PV: Xin ông cho biết nguy cơ hạn hán trong thời gian tới sẽ như thế nào?
Ông Vũ Đức Long: Hiện nay, trên các sông suối ở khu vực Bắc Bộ lượng dòng chảy đang thiếu hụt từ 20-80% so với trung bình năm ngoái. Các sông ở khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên thiếu hụt từ 30-50%, có sông thiếu hụt trên 60%. Các hồ chứa hồ thủy điện vừa và lớn trên toàn quốc đều không đạt mực nước dâng bình thường.
Tổng dung tích các hồ chứa Hòa Bình, Tuyên Quang và Thác Bà chỉ đạt 65-85% dung tích thiết kế. Còn hồ ở khu vực Bắc Trung Bộ đạt khoảng 70-90%, Trung Trung Bộ đạt khoảng 40-70%, Nam Trung Bộ đạt khoảng 55-82%, khu vực Tây Nguyên đạt khoảng 80-90%.
Đối với sông Mê Công trong mùa lũ năm 2019, lưu lượng dòng chảy vùng thượng nguồn sông Mê Công (phần lưu vực thuộc Trung Quốc) về hạ lưu luôn ở mức thấp hơn trung bình năm ngoái.
Từ 15/8-05/9, ở trung hạ lưu sông Mê Công xuất hiện 1 đợt lũ, mực nước đỉnh lũ tại một số trạm chính đều vượt mức báo động lũ, sau đó xuống nhanh.
Tổng lượng dòng chảy trong tháng 8-10/2019 tại trạm Kratie (Campuchia) đạt khoảng 135 tỉ m3, thiếu hụt so với năm ngoái khoảng 82 tỉ m3, thấp hơn cùng kỳ năm 2018 khoảng 112 tỉ m3.
Hiện nay, mực nước tại các trạm trên dòng chính sông Mê Công ở mức thấp hơn trung bình năm ngoái từ 0,5-3m và nhiều trạm đã ở mức thấp nhất trong chuỗi số liệu quan trắc cùng kỳ.
Mực nước đầu nguồn sông Cửu Long đang ở mức thấp hơn 0,4-0,7m so với năm trước và tương đương cùng kỳ năm 2015.
Ông Vũ Đức Long |
PV: Với hiện trạng dòng chảy như vậy, ông đưa ra những cảnh báo, dự báo như thế nào trong thời gian tới về hạn hán, xâm nhập mặn?
Ông Vũ Đức Long: Trong 6 tháng tới, nguồn nước trên các sông suối trên toàn quốc được nhận định là tiếp tục thiếu hụt nhiều. Mùa khô năm 2019-2020, tình hình hạn hán, thiếu nước có nguy cơ cao xảy ra tại một số tỉnh khu vực Tây Bắc, Đông Bắc, các tỉnh ven biển Trung Bộ và khu vực Tây Nguyên, đặc biệt là khu vực Nam Bộ.
Cụ thể: Khu vực Bắc Bộ được nhận định là nguồn nước tiếp tục thiếu hụt so với năm trước, nhiều nhất tập trung trong tháng 12/2019 và tháng 1/2020 (thiếu hụt từ 20-40%). Khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên nguồn nước cũng được nhận định là tiếp tục thiếu hụt từ 30-60%, một số sông thiếu hụt trên 70%, tại một số sông ở ven biển Trung Bộ khả năng xuất hiện mực nước thấp nhất lịch sử.
Khu vực Nam Bộ, dòng chảy trên sông Mê Công về ĐBSCL từ tháng 12/2019-2/2020 là rất hạn chế (khả năng thiếu hụt từ 30-45%), tổng lượng nước về ĐBSCL khoảng 26 tỷ m3 thiếu hụt so với năm trước khoảng 3,5 tỷ m3.
Từ tháng 12/2019 đến tháng 2/2020, sẽ xảy ra thiếu nước và xâm nhập mặn ở ĐBSCL ở mức sớm hơn, sâu hơn và gay gắt hơn so với trung bình nhiều năm.