Trong cuộc phỏng vấn vào ngày hôm nay 14/1, cựu Bộ trưởng Quốc phòng 70 tuổi của Mỹ cho rằng cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào “đã không kiểm soát tốt” Quân đội giải phóng nhân dân Trung Hoa (PLA).
Theo ông, ví dụ rõ nhất là vụ tiết lộ bất ngờ chiếc chiến đấu cơ tàng hình J-20 của Trung Quốc vào tháng Giêng năm 2010, khi ông Gates đang công du Trung Quốc. Trong cuốn hồi ký mang tên Duty mới xuất bản, ông Gates cho rằng ông Hồ Cẩm Đào dường như không hay biết về việc này.
Trung Quốc đã gây ra vài vụ khủng hoảng cho ông Gates trong suốt 4 năm rưỡi ông nắm cương vị Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ. Căng thẳng đã gia tăng kể từ khi chính quyền Obama công bố kế hoạch tăng cường sự hiện diện quân sự và chính trị ở khu vực Thái Bình Dương, chiến lược đã được công bố sau khi ông Gates rời nhiệm sở và Trung Quốc gia tăng tuyên bố chủ quyền trên các vùng biển ngoài khơi nước này.
Theo ông Gates, sự kiểm soát chặt chẽ của Chủ tịch Tập đối với quân đội “vừa là một tin tốt lại vừa là tin xấu. “Trước đó, khi người Trung Quốc làm điều gì đó hiếu chiến hoặc nguy hiểm, bạn có thể nói là PLA tự hành động”.
“Nhưng giờ đây khi họ công bố điều gì đó” giống như vùng nhận dạng phòng không mới trên Hoa Đông hồi tháng 11, “bạn đều đoán được là điều đó đã được Chủ tịch Tập phê chuẩn” mà không phải “là hành động sai trái của riêng PLA”, ông Gates cho hay trong cuộc phỏng vấn tại New York.
Cũng theo cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, tuyên bố lập vùng phòng không của Mỹ “thực sự là một khiêu khích trong môi trường hiện nay” và “đã gửi đi một tín hiệu”.
Việc ông Tập thâu tóm được PLA có nghĩa là mối quan hệ của ông với Tổng thống Mỹ Obama “có ý nghĩa lớn và việc duy trì tốt mối quan hệ này sẽ là thách thức lớn cho cả hai nước”.
Trong cuốn hồi ký của mình, ông Gates cho rằng những cuộc gặp ngoại giao cũng như những liên hệ quân sự thăng trầm giữa hai nước “không thể che giấu được thực tế là” Trung Quốc tiếp tục đầu tư một lượng lớn tiền của vào phần cứng cho quân đội, “nhằm giữ cho tài sản hải quân và không quân Mỹ tránh xa phía đông Biển Đông và Đài Loan”.
Tháng trước, một tuần dương hạm có tên lửa dẫn đường của Hải quân Mỹ đã đối đầu với một tàu quân sự Trung Quốc trên Biển Đông, cho thấy căng thẳng đang tăng cao ở khu vực, sau khi Trung Quốc công bố vùng phòng không mới. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel đã gọi hành động của Trung Quốc là “vô trách nhiệm”.
Sự hiện diện của Mỹ ở Thái Bình Dương đang bị cản trở bởi lực lượng hải quân ngày một lớn mạnh của Trung Quốc. Và ông Gates đánh giá trong cuốn hồi ký của mình rằng, đây “có thể là vấn đề nghiêm trọng cho Đông Bắc Á và Đông Nam Á” bởi Trung Quốc đã “tự phát triển tên lửa đạn đạo và hành trình có độ chính xác cao, tàu ngầm diesel và hạt nhân cùng chiến đấu cơ tàng hình.”
“Bắc Kinh đã học từ kinh nghiệm của Liên Xô, tôi tin chắc như vậy. Và họ không có ý định so găng về tàu và xe tăng với chúng ta” - Ông đánh giá.
Theo ông Trung Quốc đang đổ tiền của vào cuộc đua vũ trang ở lĩnh vực không có cản trở. Cụ thể “họ đang đầu tư có chọn lọc để đánh vào điểm yếu của chúng ta, chứ không phải sức mạnh của chúng ta”, ông Gates nhận định.
