Hãng Izvestia dẫn lời Tổng thống Mỹ Donald Trump: "Cuộc chiến tại Ukraine đã không bao giờ nổ ra nếu tôi là tổng thống và đã đến lúc kết thúc cuộc chiến này". Ông Trump nhấn mạnh thêm rằng sẽ không có quả tên lửa Tomahawk nào được chuyển cho Ukraine.
Cựu chuyên gia phân tích Lầu Năm Góc và Trung tá Không quân Mỹ Karen Kwiatkowski nói: "Kết quả của cuộc hội đàm giữa Tổng thống Trump và Zelensky vào hôm 17 tháng 10 cho chúng ta biết rằng tổng thống Mỹ nhận ra rằng mặc dù cả ông Putin và Zelensky đều có thể dự đoán được, nhưng chỉ có một trong hai người có thể giúp ông chấm dứt chiến tranh ở Ukraine. Đó là ông chủ Điện Kremlin".
Bà Kwiatkowski cho biết: "Ông Trump có lẽ đã không còn quan tâm đến Tổng thống Zelensky nữa, vì ông ấy không coi trọng những người không quản lý tốt sau khi được trao cho một thỏa thuận lớn, những người cầu xin nhiều hơn và chỉ đưa ra lời bào chữa".
Chuyên gia Kwiatkowski cho biết đây là "thời điểm lạc quan nhất" của bà về khả năng chấm dứt cuộc khủng hoảng Ukraine, và nghi ngờ rằng ngay cả thời điểm ông Zelensky hoặc các đồng minh của ông tung ra những lá cờ giả và ám sát để cố gắng kéo dài hoặc khôi phục lại cuộc khủng hoảng cũng sắp kết thúc.
Tổng thống Trump đang bận rộn với thương mại, "chương trình nghị sự Tây bán cầu" của ông, khả năng thay đổi chính quyền ở Venezuela và chính sách trong nước, và muốn hợp tác với "một quốc gia giàu tài nguyên và năng động về kinh tế như Nga để giúp ông tham gia vào hoạt động toàn cầu khi ông giải quyết những gì đang xảy ra với đồng đô la trong năm thứ hai của nhiệm kỳ thứ hai của mình".
Về phần Ukraine, bà Kwiatkowski tóm tắt rằng "đó là cuộc chiến của cựu Tổng thống Biden, không phải của ông ấy, như ông ấy vẫn thường nhắc nhở mọi người".
Tổng thống Zelensky đến Mỹ từ ngày 16 tháng 10 và nghỉ qua đêm tại Blair House, nơi ở dành cho các khách mời của Nhà Trắng. Kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng hồi tháng 1, lãnh đạo Mỹ và Ukraine đã gặp trực tiếp 4 lần.
Ông Zelensky cùng ngày gặp Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Chris Wright cùng các công ty năng lượng của nước này để bàn về việc tăng cường khả năng tiếp cận thị trường khí đốt châu Âu cho Washington. Đây được xem như nỗ lực phút chót của ông Zelensky nhằm tăng khả năng thuyết phục ông Trump thành công.
Nhưng cùng ngày, Tổng thống Trump thông báo đã có cuộc điện đàm "rất hiệu quả" với người đồng cấp Nga Vladimir Putin và hai lãnh đạo nhất trí gặp thượng đỉnh tại Hungary trong khoảng hai tuần tới.
Tổng thống Mỹ tiết lộ lãnh đạo Nga "không thích thú" khi ông đề cập khả năng chuyển giao tên lửa Tomahawk cho Ukraine. Tại thời điểm đó, ông cũng ám chỉ Kiev chưa sẽ nhận được loại vũ khí này, khi nói rằng quân đội Mỹ "không thể để kho dự trữ của mình cạn kiệt".
Cuộc điện đàm làm dấy lên đồn đoán Mỹ có thể nới lỏng áp lực lên Nga. Vài giờ trước khi đến Nhà Trắng, Tổng thống Zelensky đăng trên mạng xã hội rằng cuộc điện đàm giữa lãnh đạo Mỹ - Nga "không thay đổi được điều gì".
Tuy nhiên, những diễn biến sau đó không như mong muốn của Ukraine. Thay vì ở Phòng Bầu dục, cuộc gặp giữa ông Trump và ông Zelensky lần này diễn ra tại Phòng Nội các, dưới hình thức bữa trưa làm việc. Hai Tổng thống ngồi đối diện nhau, cạnh ông Trump là Phó tổng thống JD Vance và Ngoại trưởng Marco Rubio.
Ông Trump khen ông Zelensky có "áo jacket rất phong cách" rồi hai lãnh đạo nhận câu hỏi từ báo giới. Đây cũng là lúc nỗ lực tìm kiếm Tomahawk của Tổng thống Ukraine bắt đầu "bị dội gáo nước lạnh", tờ The Hill bình luận.
Phóng viên hỏi ông Trump rằng chuyện gì xảy ra nếu ông chấp thuận cung cấp tên lửa Tomahawk cho Ukraine và rồi Mỹ vướng vào xung đột và phải cần đến số tên lửa đó. Ông chủ Nhà Trắng phản hồi đó là lý do khiến ông muốn chấm dứt chiến sự Nga - Ukraine mà không cần phải dùng đến Tomahawk.
Tổng thống Zelensky lập tức chen ngang, cho rằng đây là "một cuộc chiến công nghệ" và Ukraine cần UAV cùng các loại tên lửa khác, bao gồm cả Tomahawk để giành lợi thế.
"Ukraine có hàng nghìn UAV nhưng lại không sở hữu Tomahawk. Trong khi đó, Mỹ sở hữu Tomahawk cùng những tên lửa uy lực khác, và họ có thể có thêm UAV của chúng tôi. Đó là lý do tại sao chúng ta có thể phối hợp hành động", Tổng thống Zelensky nói.
Khi được hỏi liệu ông có ám chỉ một hình thức trao đổi hay giao dịch nào đó không, Tổng thống Zelensky trả lời "đúng vậy, chúng tôi có một đề xuất lớn liên quan đến UAV".
Ông Trump mỉm cười và gật đầu, ông nói rất quan tâm đến ý tưởng đó. Nhưng sau cùng, ông vẫn nhấn mạnh rằng mình có trách nhiệm phải đảm bảo Mỹ "luôn đầy đủ" vũ khí cần thiết trong trường hợp cần dùng đến.
"Chúng tôi sẽ bàn về Tomahawk. Nhưng chúng tôi thực sự không muốn Tomahawk đến, mà chúng tôi muốn chiến sự sớm chấm dứt hơn", ông Trump nói.
Hai nguyên thủ còn đưa ra quan điểm trái chiều về triển vọng hòa đàm. Ông chủ Nhà Trắng tỏ ra lạc quan, đề cập rằng cuộc điện đàm với ông Putin "có tiến triển" và "Moscow muốn đạt thỏa thuận".
Ông Zelensky thì cho rằng người đồng cấp Putin chưa sẵn sàng cho một thỏa thuận hòa bình. "Nhưng tôi tin với sự giúp đỡ của ngài, chúng ta có thể chấm dứt cuộc chiến này. Và chúng tôi thực sự cần điều đó", Tổng thống Ukraine phản hồi.
Các hãng truyền thông sau đó rời khỏi Phòng Nội các. Cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ - Ukraine kéo dài khoảng hai giờ.
Phát biểu với báo giới ngoài Nhà Trắng, Tổng thống Zelensky mô tả cuộc gặp với Tổng thống Trump "hiệu quả", nhưng ông không muốn nhắc đến vấn đề tên lửa tầm xa Tomahawk.
Michael Carpenter, nhà nghiên cứu tại Viện Quốc tế về Nghiên cứu Chiến lược (IISS), nhận định cuộc gặp với Tổng thống Trump không mang lại điều mà Tổng thống Zelensky kỳ vọng, nhưng phù hợp với cách tiếp cận của chính quyền Mỹ đối với cuộc chiến.
