Từ thực tiễn còn nhiều gian khó...
Tràng Xá là một xã vùng cao của tỉnh Thái Nguyên, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Hiện nay, địa phương đang dần chuyển mình nhờ những bước chính sách thiết thực trong công tác giáo dục cộng đồng.
Đặc biệt, lớp học xóa mù chữ được tổ chức tháng 3/2025, đã cho thấy tinh thần “không ai bị bỏ lại phía sau” trong hành trình xây dựng xã hội học tập.
Do địa hình đồi núi phức tạp, giao thông cách trở, kinh tế chủ yếu của địa phương dựa vào sản xuất nông, lâm nghiệp tự cung, tự cấp khiến đời sống người dân còn nhiều thiếu thốn. Đặc biệt, phần lớn người dân là đồng bào dân tộc Mông, trong đó không ít người chưa từng được đến trường, không biết đọc, biết viết.
Việc không biết đọc, biết viết không chỉ là rào cản trong tiếp cận thông tin, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống, sản xuất và khả năng vươn lên thoát nghèo của người dân.
Không biết chữ đồng nghĩa với việc không thể đọc hướng dẫn sử dụng thuốc, không ký tên được trong các giấy tờ pháp lý, không làm chủ được kiến thức sản xuất và hội nhập. Tình trạng đó kéo theo vòng luẩn quẩn của nghèo đói và lạc hậu qua nhiều thế hệ.
Nhận thức rõ điều đó, chính quyền xã Tràng Xá đã phối hợp với Trường tiểu học Đông Bo cùng các tổ chức đoàn thể, xây dựng kế hoạch triển khai lớp học xóa mù chữ.
Lớp học đặc biệt
Tháng 3/2025, lớp học xóa mù chữ giai đoạn 2 được mở tại xóm Chòi Hồng, một trong những địa bàn có đông đồng bào DTTS. Lớp học có 12 học viên, tất cả đều là người dân tộc Mông, với độ tuổi từ 30 đến hơn 60. Người lớn tuổi nhất là bà Lầu Thị Mỵ (sinh năm 1969), người trẻ nhất là chị Lý Thị Pha (sinh năm 1996).
Lớp học được tổ chức vào buổi tối, sau khi học viên đã hoàn thành công việc đồng áng, chăn nuôi. Dưới sự hướng dẫn tận tình của cô giáo các học viên đã dần hình thành được ý thức học tập và nỗ lực vượt khó để đi tìm con chữ.
Bà Lầu Thị Mỵ xúc động chia sẻ: “Trước giờ đi chợ toàn phải nhờ người quen đọc giúp bảng giá, không dám mua bán lớn vì sợ bị lừa. Giờ tôi biết đọc, biết tính, tự tin hơn nhiều. Cảm ơn cô giáo và chính quyền đã mở lớp cho chúng tôi.”
Không chỉ có người lớn tuổi mới tham gia lớp học xóa mù chữ tại Tràng Xá. Trong lớp học nhỏ nơi xóm Chòi Hồng ấy, chị Lý Thị Pha (sinh năm 1996) là một trong những học viên trẻ tuổi nhất. Là mẹ của hai con nhỏ, chị Pha chia sẻ lý do đến lớp đầy xúc động:
“Ngày xưa nhà nghèo, bố mẹ không cho đi học. Lớn lên bận lập gia đình, nuôi con, tôi cứ nghĩ không học cũng sống được. Nhưng rồi thấy con hỏi bài mà không giúp được gì, tôi xấu hổ lắm. Giờ tôi đi học không chỉ vì mình, mà để làm gương cho con.”
Ở tuổi gần 30, việc cầm bút viết những chữ cái đầu tiên không hề dễ dàng, nhưng với quyết tâm học để thay đổi, chị Pha ngày nào cũng có mặt đầy đủ, chăm chỉ ghi chép và luyện viết. Chị bảo, ban đầu còn xấu hổ, sợ người khác cười vì “lớn thế rồi mới học chữ”, nhưng được bạn học và cô giáo động viên, chị thấy ấm lòng và quyết tâm theo đến cùng.
Không chỉ dừng lại ở việc biết đọc, biết viết, lớp học còn mở rộng sang kỹ năng tính toán cơ bản, thực hành ghi chép, đọc hiểu bảng thông tin, hướng dẫn sử dụng thuốc, cách điền mẫu đơn…
Tất cả được thiết kế gắn với đời sống thực tế, giúp học viên ứng dụng ngay vào cuộc sống hàng ngày. Đây chính là yếu tố tạo nên tính bền vững cho lớp học và nâng cao động lực học tập của người dân. Lớp học không chỉ mang lại kiến thức mà còn là nơi gắn kết cộng đồng, thúc đẩy tinh thần học tập suốt đời.
Có thể thấy rằng việc mở lớp xóa mù chữ là một phần trong lộ trình xây dựng “xã hội học tập” tại địa phương. Không chỉ tập trung cho trẻ em trong độ tuổi đến trường, công tác giáo dục tại Tràng Xá đang từng bước mở rộng đến mọi lứa tuổi, mọi đối tượng, với quan điểm ai cũng có quyền được học, được tiếp cận tri thức để nâng cao chất lượng sống.
Ngành giáo dục tỉnh Thái Nguyên cũng đang có nhiều chính sách hỗ trợ, đặc biệt là huy động các nguồn lực để hỗ trợ giáo viên đứng lớp, trang bị tài liệu học tập, thiết bị dạy học phù hợp với người học lớn tuổi, người dân tộc thiểu số.
Lớp học xóa mù chữ ở Tràng Xá được xem là bước khởi đầu quan trọng trong hành trình đưa tri thức về với vùng cao. Mỗi học viên biết đọc, biết viết là một hạt mầm tri thức được gieo xuống giữa đại ngàn, hứa hẹn những mùa quả ngọt trong tương lai. Ngoài ra, lớp học còn góp phần từng bước xoá đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.
