo dục mở, linh hoạt và ứng dụng công nghệ, nhà trường không ngừng nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh và mở rộng các chương trình đào tạo bằng tiếng Anh” - TS Nguyễn Minh Phương cho biết.
Theo đó, người học không chỉ được trang bị năng lực ngôn ngữ mà còn được rèn luyện kỹ năng số, tư duy sáng tạo và tầm nhìn toàn cầu – những năng lực cốt lõi để thích ứng với thị trường lao động hiện đại.
Hội thảo được kỳ vọng trở thành diễn đàn trao đổi học thuật quý báu, nơi các nhà giáo dục, nhà nghiên cứu và hoạch định chính sách chia sẻ ý tưởng, kinh nghiệm và giải pháp đổi mới trong giảng dạy tiếng Anh, từ đó góp phần nâng cao chất lượng dạy – học ngoại ngữ trong bối cảnh giáo dục mở.
Hội thảo khép lại nhưng mở ra nhiều hướng nghiên cứu và hành động mới cho giảng dạy tiếng Anh tại Việt Nam – nơi ngoại ngữ không chỉ là phương tiện học tập mà còn là cầu nối tri thức, văn hóa và cơ hội hội nhập quốc tế.
