Không nên lạm dụng uống thay nước
Khi thấy con bị mọc rôm khắp người do thời tiết nắng nóng, chị Nguyễn Tuyết Trinh (Hoài Đức, Hà Nội) nghĩ tới cách dân gian dùng mã đề để giải nhiệt an toàn cho con. Chị Trinh dùng cây mã đề trong vườn nhà nấu nước uống cho cả nhà. Thậm chí chị Trinh còn dùng nước này thay nước lọc hàng ngày. Tuy nhiên, sau khi cả nhà chị Trinh uống nước mã đề được một thời gian thì các thành viên trong gia đình đều bị đi tiểu rất nhiều.
Theo Phó Chủ tịch Hội Đông y Ba Đình, Lương Y Bùi Hồng Minh, uống nước mã đề bị đi tiểu nhiều lần là điều rất dễ hiểu, vì mã đề là cây thuốc có tác dụng lợi tiểu. Đã từng có trường hợp bà chăm sóc cháu cho uống má đề để hết rôm, cháu đã bị rơi vào tình trạng mất nước do đi tiểu quá nhiều.
Nước lá cây mã đề rất mát, có tác dụng bổ thận, đào thải chất độc cho thận nên trong dân gian thường dùng mã đề để điều trị tiểu buốt. Trong y học cổ truyền, cây mã đề có nhiều tên gọi khác nhau có vị ngọt tính lạnh, không độc đi vào 3 kinh (thận, bàng quang, phế) có lợi tiểu, tiêu thũng, tiêu phù, chất kháng sinh gây bệnh ngoài da chữa lỵ cấp. Mã đề còn được dùng chữa ho có đờm do nhiệt, viêm khí quản, tiểu ra máu, sỏi thận, chảy máu cam, nôn ra máu.
“Cây mã đề không dùng một mình mà thường kết hợp với các vị thuốc khác hãm thành nước chè uống. Lưu ý người huyết áp thấp không nên dùng nước mã đề vì có thể bị tụt huyết áp. Người âm hư mà không thấp nhiệt không dùng loại nước này”, Lương y Bùi Hồng Minh nói.
Chỉ dùng trong một thời gian ngắn
Lương y Bùi Hồng Minh khuyến cáo má đề không phải là loại cây thuốc dùng kéo dài. Do nó được xếp vào loại cây dược liệu vì vậy dùng cần phải có định lượng, thời gian nhất định để tốt cho sức khỏe.
Đặc biệt, với người đi tiểu nhiều, trẻ nhỏ thường xuyên tiểu dầm không nên dùng nước mã đề sẽ kích thích bàng quang đi tiểu nhiều lần. Phụ nữ đang mang thai trong 3 tháng đầu không nên dùng nước má đề uống có thể dẫn tới sảy thai. Người thận yếu, suy thận mãn tuyệt đối không nên dùng, riêng đối với người khỏe mạnh hạn chế sử dụng nước mã để vào buổi tối để tránh phải dậy đi tiểu vào ban đêm.
“Nếu dùng nước cây mã đề làm nước uống chỉ nên dùng với liều lượng nhỏ ngày 1-2 ly (150ml) dùng 4-5 ngày dừng. Khi uống nước mã đề cần chú ý tránh các loại chất kích thích cà phê, rượu, bia, gia vị nóng”, Lương y Bùi Hồng Minh nói.
Một số bài thuốc hay và đơn giản từ cây mã đề:
Da nổi mụn do gan nóng, dùng cây má đề nấu với thịt lợn băm nhỏ, nêm mắm, muối vừa đủ nấu thành canh ăn trong 6-7 ngày.
Bí tiểu, tiểu buốt dùng lá mã đề, râu ngô sắc, uống nhiều lần trong ngày cho đến khi hết bí tiểu, tiểu buốt.
Đại tiện ra máu do nóng trong có thể dùng lá mã đề, cỏ mực (cỏ nhọ nồi) rửa sạch rồi xay nhuyễn, vắt nước uống khi bụng đói.
Trẻ bị mụn nhọt, chốc lở có thể dùng lá mã đề rửa sạch nấu canh với giò sống sẽ giúp nhanh khỏi bệnh.
