Đầu tư, cho vay kém hiệu quả
Quỹ Đầu tư phát triển TP Cần Thơ (CADIF) là tổ chức tài chính Nhà nước, được thành lập bởi UBND TP Cần Thơ, đi vào hoạt động năm 2008. Quỹ được thành lập nhằm mục đích tiếp nhận vốn ngân sách, huy động vốn từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội của thành phố.
Tuy nhiên, thời gian qua Quỹ Đầu tư phát triển TP Cần Thơ dùng tiền vốn ngân sách Nhà nước đầu tư dự án, cho các doanh nghiệp trên địa bàn vay, đến nay xếp vào nợ xấu khó thu hồi. Cụ thể, khoản nợ của DNTN Huỳnh Châu 8,6 tỷ đồng, Công ty cổ phần du lịch Sông Hậu 59,7 tỷ đồng và Công ty MK 41,5 tỷ đồng.
Đầu năm 2020, Kiểm toán Nhà nước đã công bố kết luận kiểm toán tại Quỹ Đầu tư phát triển Cần Thơ. Theo đó, trong quá trình hoạt động từ năm 2014 - 2018 quỹ đã có nhiều sai phạm trong việc dùng tiền ngân sách Nhà nước đầu tư dự án, cho vay... Cơ quan kiểm toán đề nghị UBND TP Cần Thơ chỉ đạo xử lý, truy thu tài chính lên đến 53 tỷ đồng và có 12 kiến nghị để xử lý vụ việc.
Đáng lưu ý là quỹ thực hiện không đúng chức năng, nhiệm vụ mà chủ yếu đầu tư vào các dự án khu dân cư, khu tái định cư, trung tâm thương mại, góp vốn vào doanh nghiệp nhằm mục đích kinh doanh, thương mại. Quỹ còn đầu tư vào hàng loạt dự án khu dân cư, khu tái định cư Hưng Phú, khu tái định cư Trung tâm văn hóa Tây Đô (hợp phần I)... với số vốn lớn hơn 10% vốn điều lệ (theo Nghị định 37/2013, những dự án này phải do UBND TP Cần Thơ quyết định).
Hoạt động cho vay của quỹ giai đoạn 2014 - 2018 cũng có nhiều yếu kém khi chưa đánh giá mức độ hiệu quả, sử dụng vốn vay không đúng mục đích, chưa xây dựng hướng dẫn chi tiết hồ sơ, trình tự thủ tục giải ngân theo quy chế cho vay. Nhiều hồ sơ cho vay bỏ qua việc thẩm tra khả năng tài chính của khách hàng, tính pháp lý của dự án và vốn đối ứng của các đơn vị vay như: Công ty Cổ phần đầu tư CADIF, DNTN Huỳnh Châu, Công ty 279, Công ty Mekong và Công ty Cổ phần du lịch Sông Hậu... Các doanh nghiệp này chủ yếu sử dụng vốn vay để đầu tư vào các dự án bất động sản, khu du lịch, khu dân cư và khu tái định cư trên địa bàn Cần Thơ.
Quỹ Đầu tư phát triển TP Cần Thơ cũng có liên quan đến vụ "Dự án một đằng, thu hồi một nẻo" tại Dự án Khu đô thị mới huyện Thới Lai mà Báo Giáo dục và Thời đại đã phản ánh. Dự án này chủ đầu tư là Công ty Cổ phần tư vấn thiết kế xây dựng CADIF. Quỹ Đầu tư phát triển TP Cần Thơ là đơn vị góp cổ phần cho công ty này. Dự án ban đầu được phê duyệt tại ấp Thới Thuận A. Tuy nhiên, khi thực hiện thu hồi đất thì địa phương tiến hành ở ấp Thới Thuận B. Việc này khiến cuộc sống người dân tại địa phương đảo lộn, dẫn đến thưa kiện kéo dài.
Phó Chủ tịch UBND thành phố Dương Tấn Hiển khẳng định, việc nhầm lẫn trong xác định vị trí thực hiện dự án trên là "sai cả hệ thống". Vị trí đúng của dự án là ấp Thới Thuận B. Quan điểm của UBND thành phố là sai thì phải sửa, ra quyết định cho đúng địa chỉ vị trí đất thu hồi, bảo đảm các quyền lợi của người dân…
Đang "giải quyết hậu quả"
Sau kết luận kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước đối với Quỹ Đầu tư phát triển Cần Thơ và những sai phạm kéo dài, hiện UBND TP Cần Thơ cùng các cơ quan chức năng vào cuộc để giải quyết.
Theo ông Dương Tấn Hiển, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, sau khi có kết luận của Kiểm toán Nhà nước, UBND thành phố đã có nhiều văn bản chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan phải thực hiện theo kết luận. Kiểm toán Nhà nước cũng đã thành lập một đoàn kiểm tra lại báo cáo của UBND thành phố về quá trình thực hiện kết luận của Kiểm toán Nhà nước. Đối với việc thực hiện các kiến nghị, UBND thành phố đã thực hiện 9/12 kiến nghị, 2 kiến nghị đang thực hiện. Còn 1 kiến nghị là việc rà soát lại chức năng, nhiệm vụ của Quỹ Đầu tư phát triển, thì sẽ giao cơ quan chuyên môn thực hiện.
Về việc truy thu tài chính 53 tỷ đồng theo kết luận kiểm toán của Kiểm toán Nhà nước đối với Quỹ Đầu tư phát triển Cần Thơ, theo UBND TP Cần Thơ, đến nay cơ bản xử lý xong. Trong đó, quỹ đã nộp thuế thu nhập doanh nghiệp 3,6 tỷ đồng, nộp lại cho quỹ các khoản chi sai là 3,4 tỷ đồng, các gói thầu thi công giảm quyết toán là 7,9 tỷ đồng. Tiền sử dụng đất của khu dân cư Hưng Phú 1 là 16,8 tỷ đồng, Sở TN&MT đang trình UBND thành phố xác định giá cho thuê đất, trên cơ sở đó quỹ sẽ nộp lại số tiền này. Việc quỹ đầu tư trực tiếp vào các khu dân cư không thu hồi được nợ nên quỹ đã thu nợ bằng đất rồi đầu tư trực tiếp để bán...
Về các khoản nợ của DNTN Huỳnh Châu 8,6 tỷ đồng, Công ty cổ phần du lịch Sông Hậu 59,7 tỷ đồng và công ty MK 41,5 tỷ đồng, theo ông Dương Tấn Hiển, UBND thành phố kiểm tra lại quy trình thẩm định cho vay, quá trình cho vay dẫn tới nợ xấu. Đây là bài học kinh nghiệm, ai sai, sai chỗ nào sắp tới sẽ có xử lý, bảo đảm nguyên tắc bảo tồn vốn Nhà nước.
Nhiều con em cán bộ, nguyên cán bộ của TP Cần Thơ làm việc và nắm các chức vụ chủ chốt tại Quỹ Đầu tư phát triển Cần Thơ. UBND thành phố xác định, việc tuyển dụng vào các vị trí này được thực hiện theo nguyên tắc chung quản lý lao động tiền lương và căn cứ theo chiến lược, kế hoạch sản xuất, kinh doanh của quỹ. Hằng năm, đơn vị có thông qua tập thể, thông qua hội đồng quản lý quỹ. Tuy nhiên, theo ông Dương Tấn Hiển, sau khi có phản ánh của báo chí, hiện nay đã có 6 trường hợp xin chuyển công tác.
