Với cuộc gặp cấp cao đầu tiên giữa Anh và Liên minh châu Âu (EU) 5 năm sau Brexit cho thấy, mối quan hệ song phương chính thức được khởi động lại và đánh dấu sự liên kết mới.
Trong đó, bao hàm nhiều dự án hợp tác cụ thể và định hướng mà hai bên sẽ còn phải tiếp tục thương thảo trong thời gian tới. Những lĩnh vực hợp tác song phương trọng tâm là quốc phòng và an ninh, kinh tế và thương mại, di cư và tỵ nạn cũng như nhập cảnh và đi lại của công dân.
Vì tính nhạy cảm về đối nội ở Anh mà hai bên không đề cập đến khả năng Anh tham gia trở lại EU, Thị trường nội địa chung và Liên minh thuế quan chung của EU. Anh và EU theo đuổi cùng mục tiêu là liên kết với nhau chặt chẽ để hợp sức cùng ứng phó những thách thức mới hình thành đối với cả hai bên.
Cuộc chiến giữa Nga và Ukraine đã sang năm thứ 4, ngày càng thêm quyết liệt và triển vọng sớm chấm dứt vẫn rất mịt mờ. EU và Anh đều là những đối tác và đồng minh ủng hộ Ukraine, quyết tâm trợ giúp để nước này… chiến thắng.
Trên quan điểm ủng hộ Ukraine, nên việc đảm bảo an ninh trở thành một trong những thách thức lớn và khó khắc phục nhất đối với EU và Anh ở hiện tại cũng như tương lai. Chính quyền mới ở Mỹ với sự trở lại của Tổng thống Donald Trump làm cho cuộc khủng hoảng chính trị an ninh này trầm trọng thêm.
EU và Anh khó khăn và khó xử về kinh tế và thương mại, về đối ngoại và an ninh. Thế nên, cả hai đều cần thêm đồng minh và đối tác mới, đặc biệt bên trong Anh cũng như EU dai dẳng nhiều vấn đề nan giải khác nữa về ổn định chính trị xã hội và tăng trưởng kinh tế, thương mại. Họ buộc phải xích lại gần và liên kết với nhau.
Chính quyền mới ở Mỹ buộc châu Âu phải tự chủ và tự thân vận động nhiều hơn trước nhằm đảm bảo an ninh, ứng phó Nga hiện tại cũng như trong thời hậu chiến sau này. EU cần Anh và Anh cần EU.
Thoả thuận hợp tác và liên kết với EU giúp Anh đạt được hai mục tiêu quan trọng khác nữa là đánh bắt hải sản trong vùng biển của EU và tạo cơ hội cho công nghiệp quốc phòng Anh tham gia, có phần trong kế hoạch tái vũ trang châu lục đầy tham vọng.
Việc xích lại gần nhau trong bối cảnh tình hình hiện tại trên thế giới, châu Âu cũng như Anh và EU quan trọng, cần thiết và cấp thiết như thế nào thể hiện rất rõ trong đánh giá về kết quả cuộc gặp cấp cao vừa qua ở London là “có ý nghĩa lịch sử” và “mở ra kỷ nguyên mới”.
Những thoả thuận vừa được EU và Anh ký kết ở London đã thay thế cho thoả thuận về Brexit hồi năm 2020. Chúng từ nay định hướng và điều tiết, chi phối và dẫn dắt toàn bộ mối quan hệ giữa EU và Anh. Kết quả thăm dò dư luận cho thấy hiện đa số người dân Anh muốn nước Anh trở lại EU, và sự liên kết vừa đạt được sẽ tạo dựng những tiền đề chính trị đầu tiên cho nước Anh.
