Cùng dự buổi gặp mặt có Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Nguyễn Ngọc Lương, Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam Nguyễn Tường Lâm và đại diện lãnh đạo các cục, vụ chức năng của Bộ GD&ĐT.
Trực tiếp chia sẻ, bày tỏ những mong muốn với lãnh đạo Bộ GD&ĐT, vấn đề các thầy cô trăn trở không chỉ là hạn chế về tiếng Việt, điều kiện học tập của học sinh dân tộc thiểu số còn khó khăn,... mà còn mong muốn giá trị văn hóa dân tộc mình được bảo tồn, phát huy.
Hơn 17 năm gắn bó với học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số, cô Lê Thị Thu Trang, giáo viên Trường Tiểu học và THCS EaTrol (Sông Hinh, Phú Yên), nhận thấy hiện nay học sinh ít biết về truyền thống văn hóa của dân tộc.
“Tại Sông Hinh, người Êđê, Ba na có một kho tàng văn hóa hết sức đồ sộ, quý giá, như văn hóa cồng chiêng, các lễ hội truyền thống… nhưng học sinh người Êđê, Ba na rất ít biết đánh cồng chiêng; ít biết hát dân ca, hoặc sử dụng các loại nhạc cụ truyền thống của dân tộc mình.
Các em gần như không biết các nghề truyền thống như dệt vải, đan lát, làm rượu cần... Như vậy, việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của đồng bào các dân tộc thiểu số sau này sẽ gặp khó khăn.” – cô Lê Thị Thu Trang chia sẻ.
Từ thực tế này, cô Trang đề nghị cần có một đề án hoặc kế hoạch cụ thể để đưa những nội dung trên vào chương trình học ngoại khóa của học sinh vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng thời, định kỳ tổ chức hoạt động giao lưu văn hóa các dân tộc trong đoàn viên thanh niên để giữ gìn, phát huy giá trị di sản văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số gắn với nhiệm vụ phát triển du lịch cộng đồng tại địa phương.
Cô Trang cho biết thêm, có những năm tỷ lệ học sinh bỏ học khá cao, không phải vì kinh tế khó khăn mà vì nhận thức còn hạn chế của gia đình, bản thân các em về việc học tập. Điều này khiến giáo viên gặp rất nhiều khó khăn trong giảng dạy, vận động học sinh đến trường.
“Tôi mong muốn các đồng chí lãnh đạo Đoàn Thanh niên, Hội Liên hiệp thanh niên các cấp xây dựng kế hoạch liên ngành để phối hợp chặt chẽ với các tổ chức đoàn thể, các ngành liên quan trong tuyên truyền, vận động để làm chuyển biến nhận thức của gia đình, học sinh người dân tộc thiểu số về nội dung này” – cô Trang bày tỏ.
Là người dân tộc Cơ tu hiện đang giảng dạy tại một trường mầm non thuộc xã Hòa Bắc, Hòa Vang (Đà Nẵng), cô Trần Thị Bích Thu chia sẻ nhà trường nói riêng, giáo dục mầm non nói chung rất được thành phố quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cả về cơ sở vật chất, chế độ chính sách. Mặc dù vậy, cô cũng như các đồng nghiệp vẫn gặp khó khăn bởi trẻ dân tộc thiểu số do vốn tiếng Việt còn hạn chế nên chưa mạnh dạn, tự tin khi giao tiếp; chưa tham gia sôi nổi các hoạt động, cũng như mức độ tiếp thu còn chưa cao.
Bên cạnh đó, dù trẻ được hưởng chế độ dinh dưỡng tốt ở trường, nhưng thể trạng các em còn nhỏ bé bởi đa số cha mẹ trẻ làm nương rẫy, điều kiện khó khăn, chưa thường xuyên tổ chức được bữa ăn đủ dinh dưỡng cho trẻ tại nhà.
“Dinh dưỡng rất quan trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Đây là vấn đề tôi trăn trở và rất mong trẻ dân tộc Cơ tu nói riêng, trẻ em vùng kinh tế xã hội khó khăn nói chung được hỗ trợ để có thể nâng cao thể trạng, từ đó phát triển tốt hơn” – cô Thu mong mỏi.
Chia sẻ tại buổi gặp mặt, nhiều thầy cô cũng bày tỏ trăn trở vì khó khăn cả về cơ sở vật chất, điều kiện sống, môi trường… dẫn đến chất lượng giáo dục cho trẻ dân tộc thiểu số còn hạn chế. Các thầy cô đề nghị tiếp tục quan tâm đến đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ cho đồng bào dân tộc; mong nhận được sự quan tâm hơn nữa của các cấp lãnh đạo, giúp giáo dục vùng dân tộc nâng cao chất lượng...
Liên quan đến vấn đề tiếng Việt của trẻ mầm non người dân tộc thiểu số còn yếu, dinh dưỡng còn hạn chế, ông Lê Như Xuyên, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Dân tộc (Bộ GD&ĐT), cho biết: Chính phủ đã ban hành Nghị định 105/2020/NĐ-CP quy định chính sách phát triển giáo dục mầm non. Theo đó, cơ sở giáo dục mầm non công lập ở xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển, hải đảo, xã thuộc vùng khó khăn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ được ngân sách nhà nước hỗ trợ tổ chức nấu ăn cho trẻ.
Sắp tới, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030, Bộ GD&ĐT cùng Ủy ban dân tộc phối hợp trình Chính phủ có chế độ ăn trưa cho trẻ em dân tộc thiểu số vùng khó khăn. Tuy nhiên, việc này cần có lộ trình vì liên quan đến nguồn lực, nhất là giai đoạn vừa qua, chúng ta gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.
Liên quan đến bảo tồn, phát văn hóa dân tộc các dân tộc thiểu số, theo ông Lê Như Xuyên, Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch đã có đề án về nội dung này. Bộ GD&ĐT sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch trong việc đưa giáo dục văn hóa truyền thống của các dân tộc vào trường học.
Bên cạnh đó, chương trình giáo dục phổ thông 2018 dành 20% cho giáo dục địa phương. Theo chương trình mới, nhà trường, giáo viên được chủ động xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường phù hợp với điều kiện thực tế để bảo đảm chất lượng giáo dục. Do đó, các nhà trường, giáo viên có thể chủ động trong việc đưa các trò chơi mang đậm bản sắc dân tộc mình vào nhà trường một cách phù hợp.
Ghi nhận nỗ lực, cố gắng, đồng thời chia sẻ với các khó khăn của các thầy cô, Thứ trưởng Ngô Thị Minh đồng thời mong các thầy cô tiếp tục nỗ lực cố gắng, chủ động và bản lĩnh để thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục tại vùng khó, đặc biệt trong giai đoạn thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông. Thứ trưởng cũng đánh giá cao chương trình "Chia sẻ cùng thầy cô", một chương trình ý nghĩa, góp phần tạo động lực cho các nhà giáo công tác tại vùng đặc biệt khó khăn nỗ lực, phấn đấu.
Nhân dịp này, Thứ trưởng đã trao tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho 63 thầy cô giáo tiêu biểu người dân tộc thiểu số đang trực tiếp dạy học cho học sinh ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.
