Hội nghị hợp tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực nông nghiệp, nông thôn các tỉnh khu vực phía Nam khai mạc ngày 4/8 tại TPHCM với sự tham gia của các chuyên gia, đại diện các cơ sở đào tạo đại học (ĐH), các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực nông nghiệp…

Quy mô đào tạo tăng nhưng lực lượng lao động giảm

Bộ NN&PTNT cho biết trong thời gian qua, công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong vùng đã đạt được những kết quả quan trọng. Nếu như năm 2011, vùng ĐBSCL chỉ có 13 cơ sở GDĐH thì đến năm 2020 đã tăng lên 21 cơ sở GDĐH với quy mô đào tạo gần 150.000 sinh viên.

Vùng Đông Nam Bộ với quy mô đào tạo 516.797 sinh viên với tỉ lệ 30,2% và đứng thứ hai của cả nước.

Trong số các trường ĐH đóng trên địa bàn hai vùng, có nhiều trường đào tạo về nông, lâm nghiệp, thủy sản, thủy lợi, bao gồm: ĐH Cần Thơ, ĐH Nông Lâm TP.HCM, ĐH Văn Hiến, ĐH An Giang, ĐH Kiên Giang, ĐH Đồng Tháp, Phân hiệu Trường ĐH Lâm nghiệp, Phân hiệu Trường ĐH Thủy lợi…với các chuyên ngành: Bảo vệ thực vật, chăn nuôi, lâm học, lâm nghiệp đô thị, nông học, nuôi trồng thủy sản, công nghệ chế biến thuỷ sản, bệnh học thuỷ sản, quản lý tài nguyên rừng, công nghệ chế biến lâm sản, thú y, sư phạm kỹ thuật nông nghiệp; công nghệ sinh học nông nghiệp...

Tuy vậy, do xu thế của thị trường lao động, cùng bối cảnh chuyển mình của nền kinh tế, công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ngành nông nghiệp đang đứng trước những khó khăn, thách thức. Lao động lĩnh vực nông - lâm- thủy sản có xu hướng giảm nhanh trong thời gian qua.

Trong giai đoạn 2011 - 2020, lao động lĩnh vực nông- lâm- thủy sản của vùng Đông Nam Bộ giảm mạnh từ 1,24 triệu người năm 2011 còn 778.000 năm 2020, mỗi năm giảm trung bình 46,7 ngàn người/năm (tốc độ giảm bình quân 3,75% mỗi năm).

Tương tự, vùng ĐBSCL, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên vùng ĐBSCL đã giảm từ 10,2 triệu người xuống 9,36 triệu người (mức giảm 7,2% tương ứng với 729.4 ngàn người). Nguyên nhân cho sự sụt giảm này là do lao động đã di cư ra khỏi vùng để tìm kiếm việc làm ở các khu công nghiệp, đô thị của các vùng khác.

Các đại biểu tại hội nghị.

Chất lượng lao động khối nông nghiệp vẫn phải cải thiện

Theo đánh giá của Bộ NN&PTNN, chất lượng của lao động ở lĩnh vực nông - lâm nghiệp và thủy sản nhìn chung còn thấp. Tỉ lệ lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật từ sơ cấp nghề trở lên trong ngành nông, lâm thủy sản chiếm tỉ lệ thấp, cụ thể là chỉ là 7,4% đối với vùng Đông Nam Bộ và 2,21% đối với vùng ĐBSCL.

Phần lớn lao động ở lĩnh vực nông, lâm nghiệp và thủy sản trong vùng vẫn còn là lao động phổ thông, giản đơn, lao động làm việc theo kinh nghiệm, thời vụ, thiếu lao động có tay nghề cao.

Lao động còn thiếu hụt kỹ năng và năng lực hành nghề, tỉ lệ lao động chưa được công nhận có kỹ năng nghề quốc gia còn chiếm tỷ lệ lớn. Nhiều học sinh, sinh viên tốt nghiệp ra trường không kiếm được việc làm phù hợp với chuyên môn đào tạo, do chưa đáp ứng yêu cầu nhà tuyển dụng và thị trường lao động.

Đặc biệt, nhóm ngành nông nghiệp có sự suy giảm ở ngành khoa học đất, khuyến nông, chăn nuôi, nông học, khoa học cây trồng, phát triển nông thôn, kinh tế nông nghiệp, bảo vệ thực vật. Đối với nhóm ngành thủy sản giảm mạnh ở chuyên ngành khai thác thủy sản, quản lý và khai thác nguồn lợi biển đảo, khoa học thủy sản.

Nhóm ngành lâm nghiệp giảm mạnh ở ngành lâm sinh, lâm học, quản lý tài nguyên rừng, lâm nghiệp đô thị. Nhóm ngành thủy lợi giảm mạnh ở ngành kỹ thuật tài nguyên nước, thủy văn, kỹ thuật xây dựng công trình thủy và kỹ thuật cấp thoát nước…

Bộ NN&PTNN cho biết; trong giai đoạn 2016 - 2022, 4 trong tổng số 28 trường Cao đẳng thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã đào tạo lao động cho các tỉnh Nam Bộ với các trình độ: Cao đẳng gần 15.000 người, Trung cấp trên 41.000 người; sơ cấp và dạy nghề thường xuyên gần 53.000 người.

Ngoài ra, thực hiện chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn, các tỉnh trong vùng đã đào tạo ở các cấp với số lượng là 3.092 người trình độ Cao đẳng; 11.702 người trình độ Trung cấp, 138.149 người trình độ sơ cấp và 390.136 người đào tạo dưới 3 tháng. Đào tạo nghề dưới 3 tháng vùng Đông Nam Bộ là 57.807 người (bằng 7,17% cả nước); vùng đồng bằng sông Cửu Long là 332.328 người (bằng 41,23% cả nước). Tuy vậy, chất lượng nhân lực vẫn là vấn đề cần cải thiện.

Một lãnh đạo Sở NN&PTNN chia sẻ tại hội nghị.