Trong khi chỉ số men gan – một trong những dấu hiệu đầu tiên và chính xác nhất phản ánh tình trạng lá gan thì thường ít được biết đến và dễ bị bỏ qua.
Tại sao men gan lại phản ánh được tình trạng của lá gan?
Trong gan có hệ thống ezym rất hoàn chỉnh để thực hiện hoạt động tổng hợp và chuyển hóa chất, gọi chung là men gan. Khi tế bào gan bị tổn thương nhiều thì men gan sẽ tăng do lượng enzym phóng thích vào máu càng nhiều. Đó là lí do tại sao chỉ số men gan có thể xem là một biển báo vàng cho sức khỏe lá gan.
Có 4 men gan khác nhau được đưa vào trong các xét nghiệm thông thường, đó là AST (SGOT), ALT (SGPT), AP và GGT.
Xét nghiệm máu cho chỉ số men gan phản ánh tình trạng sức khỏe gan
AST và ALT là 2 loại enzym cơ bản trong men gan tuy nhiên chúng cũng có một lượng nhất định tồn tại trong máu. Ở người bình thường, 2 chỉ số này dao động trong khoảng 20 U/L – 40 U/L, khi các chỉ số tăng vượt ngưỡng trung bình chứng tỏ gan đang bị tổn thương.
Nồng độ các men này chỉ tăng trong các trường hợp: Viêm gan do virus, gan nhiễm mỡ, bệnh gan do rượu, bệnh gan do thuốc, viêm gan tự miễn, nhiễm độc thảo mộc, bệnh gan di truyền, u gan, suy gan…
Đây là 2 giá trị quan trọng nhất trong xét nghiệm máu để xác định gan bị tổn thương.
GGT và AP hay còn được gọi là men gan mật. Khi 2 chỉ số men gan này tăng có thể là biểu hiện của tắc mật hoặc viêm đường mật. Khi bị viêm hoặc tắc đường mật, men GGT và AP có thể bị tràn ra khiến chỉ số men gan tăng lên rõ rệt – gấp gần 10 lần giá trị bình thường.
Nồng độ AP bình thường vào khoảng 35-115 U/L, và nồng độ GGT bình thường vào khoảng 3-60 U/L. Một số trường hợp cụ thể khiến men GGT và AP tăng có thể kể đến như: Xơ gan mật, bệnh gan nhiễm mỡ ở người không nghiện rượu, viêm đường mật xơ hóa, bệnh gan do rượu, u gan, bệnh gan do thuốc…
Men gan tăng tức 100% gan gặp vấn đề?
Câu trả lời ở đây là không. Men gan tăng là triệu chứng cho thấy đã xuất hiện những tổn thương nhưng cũng có một số trường hợp khác khiến men gan tăng cao.
Ví dụ như đối với AST còn tồn tại trong thận, cơ và tim nên việc tăng độc lập chỉ số này không phản ánh 100% bạn đang gặp các vấn đề về gan. GGT được tìm thấy chủ yếu trong gan nhưng AP còn được tìm thấy ở nhiều cơ quan khác như ruột, thận và nhau thai, vì vậy, mức AP tăng phản ánh vấn đề về gan nếu kèm theo việc tăng chỉ số GGT.
GGT được dùng trong chẩn đoán mức độ nghiện rượu của bệnh nhân. Khi uống rượu, enzym này sẽ tăng lên tương ứng với lượng rượu hấp thụ. Bên cạnh đó, AP và GGT tăng cao cũng phản ánh mức độ tổn thương do sử dụng thuốc lá của người bệnh.
Do đó, để đảm bảo nắm được chính xác tình trạng lá gan, chúng ta cần tiến hành xét nghiệm tổng quát theo định kỳ để theo dõi ngay các thay đổi về chỉ số men gan của cơ thể. Bên cạnh đó, thời gian tiến hành xét nghiệm cũng ảnh hưởng đến kết quả của bệnh nhân. Bạn phải đảm bảo rằng người bệnh không sử dụng rượu, bia hoặc chất có cồn trong một khoảng thời gian ngắn trước khi tiến hành xét nghiệm.
Nếu người bệnh có tiền sử bệnh gan trước đó, việc dựa vào các chỉ số men gan ở thời điểm hiện tại không mang lại kết quả hoàn toàn chính xác, cần tiến hành các thủ tục khác như siêu âm, chụp cắt lớp và cộng hưởng từ… để hiểu rõ tình trạng bệnh lý của gan, gìn giữ lá gan luôn khỏe mạnh.
Ngoài ra, trên tất cả, việc ý thức bảo vệ sức khỏe lá gan ngay từ đầu bằng cách ăn uống, vận động hợp lý, kết hợp với việc sử dụng các sản phẩm hỗ trợ cho gan là việc nên được cân nhắc thường xuyên.
