Làm sạch không gian lớp học
Sản phẩm giải pháp “Máy lau bảng không bụi LVT.01” của thầy giáo Lê Văn Trung, Trường Tiểu học và THCS xã Xuân Thọ 2, TX Sông Cầu, tỉnh Phú Yên vừa đạt giải Nhì cuộc thi Sáng tạo Kỹ thuật tỉnh Phú Yên lần thứ 9 (2020 - 2021). Chia sẻ về cách đặt tên cho chiếc máy, thầy Trung cho biết LVT là viết tắt tên mình, số 01 thể hiện đời đầu của máy. Sản phẩm được làm ra để phục vụ nhu cầu sử dụng trong nhà trường. “Máy lau bảng không bụi LVT.01 là một thiết bị cần thiết để thay thế khăn lau bảng truyền thống, nhằm hạn chế tối đa lượng bụi phấn khuếch tán trong không gian lớp học để đảm bảo sức khỏe cho giáo viên và học sinh”, thầy Lê Văn Trung, chia sẻ.
Là một giáo viên, thầy Trung hiểu hơn ai hết những khó khăn gặp phải khi đứng lớp. Từ trước tới giờ, giáo viên giảng bài vẫn sử dụng phương pháp truyền thống là dùng phấn viết trên bảng và dùng khăn vải hoặc khăn xốp để lau bảng. Việc này tạo ra bụi phấn, ảnh hưởng đến sức khỏe của cả giáo viên và học sinh trong lớp. Lên mạng tìm hiểu với ý định đặt mua sản phẩm hỗ trợ việc lau bảng, thầy Trung không tìm thấy sáng chế hay nghiên cứu nào. Tham khảo ý kiến của các đồng nghiệp, thầy Trung quyết định bắt tay nghiên cứu sản phẩm với mục tiêu ban đầu là phải ứng dụng được trong trường mình. Làm thế nào để có chiếc máy lau bảng không tạo ra bụi, giữ không khí lớp học luôn an toàn cho sức khỏe thầy và trò?
Năm 2016, thầy Trung biết đến sản phẩm khăn lau bảng không bụi của em Cao Khả Tiến, lớp 11 Trường THPT Tam Giang, huyện Phong Điền, Thừa Thiên – Huế. Sản phẩm này đã được vinh danh ở Hội thi Sáng tạo Thanh thiếu niên và nhi đồng ở Thừa Thiên - Huế. Trong khi bản thân cũng đang nung nấu ý định làm ra sản phẩm tương tự, thầy Trung đã tìm hiểu sản phẩm của em Cao Khả Tiến. Khăn lau bảng không bụi này thực chất là chiếc khăn lau bình thường có gắn với chiếc quạt hút ở phía dưới, đặt bên trong một chiếc hộp và dùng lực của tay để lau.
“Tôi nhận thấy giải pháp đó còn nhiều hạn chế, chưa có tính cơ học và ứng vào thực tiễn còn thấp. Lý do là vì chiếc quạt hút ở giải pháp ấy là quạt hướng trục nhưng cấu tạo chưa đầy đủ bộ phận (còn thiếu phần vỏ quạt), lượng bụi còn tràn ra ngoài trong quá trình lau”, thầy Trung chia sẻ.
Rút kinh nghiệm từ những hạn chế của sản phẩm của học sinh ở Thừa Thiên – Huế, thầy Trung mày mò nghiên cứu sáng tạo sản phẩm mô hình “Máy lau bảng không bụi LVT.01” sau 2 năm. Từ nhiều lần thử nghiệm, điều chỉnh, bổ sung thiết kế, thầy Trung đã hoàn thành sản phẩm với những tính năng ưu việt. Chiếc máy có nhiều khả năng ứng dụng vào thực tiễn. Ngoài lau bảng ở trường học, máy lau bảng không bụi LVT.01 còn có thể ứng dụng để lau bụi trên các vật dụng có bề mặt phẳng như bàn, ghế… làm sạch đồ dùng có mặt phẳng như văn phòng, công sở, trường học, bệnh viện…
Mô hình khả thi
Máy lau bảng không bụi có cấu tạo đơn giản gồm thân máy (dạng hình trụ), quai xách (tay cầm), động cơ DC775-80W, bộ nguồn và khung ngoài giữ bụi. Các chi tiết (gắn liền với thân) gồm lõi xốp hình trụ, trục quay, thanh chắn xoắn, thanh chắn thẳng, lưỡi gạt (vải jean), quạt li tâm, công tắc, bi trượt và ổ lăn.
Thầy Trung chia sẻ, “Máy lau bảng không bụi LVT.01” hoạt động dựa trên chuyển động cơ học, quay đồng trục của khối xốp hình trụ được gắn trên trục của động cơ DC. Khi khối xốp quay sẽ tạo ra lực cơ học tác động lên bề mặt bảng quét sạch bụi phấn, bụi phấn sẽ được các thanh chắn bên trong máy (thanh xoắn và thanh thẳng) cản lực làm cho quăng về phía chân trục quay. Tại chân trục quay có gắn quạt hút li tâm, hút lượng bụi phấn này đi theo đường ống về túi chứa bụi. Túi này có chức năng chứa lượng bụi mà không cho thoát ra ngoài.
Bộ nguồn được lắp đặt ở chính giữa cạnh dưới của bảng, độ dài dây nguồn ≥ 1,7m (tính từ bộ biến đến máy) để đảm bảo dịch chuyển máy về hai phía trên mặt bảng. Kết nối nguồn điện với máy, bật công tắc nguồn động cơ sẽ hoạt động. Trục máy quay, lõi xốp gắn trên trục quay theo tạo ra lực áp sát lên mặt bảng lau sạch bụi phấn trên bảng. Thanh chắn xoắn cản lực làm cho phần bụi cuốn về phía quạt hút, thanh chắn ngang và lưỡi gạt cản không cho lượng bụi còn lại thoát ra ngoài. Cùng lúc đó quạt hút li tâm sẽ hút lượng bụi theo ống dẫn ra ngoài chứa vào túi đựng. Trong quá trình di chuyển máy trên mặt bảng, viên bi có chức năng trượt để máy di chuyển nhẹ hơn và tránh gây trầy xước bảng.
“Máy lau bảng không bụi LVT.01 là dạng sản phẩm cơ học thay thế cho khăn lau bảng xốp truyền thống. Theo tôi tìm hiểu, hiện tại chưa có ai nghiên cứu chế tạo dòng sản phẩm này và trên thị trường chưa có dòng sản phẩm nào tượng tự. Đây chính là tính mới và tính sáng tạo nổi bật của sản phẩm”, thầy Lê Văn Trung, tự tin cho biết
Đánh giá về sản phẩm, thầy giáo Nguyễn Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Xuân Thọ 2 cho biết, trước khi đem đi tham dự cuộc thi, chiếc máy đã được sử dụng thử nghiệm trong nhà trường. Các giáo viên và học sinh đều phản hồi rất tốt về máy. Khi sử dụng, máy hút sạch bụi khiến việc đứng lớp của giáo viên đỡ vất vả hơn, giữ sạch không khí trong lớp. Sau giải thưởng này, nhà trường dự định sẽ hỗ trợ thầy Trung thiết kế thêm nhiều chiếc máy nữa để ứng dụng rộng rãi ở các lớp học trong trường, sau đó là triển khai rộng ra các địa phương khác.
