Không được “quên” hệ thống lại lý thuyết
Theo thầy Nguyễn Xuân Thành – giáo viên Trường THPT Đặng Thai Mai (huyện Thanh Chương, Nghệ An), trong giai đoạn nước rút, học sinh đã hoàn thành ôn tập kiến thức, chuyển sang luyện đề để rèn luyện tâm lý, bản lĩnh thi cử.
Trong đề thi minh họa môn Vật lý, có từ 30 – 40 câu hỏi thuộc phần lý thuyết. Đến cuối năm, học sinh lần lượt học các chương, dạng kiến thức Vật lý. Nhưng cũng vì thời gian lâu, nên nhiều phần kiến thức ở lớp 11 hoặc chương đầu các em sẽ bị quên, hoặc nhớ không chính xác. Trong khi câu hỏi lý thuyết chỉ ở mức độ nhận biết, thông hiểu – tức là kiến thức cơ bản, thuộc phần dễ của đề thi. Vì vậy, việc ôn tập lý thuyết rất quan trọng, giúp thí sinh dễ dàng, nhanh chóng lấy một phần điểm lớn trong bài thi.
Theo thầy Thành, thí sinh dễ sai và nhầm lẫn nhất ở những câu hỏi lý thuyết phần thông hiểu. Tức là ngoài câu hỏi về khái niệm, định nghĩa... thì có những câu thí sinh phải nắm rõ bản chất Vật lý, hiểu rõ yêu cầu trọng tâm của đề mới trả lời đúng. Nếu không dễ nhầm lẫn với những đáp án có vẻ tương tự nhau. Câu lý thuyết ở mức thông hiểu thường nằm ở chương 4 Dao động và sóng điện từ, một số câu ở phần Lượng tử ánh sáng.
Ví dụ một số câu hỏi ở phần dao động như sau:
Ngoài ra, thí sinh cũng có thể luyện những dạng đề chỉ gồm các câu hỏi lý thuyết để ôn tập, hệ thống lại kiến thức cần ghi nhớ. Luyện càng nhiều, phản xạ càng nhanh, và rút ngắn thời gian giải quyết câu hỏi dễ, dành thời gian giải bài tập và những câu khó. Và nên nhớ một điều tuy cũ nhưng không bao giờ thừa là học kỹ kiến thức sách giáo khoa.
Chủ động tương tác với giáo viên trong ôn tập trực tuyến
Cũng theo thầy Nguyễn Xuân Thành, thời điểm này, hầu hết các trường đã hoàn thành thi thử Tốt nghiệp THPT cho học sinh, để xác định khả năng của các đến đâu. Tại trường THPT Đặng Thai Mai (huyện Thanh Chương, Nghệ An), thầy Thành phụ trách lớp 12A1, cũng là lớp chọn thi tổ hợp môn KHTN.
“Ngoài 2 kỳ thi thử do Sở GD&ĐT tổ chức, ra đề chung toàn tỉnh, thì trường cũng tổ chức 2 lần, trên cơ sở ma trận đề thi được nhóm chuyên môn Vật lý xây dựng. Kết quả đợt thi cuối cùng, điểm trung bình của lớp là 7,5. Em đạt điểm cao nhất là 9.25. Với kết quả này, học sinh đã cơ bản đủ vốn kiến thức để tiếp tục ôn tập ở nhà. Điều quan trọng lúc này là phụ thuộc vào ý thức tự giác, tự học, và quyết tâm của các em”, thầy Thành nói.
Được biết, ngày 23/6, Trường THPT Đặng Mai sẽ kết thúc buổi ôn tập cuối cùng cho học sinh lớp 12, rút ngắn hơn so với kế hoạch 1 tuần để phòng dịch. Thời gian còn lại nhà trường sẽ dạy học trực tuyến hoặc giao bài qua nhóm Facebook, Zalo, qua mail.
Trong thời gian này, các em có thể gọi hoặc nhắn tin cho thầy cô bất cứ lúc nào. Thầy Thành cho biết, giáo viên không bao giờ ngại học sinh hỏi bài. Kinh nghiệm dạy học nhiều năm cho thấy, các em càng tương tác nhiều với bạn bè, thầy cô, sẽ đạt hiệu quả học tập càng cao. Bởi vì không gì nhớ lâu bằng kinh nghiệm từ những lần làm sai hoặc tranh luận với người khác để tìm ra kết quả đúng.
Ngoài phần kiến thức cơ bản, những em học theo khối A cần luyện đề với những câu hỏi mang tính vận dụng, vận dụng cao, thường rơi vào 3 chương đầu: dao động điều hòa, con lắc lò xo, sóng cơ... Tuy nhiên, đề thi những năm gần đây thường có xu hướng không ra câu hỏi hiểm hóc, lạ, đánh đố học sinh, mà khai thác sâu và rộng hơn kiến thức thường thấy. Ví dụ phần sóng cơ, thường sẽ ra câu hỏi giao thoa sóng khi 2 nguồn “cùng pha”, chứ không ra yêu cầu khi 2 nguồn “ngược pha”, “vô pha”.
Ví dụ về cách giải câu hỏi vận dụng cao:
Câu hỏi rất khó thường xuất hiện ở phần dòng điện xoay chiều. Thầy Thành cho lời khuyên, học sinh không nên mất quá nhiều thời gian vào 1 câu hỏi mà mình không làm được. Thay vào đó, hãy tập trung giải chắc đúng, chính xác câu hỏi phần nhận biết, thông hiểu, vận dụng. Thời gian sau đó có thể dành để giải bài tập vận dụng cao, mà trong đề chỉ chiếm 4 – 5 câu.
Một ưu điểm trong cấu trúc đề nhiều năm nay, là các câu hỏi vốn đã được sắp xếp từ mức độ dễ đến khó tạo thuận lợi cho thí sinh. Nhưng trên thực tế cũng có những câu hỏi không quá khó, nhưng các em lỡ quên hoặc bỗng dưng bế tắc, thì nhanh chóng bỏ qua để làm những câu tiếp theo. Thời gian thừa có thể quay lại để giải quyết.
