Một bộ tóc bù xù, dính chùm và dễ rụng chắc chắn không những gây muộn phiền cho thân chủ, mà còn khó chiếm được cảm tình của những người xung quanh...

Gàu và nấm tóc là hai bệnh thường gặp nhất với tóc, dẫn đến sự e ngại, nỗi lo mang tính sĩ diện, sợ “mất mặt” với mọi người.

Nguyên nhân sinh gàu và cách xử lý

Gàu về hiện tượng là những vảy nhỏ, khô, mịn và có màu trắng. Gàu “sinh” ra từ chân tóc làm cho mái tóc đen vốn đầy sức sống có màu lốm đốm trắng trông phát… ngất. Gàu được tạo thành từ lớp da đầu bị bong ra thành vô số các vảy mịn màng như cám.

Nguyên nhân tạo gàu trên đầu có thể là do lâu ngày không gội đầu khiến cho những mảnh da bong sinh lý tích lũy lại hoặc do cấu tạo da có nhiều chất nhờn do tuyến bã tiết ra cũng tạo nên nhiều gàu. Một số trường hợp khác là do bị nhiễm một loại nấm có tên là Pityrosporum ovale, thuộc chủng Malassezia.

Loại nấm này bình thường ký sinh trên da đầu với lượng ít. Nhưng vì một trục trặc nào đó của cơ thể như dị ứng với các loại dầu gội, nước hoa, thuốc nhuộm tóc, ra nhiều mồ hôi đầu gây bẩn, thậm chí là đội mũ quá chật, bị stress, rối loạn nội tiết tố hoặc do tác động của môi trường khiến cho loại nấm này phát triển một cách bất thường gây viêm da đầu và tạo gàu.

Đi kèm với gàu là… ngứa, khiến cho chủ nhân thường xuyên đưa tay lên gãi đầu trông vừa khó coi, vừa rất mất vệ sinh khi những mảnh gàu được thả bay theo… gió!

Các khảo sát ước tính có khoảng 70% người Việt Nam bị “dính” gàu ở nhiều mức độ khác nhau. Trong đó nhiều nhất là ở nhóm tuổi 20 - 40. Đây là độ tuổi có nhiều “can thiệp” lên… đầu và lên tóc.

Ngộ nhỡ một ai đó phải thường xuyên gãi đầu và… “thả” gàu thì không gì khác hơn là phải biết cách… dọn sạch gàu bằng một tâm lý thoải mái với sự trợ giúp của các loại thuốc bôi tóc, dầu gội trị gàu sau khi đi khám bác sĩ chuyên khoa da liễu để xác định chính xác tình trạng bệnh và mức độ. Các yếu tố vệ sinh có liên quan, những loại dầu gội đầu, xoa tóc trước đó cũng cần được xem xét có là thủ phạm gây ra gàu hay không?

Việc dùng các loại thuốc, dầu gội và mỹ phẩm trôi nổi trên thị trường tự do nhiều khi “tiền mất tật mang” vì không có một sự đảm bảo nào cả. Các loại dầu gội đầu trị gàu thường chứa thuốc trị nấm như Kétoconazole, Nizoral… và các chất “phụ gia” khác có tác dụng làm tiêu sừng và “bồi dưỡng” cho da và tóc.

Cần dùng theo đúng chỉ định của bác sĩ và sự hướng dẫn đính kèm. Việc lạm dụng sẽ làm tăng nguy cơ hơn là điều tốt đẹp mà người ta mong muốn.

Bên cạnh các loại tân dược trị gàu hiện đại, đắt tiền, những người ở quê còn có món… nước nấu trái bồ kết phơi khô riêng dành cho phái đẹp trị gàu không kém phần hiệu quả mà lại rẻ tiền, sẵn có.

Ngoài ra còn tạo cho làn tóc mùi thơm dịu nhẹ, đầy quyến rũ… Thời gian “ra tay” với quyết tâm dọn sạch gàu có thể thay đổi tùy người, từ 1 tuần đến vài tuần hay kéo dài cả tháng. Mọi người an tâm, gàu sẽ bị đuổi đi hết thôi mà!

Ảnh minh họa: ITN

Nguyên nhân gây bệnh nấm tóc và cách xử lý

Một tai họa khác của tóc là bệnh nấm tóc. Nấm tóc do một loại nấm có tên khoa học là Trichophyton gây ra. Bệnh thường thấy ở những nơi có điều kiện vệ sinh kém và dùng chung các vật dụng cá nhân như mũ, nón, khăn lau, lược chải đầu.

Một nguyên nhân gây nấm tóc khác đáng lưu ý ở nhiều người là tắm… muộn, sau đó mang… đầu ướt đi ngủ hoặc đầu sau tắm vẫn còn ướt nhưng vội vàng chụp mũ bảo hiểm vào và lên xe ra đường.

Ngoài lây gián tiếp qua đồ vật, bệnh có khả năng lây trực tiếp từ da qua… da với những cái đầu thường xuyên “chụm” lại với nhau như khi đèo trên xe đạp hay nằm… chung gối.

Bệnh nấm tóc gây ngứa do vùng da dưới chân tóc bị viêm gây kích ứng hệ thống thần kinh cảm giác đi gần da. Các sợi tóc bị nấm tấn công trở nên cỗi cằn, khô cứng và dễ gãy. Vùng da viêm bong vảy trắng nhỏ li ti.

Tóc nhiễm nấm bị dính thành từng mảng và gãy. Bệnh tiến triển lâu thấy có những vùng tóc lành xen kẽ với tóc cụt đến tận gốc, tạo ra những mảng hói trên đầu. Đây chỉ là sự hói tạm thời khi mang bệnh mà thôi. Sau khi điều trị khỏi, tóc sẽ vươn lên như xưa.

Để điều trị, một số trường hợp cần làm các xét nghiệm như soi tươi nấm qua việc lấy các mảng vảy trên da đầu hay bám trên tóc. Một số trường hợp đặc biệt khác cần có sự nuôi cấy nấm trong phòng xét nghiệm để xác định loại nấm từ đó có chỉ định điều trị thích hợp.

Nhìn chung, đối với đa số các trường hợp bị nấm tóc cần gội đầu hằng ngày với dầu gội đầu có tác dụng trị nấm tóc (như dầu gội Nizoral). Lưu ý khi gội không vì ngứa mà gãi quá mạnh làm thương tổn da đầu tạo điều kiện cho vi khuẩn cơ hội đột nhập gây thêm phiền toái.

Một số trường hợp cần cắt khoảng tóc nơi bị nấm tấn công hay thậm chí “xuống tóc quy y” và bôi thuốc diệt nấm lên chiếc đầu trụi lủi hằng ngày để làm mềm da, bong vảy và tiêu diệt các phần tử nấm còn ẩn náu dưới các lỗ chân lông. Có thể phối hợp với thuốc điều trị nấm dạng uống như Griseofulvin, thường phải dùng kéo dài trong 4 tuần.