Nhân vật khởi nguồn truyền thuyết về ông già Noel

Tại thị trấn Bari của Italy, câu chuyện về ông già Noel vẫn lưu truyền gần 1.000 năm sau khi hài cốt của ông lão râu trắng được an táng dưới một nhà thờ. Ông già Noel ở đây là Thánh Nicholas, được cả thế giới công nhận là người truyền cảm hứng cho truyền thuyết về ông già Noel.

Nicholas, còn được gọi là Niklaus hoặc Nicola, là một vị thánh Kitô giáo ngoài đời thực và được sinh ra không phải ở miền Bắc băng giá mà ở Myra, thuộc Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay.

Người ta tin rằng, Thánh Nicholas sinh vào khoảng năm 270 CN và qua đời 67 năm sau đó. Ông được tôn kính khắp Địa Trung Hải vì sự hào phóng của mình, đặc biệt là ở Bari. Đây có lẽ là lý do tại sao các thủy thủ Bari đã đánh cắp xương của ông vào năm 1087 và chuyển chúng đến thị trấn của họ.

Ngày nay, 3/4 những gì được cho là bộ xương của Thánh Nicholas hiện ở dưới Vương cung thánh đường Thánh Nicola, nhà thờ lớn nhất Bari - nơi những người theo đạo Thiên Chúa thuộc mọi giáo phái từ khắp nơi trên thế giới thường xuyên đến thăm.

Cư dân của Bari thường xuyên kỷ niệm mối liên hệ của họ với Thánh Nicholas, nhưng có phần bối rối về vai trò của ông trong Giáng sinh thời hiện đại.

Người hùng địa phương

Đạo diễn phim Antonio Palumbo ở Bari là người đã làm một bộ phim tài liệu về mối liên hệ giữa Thánh Nicholas với ông già Noel. Ông cho biết, người dân địa phương tự hào rằng thành phố của họ nổi tiếng với Thánh Nicholas, nhưng họ không cảm thấy việc sùng bái thánh nhân này có liên quan gì đến Giáng sinh.

Ông Palumbo cho biết, trong số những người dân Bari, có một sự miễn cưỡng rõ rệt trong việc đón nhận câu chuyện về nguồn gốc ông già Noel/Thánh Nicholas. Một phần nguyên nhân là vì hình ảnh nổi tiếng về một ông già có bộ râu trắng và mặc đồ đỏ đã được các nhà tiếp thị Coca của Mỹ dựng lên.

“Ông già Noel được coi là một người ngoài cuộc ở đây, một nhân vật tiêu dùng từ Mỹ. Ông có khuôn mặt đỏ bừng và bụng tròn được Coca-Cola tạo ra và khai thác vào những năm 1930 cho mục đích quảng cáo nhằm thúc đẩy các gia đình mua Coke vì trẻ em yêu thích nó”, ông Palumbo nói.

Người dân địa phương thường giữ những hình ảnh và tượng nhỏ của Thánh Nicholas trong ví và ô tô của họ, nhưng coi ông rất khác biệt với ông già Noel.

Maria Rita Mauro, người đứng đầu văn phòng du lịch địa phương, cho biết: “Chúng tôi tôn thờ Thánh Nicholas, người bảo trợ của chúng tôi, chúng tôi cầu nguyện với ông ấy khi gặp khó khăn, ông ấy luôn quan tâm đến trẻ em, phụ nữ trẻ, thủy thủ và thương nhân. Ông ấy là tín đồ của chúng tôi và chúng tôi không coi ông ấy là ông già Noel mà chỉ là Thánh Nicola”.

Lễ kỷ niệm Ngày Thánh Nicholas bắt đầu ở Bari vào đêm 5/12. Người dân địa phương tham dự Thánh lễ Công giáo La Mã vào rạng sáng hôm sau và sau đó thưởng thức socola nóng, bánh kếp và que polenta chiên được gọi là sgagliozze.

Các buổi hòa nhạc đường phố được tổ chức khi bức tượng Thánh Nicola diễu hành qua khu phố cổ đến cây thông Noel khổng lồ. Các quán bar và cửa hàng bánh ngọt mở cửa liên tục.

Vì Nicholas cũng là vị thánh bảo trợ cho những phụ nữ chưa kết hôn, nên các cô gái trẻ đang tìm chồng theo truyền thống sẽ xếp hàng trong vương cung thánh đường để cầu nguyện.

Bảo vệ phụ nữ

Khác với người dân Bari, chính quyền nhà thờ địa phương thừa nhận và ủng hộ mối liên quan giữa Thánh Nicholas và ông già Noel. Cha Giovanni Distante ở Vương cung thánh đường Thánh Nicola nói rằng 2 người là một. Theo đó, ông già Noel chỉ đơn thuần là sự biến đổi của Thánh Nicholas, một vị thánh toàn cầu được tôn thờ trong khắp Cơ đốc giáo, chỉ đứng sau Đức Trinh Nữ Maria.

Sự nổi tiếng của Thánh Nicholas với những người theo đạo Thiên Chúa trên toàn thế giới có thể giúp giải thích sự hấp dẫn toàn cầu của ông già Noel cũng như danh tiếng của ông về sự hào phóng.

Theo cha Gerardo Cioffari, nhà lưu trữ của trung tâm nghiên cứu Vương cung thánh đường Thánh Nicola, hình ảnh Thánh Nicholas với tư cách là người mang quà tặng là một sự kiện lịch sử, chứ không chỉ đơn thuần là một truyền thuyết.

“Có một câu chuyện nổi tiếng được ghi chép lại kể rằng, một đêm nọ, ông ném 3 túi tiền vàng qua cửa sổ cho 3 cô gái, để họ tổ chức một đám cưới tươm tất”, Cha Gerardo Cioffari cho hay. Các cô gái dường như không có của hồi môn và cha họ đã ép họ đi làm gái mại dâm. Do đó, ông được coi là người bảo vệ phụ nữ.

Mặc dù, người dân Bari không chấp nhận nhưng cha Cioffari cho biết ở Ý, Thánh Nicholas đã biến thành ông già Noel vào những năm 1500, mang quà cho trẻ em và trượt xuống qua ống khói.

Mọi thứ đang dần thay đổi ở Bari. Một nhận thức mới đang lan rộng với mong muốn thúc đẩy nỗ lực khai thác mối liên hệ giữa Thánh Nicholas và ông già Noel, đồng thời biến Giáng sinh ở Bari thành yếu tố thu hút du lịch.

Bari tự hào về mối liên hệ của họ với Thánh Nicholas. Ảnh: Donato FaThánho.

Kết nối với du lịch

Nhiều địa điểm ở Bari được đặt theo tên của Thánh Nicholas, trong đó có tiệm bánh Thánh Nicola, sân vận động, quán bar, khách sạn và cửa hàng bán mì truyền thống. Tháng 12, các diễn viên đi dạo quanh thị trấn trong trang phục ông già Noel và Thánh Nicholas.

Ông Paco Ricchiuti, lãnh đạo cơ sở điều hành du lịch địa phương Velo Service, bắt đầu kiếm doanh thu từ chiếc cà vạt Giáng sinh của Bari. Ông tổ chức các chuyến tham quan có hướng dẫn viên đến vương cung thánh đường và bảo tàng địa phương, nơi lưu giữ các hiện vật của Thánh Nicholas và các địa điểm khác.

“Chúng tôi đưa du khách tham gia các chuyến tham quan đi bộ, đi xe đạp và xe kéo có hướng dẫn viên, các phương tiện vừa được sơn hình ảnh của Thánh Nicholas và ông già Noel, đồng thời chúng tôi muốn đưa các diễn viên mặc trang phục của cả 2 người để nâng cao trải nghiệm”, ông Ricchiuti nói.

Hài cốt của Thánh Nicholas đã được chuyển đến Bari khoảng 1.000 năm trước. Ảnh: Pavel Dudek.

Giờ đây, du khách có thể tham gia chuyến tham quan theo chủ đề Thánh Nicholas khi đến Bari. Ảnh: Paco Ricchiuti.

Khách du lịch còn được thưởng thức loại bia Thánh Nicola nổi tiếng làm từ nguyên liệu địa phương. Những chiếc áo phông lưu niệm có hình Thánh Nicola cũng được bán ở Bari, nhưng ông Ricchiuti nói rằng, thị trấn nên làm nhiều hơn nữa để tăng cường mối liên hệ với sự kiện Giáng sinh trên toàn thế giới.

“Tôi rất vui khi ông già Noel thực sự được chôn cất tại quê hương tôi, nơi khởi nguồn của huyền thoại về ông già Noel” - ông Ricchiuti nói - “Mọi người trên khắp thế giới ghen tị với điều này và chúng tôi không nhận ra mình may mắn đến thế nào”.