Nhưng hiện tại, cây gia đình của pterosaur đã có một nhánh mới. Một nhóm bò sát nhỏ bí ẩn, được gọi là lagerpetids, có thể là loài pterosaur mới nhất được biết đến.
Không giống như pterosaurs, lagerpetid không thể bay. Đồng nghiên cứu Sterling Nesbitt, PGS khoa học địa chất tại Virginia Tech, nói với Live Science: “Hiện chúng tôi đã có ý tưởng về họ hàng không biết bay của loài Dực long pterosaur sẽ trông như thế nào”.
Hóa thạch pterosaur đầu tiên được mô tả vào năm 1784, và vô số dấu tích của loài pterosaur đã xuất hiện kể từ đó, có niên đại từ 220 triệu năm trong kỷ Tam Điệp đến khoảng 65 triệu năm trước, vào thời kỳ tuyệt chủng cuối kỷ Phấn trắng.
Nhưng ngoài việc biết rằng pterosaur thuộc nhánh archosaurs, một nhóm bao gồm khủng long, chim và họ cá sấu crocodylians, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra tổ tiên trực tiếp của pterosaur - loài động vật có thể cung cấp manh mối về cách pterosaur trở thành động vật có xương sống đầu tiên tiến hóa với khả năng bay.
Nesbitt cho biết, mặc dù loài lagerpetid là động vật đất liền, nhưng chúng đã làm sáng tỏ chuyến bay của pterosaur.
Các nhà khoa học đã công bố các nghiên cứu về hóa thạch lagerpetid từ những năm 1970, nhưng họ không biết nhiều về loài bò sát kỳ lạ này, ngoại trừ việc nó sống từ khoảng 237 triệu đến 210 triệu năm trước, và nó có khả năng liên quan đến dinosaur, loài lần đầu tiên xuất hiện khoảng 233 triệu năm trước.
Xương sau và xương chậu của loài lagerpetid cũng giống như của một con khủng long dinosaur, Nesbitt nói. Nhưng sau đó, các nhà nghiên cứu bắt đầu tìm thấy các hóa thạch lagerpetid hoàn chỉnh hơn ở nhiều nơi trên thế giới, bao gồm một “kẻ giết bọ tí hon” 237 triệu năm tuổi từ Madagascar, và nhận ra rằng những loài động vật này có nhiều điểm chung với loài pterosau hơn là với dinosau.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu đã sử dụng phương pháp quét vi-CT (chụp cắt lớp vi tính) để phân tích hộp sọ của lagerpetid. Kết quả cho thấy lagerpetid và Dực long có hình dạng tương tự nhau về não và tai trong, vì vậy một số hệ thống giác quan chuyên biệt của loài Dực long có thể đã phát triển trước khi chúng bay được.
PGS Nesbitt cho biết thêm: “Nó liên quan đến các ống hình bán nguyệt trong tai, giúp chúng định hướng trong không gian 3D. Hình dạng của những ống đó tương quan với hệ sinh thái và cách chúng di chuyển đầu - về cơ bản, chúng có nhanh nhẹn hay không?
Nếu bạn tưởng tượng về một cây gia đình có hình dạng giống chữ ‘Y’ thì lagerpetid và pterosaurs nằm trên các nhánh khác nhau của chữ Y, nhưng có chung một tổ tiên ở gốc của chữ Y.
Nghiên cứu “cung cấp một số bằng chứng ấn tượng”, nhưng “một số câu hỏi khó vẫn còn”, theo David Unwin, một độc giả về cổ sinh vật học tại Đại học Leicester ở Anh, người nghiên cứu về pterosaurs nhưng không tham gia vào nghiên cứu phát biểu.
“Lagerpetids, được lập luận trong phân tích này là họ hàng gần nhất được biết đến của pterosaurs, là loài động vật nhỏ, nhẹ, hai chân đầy đủ với chi trước tương đối ngắn”, David Unwin trao đổi với Live Science: “Ngược lại, Pterosaurs hoàn toàn đi bằng bốn chân và có chi trước rất dài”.
Nói cách khác, có sự khác biệt rất lớn về hình dạng cơ thể của lagerpetid, pterosaurs và dinosaur, và những khám phá này làm rõ rất ít về thời điểm, địa điểm và cách thức loài pterosaurs phát triển khả năng bay của chúng.
