Tự học những kỹ năng cơ bản nhất
Kỹ năng đầu tiên và cơ bản nhất vẫn là tốc ký. Tuy nhiên đây là kỹ năng vô cùng cần thiết, nhất là với các tờ báo yêu cầu phải có bài viết sớm nhất để thu hút người xem. Tốc ký có hai phương thức là viết tay và nhập liệu máy tính – keyboard. Cũng có phương thức hỗ trợ nhà báo nữa là ghi âm lại lời nói của nhân vật; Song công đoạn nghe lại (hay còn gọi là gỡ băng) cũng cần đến khả năng keyboard thành thạo.
Chính vì vậy, không có gì lạ khi các phóng viên, nhà báo hiện nay thường tác nghiệp ngay trên máy tính xách tay để giản tiện và đẩy nhanh tốc độ sản xuất tin, bài. Các phóng viên ngày nay, nhiều người do rèn luyện đã có được khả năng đánh máy xuất thần.
Xử lý hình ảnh, video clip (bản ghi âm, đồ họa…): đây là kỹ năng đòi hỏi người phóng viên buộc phải có để có bước xử lý ban đầu trước khi gửi bài đăng. Do báo điện tử luôn đòi hỏi phải có hình ảnh minh họa, công cụ đa phương tiện mà các thiết bị người dùng lướt web có thể đọc được như máy tính, điện thoại thông minh, máy tính bảng. Với ảnh báo chí, nhà báo phải xử lý ảnh ngay khi chụp. Một số kỹ năng chỉnh sửa ảnh cần thiết là hiệu chỉnh sáng tối, cắt cúp bố cục ảnh, giảm size ảnh phù hợp với báo mạng… Với video clip, cần thiết nhất là kỹ năng quay những đoạn clip ngắn, với định dạng phù hợp với trang báo mạng để phục vụ bài viết.
Đây là những kỹ năng không đòi hỏi nhà báo phải chuyên sâu nhưng phải biết thao tác cơ bản để có được những bài báo lôi cuốn, được nhiều người tìm đọc nhất. Vậy không còn cách nào khác phải tự học. Học bằng các khóa học ngắn hạn, hay tự học, tự tìm kiếm tài liệu trên mạng đều là những phương pháp tự bồi dưỡng kỹ năng nghiệp vụ đáng hoan nghênh nếu không muốn bị tụt hậu so với xu thế báo chí, với đồng nghiệp. Tin vui là với mỗi loại hình đa phương tiện này, hiện nay đều có phần mềm xử lý nhanh, thao tác đơn giản nhưng đáp ứng rất tốt yêu cầu làm báo điện tử.
Hiện nay các trang mạng xã hội, công cụ tìm kiếm Google, Facebook, Twitter, instagram… đều là những kho dữ liệu khổng lồ để nhà báo khai thác nhằm kiểm chứng thông tin, nắm bắt các luồng dư luận xã hội trước một sự kiện, hiện tượng “nóng”, “hot” được số đông quan tâm, bình luận, bày tỏ chính kiến. Sử dụng thuần thục các công cụ tìm kiếm và các phương tiện xã hội cũng là một trong những kỹ năng quan trọng đối với người làm báo điện tử.
Thủ thuật SEO - Search Engine Optimization
Làm báo điện tử hiện nay không nhà báo nào không biết và sử dụng thành thạo tòa soạn điện tử để thực hiện sản xuất, chuyển tin bài nhanh, chính xác. Tuy nhiên, cần nắm bắt được thủ thuật SEO để bài viết của mình nhận được sự tìm kiếm, là xu hướng tìm kiếm của độc giả. Nếu kỹ năng làm SEO tốt, tờ báo sẽ có một nền tảng mạnh từ đó có được thứ hạng cao trên những cỗ máy tìm kiếm trực tuyến lớn hiện nay như google, Twitter và đặc biệt là Facebook đang phổ biến ở Việt Nam.
Vậy SEO là gì? SEO là từ viết tắt của Search Engine Optimization (tối ưu hóa công cụ tìm kiếm), là một quy trình nâng cao thứ hạng của website trên các công cụ tìm kiếm, giúp chúng được tìm thấy dễ dàng. Đó là tập hợp những thủ thuật mà các nhà báo, quản trị trang báo cần phải nằm lòng khi muốn bài viết, trang báo điện tử của mình được tìm kiếm nhiều trên nền tảng công cụ tìm kiếm nào đó.
Ví dụ như để có được lưu lượng, xếp thứ hạng tìm kiếm cao trên google, nhất thiết nhà báo phải có những kỹ năng căn bản theo ngôn ngữ tìm kiếm của gã khổng lồ này. Theo kinh nghiệm của các Seoer, để có được thứ hạng tìm kiếm cao trên google, bài viết phải đáp ứng được các tiêu chí dễ quét theo thời gian thực, đáp ứng từ khóa, tiêu đề, tên file ảnh, công cụ, liên kết theo xu hướng tìm kiếm của nền tảng này - Google trends …
Chính vì vậy, đòi hỏi các nhà báo không chỉ có khả năng viết tốt mà phải sở hữu kỹ năng làm SEO báo điện tử thuần thục. Tuy nhiên, khái niệm về SEO đối với đa phần các nhà báo hiện nay còn khá lạ lẫm. Việc tự mày mò, học tập hay được tổ chức Hội Nhà báo tập huấn về SEO đang là đòi hỏi cấp thiết để các nhà báo trang bị kỹ năng làm báo điện tử trong thời đại 4.0.
