Cha mẹ cần hiểu tâm lý lứa tuổi của con
Theo Chuyên gia tâm lý Lê Khanh - Trung tâm Tư vấn Tâm lý và Đào tạo kỹ năng Rồng Việt Vũng Tàu, để giúp trẻ cởi mở, xem cha mẹ như một người bạn thân thiết thì phải tùy thuộc vào độ tuổi và tính cách của trẻ để tác động cho phù hợp.
Với những em dưới 6 tuổi thì việc cùng chơi đùa với con, khích lệ và cùng con tham gia một số hoạt động giải trí tại gia đình như đi chơi, đi ăn uống và tổ chức các hoạt động nhỏ trong gia đình sẽ giúp bé thoải mái và tự tin hơn trong việc giao tiếp với bố mẹ và những người xung quanh.
Tùy theo tính cách trẻ hướng nội hay hướng ngoại mà ta có thể tổ chức các hoạt động vui chơi phù hợp. Trẻ hướng nội thường thích các hoạt động cá nhân và tương tác tay đôi. Trẻ hướng ngoại thường thích các hoạt động cùng với anh chị em, bố mẹ và các hoạt động chung với các bạn.
Với những trẻ từ 6 – 10 tuổi thì ngoài việc cùng con tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí hay các sinh hoạt tại gia đình thì việc trò chuyện và tạo điều kiện cho trẻ tham gia các hoạt động bồi dưỡng nghệ thuật mà trẻ ham thích như vẽ, hát múa, và tập cho trẻ có sự chọn lựa, quyết định trong việc giải trí, ăn uống hoặc trang phục sẽ giúp trẻ tự tin và thoải mái hơn trong giao tiếp với bố mẹ.
Để có thể nghe được tâm tình của con
Để giúp cho trẻ cảm thấy gần gũi, dễ dàng tâm sự với cha mẹ, Chuyên gia Tâm lý Lê Khanh cho rằng: Cha mẹ nên có cái nhìn giống với cái nhìn của trẻ, luôn lắng nghe và đặt mình vào vị trí của con, hạn chế việc sử dụng các ngôn ngữ phê phán, chê trách tiêu cực.
Chúng ta không chiều chuộng cũng không áp đặt các yêu cầu lên trẻ, nên khuyến khích trẻ nói ra các mong muốn hay suy nghĩ của mình và biết đặt cho trẻ các giới hạn một cách cụ thể và sử dụng ngôn ngữ đơn giản, ngắn gọn trao đổi với trẻ.
Khi đặt yêu cầu hay các câu hỏi với trẻ, bố mẹ không nên dùng các câu hỏi hay yêu cầu mà trẻ chỉ có thể trả lời là có hay không, mà nên đặt các câu hỏi gợi mở để trẻ có thể nói ra và giải thích các ý kiến hay suy nghĩ của mình.
Ngược lại, khi trả lời các câu hỏi của trẻ, chúng ta nên trả lời ngắn gọn với những thông tin phù hợp với độ tuổi của trẻ, không trả lời qua loa, cộc lốc hay phớt lờ các thắc mắc này. Nếu câu hỏi khó, hoặc trẻ hỏi quá nhiều thì chúng ta có thể ứng phó bằng việc hỏi ngược lại: Theo ý con thì điều này nghĩa là gì, cái này là cái gì?...”
Cha mẹ có thể tạo điều kiện cho trẻ đặt các câu hỏi chỉ với mục đích là thêm cơ hội giao tiếp hay nhận được sự quan tâm của cha mẹ hơn là nhu cầu học hỏi.
Qua những câu trả lời hay sự quan tâm của cha mẹ, trẻ sẽ có cảm giác được lắng nghe và tôn trọng. Đó chính là cách cha mẹ tạo điều kiện cho trẻ có thể cởi mở, vui vẻ nói lên các mong muốn hay tâm sự của mình. Và đó là cách chiếm cảm tình hiệu quả nhất và là cách để cha mẹ chuẩn bị tâm thế, kỹ năng giúp con vượt qua khủng hoảng tâm lý có thể xảy ra khi bước vào tuổi teen.
