Năm 2009, UBND tỉnh Nghệ An có quyết định phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình Quần thể lưu niệm Tổng Bí thư Lê Hồng Phong tại xã Hưng Thông (huyện Hưng Nguyên) với tổng mức đầu tư 250 tỷ đồng.
Dự án bao gồm 13 hạng mục, trong đó có Nhà máy nước sạch Hưng Thông đặt tại xóm Hồng Hà. Công trình có số vốn đầu tư hơn 25,8 tỷ đồng, được giao cho UBND huyện Hưng Nguyên làm Chủ đầu tư.
Nhà máy nước có công suất thiết kế 1.000 m3/ngày đêm, với nhiều hạng mục như: nhà điều hành, mạng lưới đường ống cấp nước, khu xử lý, hệ thống điện… Khi đi vào hoạt động, công trình sẽ cung cấp nước sạch sinh hoạt cho hàng nghìn hộ dân của xã Hưng Thông.
Điều đáng nói, Hưng Thông là địa phương thường xuyên phải chịu hạn hán, tình trạng thiếu nước sạch diễn ra hằng năm vào mùa hè. Trong khi đó, nguồn nước tự nhiên bị nhiễm sắt, người dân phải xây bể chứa bằng bê tông để hứng nước mưa phục vụ sinh hoạt. Chính vì thế, dự án nhà máy nước sạch này được người dân xã Hưng Thông đón nhận nhiệt tình và hết sức phấn khởi.
Sau 3 năm xây dựng, đến năm 2018, dự án nhà máy nước sạch Hưng Thông cơ bản được hoàn thành với hệ thống nhà làm việc, 2 hồ chứa, khu xử lý và đường ống dẫn nước (mạng lưới cấp nước cấp III) đi qua trước nhà dân. Tuy nhiên, đã nhiều năm trôi qua, đến nay nhà máy nước này vẫn chưa thể đi vào hoạt động để cung cấp nước sạch như người dân mong mỏi bấy lâu nay.
Theo quan sát, cổng nhà máy nước sạch Hưng Thông luôn cửa đóng then cài, bên trong không có một bóng người, xung quanh khuôn viên cỏ dại mọc um tùm, lâu ngày không được dọn dẹp. Nhiều hạng mục của công trình đã có dấu hiệu xuống cấp, bờ tường xuất hiện những vết nứt kéo dài.
Theo tìm hiểu, việc nhà máy nước sạch Hưng Thông chưa thể đi vào hoạt động có nhiều nguyên nhân. Cụ thể, theo thiết kế nhà máy nước này sẽ lấy nguồn nước thô từ sông Hoàng Cần ở gần đó để vận hành. Tuy nhiên, do nguồn nước ở sông bị ô nhiễm, lượng nước ít ỏi nên chỉ đủ để phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. Thậm chí vào mùa hè, sông Hoàng Cần còn khô cạn trơ đáy, không đủ nước để tưới tiêu chứ chưa nói đến làm nước sạch.
Hiện tại, nhà máy nước sạch Hưng Thông mới chỉ có hệ thống đường ống cấp nước chạy qua nhà dân nhưng đường ống đấu nối vào từng gia đình lại chưa có và cũng không nằm trong dự toán, thiết kế ban đầu. Ngoài ra, trên địa bàn huyện Hưng Nguyên và xã Hưng Thông chưa có đơn vị nhà nước nào đủ chuyên môn để quản lý, vận hành và khai thác nhà máy.
Ông Nguyễn Hữu Phúc - Chủ tịch UBND xã Hưng Thông cho biết, nhà máy nước sạch Hưng Thông là công trình do huyện Hưng Nguyên làm Chủ đầu tư, địa phương chỉ là đơn vị hưởng lợi. Theo ông Phúc, UBND xã từng nhiều lần có văn bản kiến nghị lên huyện tiếp tục đầu tư, hoàn thiện để nhà máy có thể đi vào hoạt động, đáp ứng nhu cầu sử dụng nước sạch của người dân.
“Hưng Thông là địa phương thường xuyên xảy ra tình trạng thiếu nước sinh hoạt, thậm chí là nước sản xuất nông nghiệp. Trước đây, khi khảo sát nhà máy thì sông Hoàng Cần rất nhiều nước, tuy nhiên, những năm trở lại đây, do biến đổi khí hậu nên có những thời điểm lòng sông khô cạn.
Mỗi năm vào mùa hè, tình trạng thiếu nước diễn ra trầm trọng, người dân phải dùng nước mưa để sinh hoạt, còn nước máy thì bị nhiễm sắt không sử dụng được. Nhiều lần xã có kiến nghị lên UBND huyện tiếp tục đầu tư để đưa dự án vào sử dụng nhưng vẫn chưa có kết quả”, ông Phúc thông tin.
Ông Thái Huy Dũng - Trưởng Ban quản lý Dự án đầu tư và Xây dựng huyện Hưng Nguyên cho biết, công trình nhà máy nước sạch Hưng Thông đến nay vẫn chưa được bàn giao. Hiện nay, UBND huyện đang kêu gọi một số đơn vị vào để đầu tư, hợp tác vận hành nhà máy, sớm có nước sạch phục vụ nhân dân.
Theo ông Dũng, nguyên nhân việc nhà máy chưa thể đi vào hoạt động là do thiếu nguồn nước thô đầu vào để sản xuất. Ngoài ra, đường ống cấp nước hiện tại mới chỉ là mạng lưới cấp nước cấp III, chưa vào tận nhà các hộ dân. Bên cạnh đó, trên địa bàn vẫn chưa có đơn vị nhà nước nào đủ chuyên môn để quản lý vận hành nhà máy.
"Một công trình nước sạch tiền tỷ bị bỏ không, tôi cảm thấy rất lãng phí và tâm tư. Hiện tại, huyện Hưng Nguyên đang kêu gọi các nhà đầu tư, hy vọng trong thời gian sớm nhất sẽ có đơn vị hợp tác, lên phương án cùng với huyện để vận hành nhà máy, sản xuất nước sạch phục vụ nhân dân", ông Dũng chia sẻ.
