Kỹ thuật thay van động mạch phổi qua da trên người bệnh hở van động mạch phổi được triển khai tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM từ tháng 4/2023, hoàn toàn do bác sĩ Việt Nam thực hiện.
“Chữa lành” trái tim
Bé gái 14 tuổi ở Bình Dương bị hẹp van động mạch phổi, được các bác sĩ Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM thay van động mạch phổi qua da.
Từ lúc 2 tuổi, bé được chẩn đoán và phẫu thuật sửa chữa triệt để tứ chứng Fallot (bốn khuyết tật tim bẩm sinh). Tuy nhiên, gần đây cháu thường khó thở khi gắng sức và hạn chế khi hoạt động thể lực.
Kết quả siêu âm tim và chụp MRI của bệnh nhi ghi nhận, tình trạng hở van động mạch phổi khiến máu trào ngược từ động mạch phổi về tâm thất phải. Đây là diễn tiến tự nhiên thường gặp sau phẫu thuật điều trị tứ chứng Fallot.
Thay vì mở lồng ngực để thay van động mạch phổi có mức độ xâm lấn lớn, nguy cơ biến chứng cao, các bác sĩ quyết định thực hiện can thiệp thay van động mạch phổi qua da.
TS.BS Cao Đằng Khang, Trưởng khoa Phẫu thuật tim trẻ em, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, cho biết, các bác sĩ sử dụng một khung kim loại với hình dáng giống như mạch máu (stent), trên đó gắn một van tim nhân tạo.
Tất cả được thu nhỏ vào một chiếc ống thông. Ống được luồn từ một mạch máu lớn ở đùi để đưa dụng cụ đến ngay van động mạch phổi bị hẹp, hở.
Thông qua hệ thống máy chụp mạch máu xóa nền, bác sĩ đưa dụng cụ đến vị trí van động mạch phổi bị hẹp, đẩy van nhân tạo ra khỏi ống thông. Sau đó, van nhân tạo bung ra và hoạt động như một van tim bình thường.
Sau can thiệp, sức khỏe của bệnh nhân ổn định, có thể đi lại vào ngày hôm sau. Bệnh nhân được xuất viện sau ba ngày theo dõi, tái khám sau xuất viện một tuần. Hiện bệnh nhân đã hồi phục sức khỏe, hết khó thở và mệt mỏi khi gắng sức, có thể trở lại học tập, sinh hoạt bình thường.
 |
| Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM được vinh danh tại Lễ trao giải Thành tựu Y khoa Việt Nam 2023. Ảnh: BVCC |
Phục hồi nhanh, không biến chứng
Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM là bệnh viện đầu tiên tại Việt Nam độc lập thực hiện kỹ thuật thay van động mạch phổi qua da trên người bệnh hở van động mạch phổi.
Đến nay, bệnh viện đã thực hiện thay van động mạch phổi qua da cho 8 trường hợp. Sau can thiệp, người bệnh không phải nằm hồi sức và có thể xuất viện trong khoảng 1 - 2 ngày. Sau đó, người bệnh được tái khám định kỳ, theo dõi chặt chẽ. Người bệnh được can thiệp tốt, không có biến chứng và chất lượng cuộc sống được cải thiện rõ rệt.
GS.TS.BS Trương Quang Bình, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết, tứ chứng Fallot là bệnh lý tim bẩm sinh đặc trưng bởi 4 tổn thương về mặt cấu trúc trong tim.
Sau phẫu thuật sửa chữa tứ chứng Fallot, hở van động mạch phổi là một trong những diễn tiến tự nhiên thường gặp, gây giãn buồng tim phải dẫn đến hở van ba lá, suy tim phải, rối loạn nhịp tim, tăng nguy cơ đột tử.
Do đó, người bệnh cần được điều trị hở van động mạch phổi bằng phương pháp thay van để cải thiện quá trình suy tim phải, hạn chế nguy cơ rối loạn nhịp và đột tử. Hiện có hai phương pháp thay van động mạch phổi: Phẫu thuật tim mở và can thiệp qua da.
Trong đó, kỹ thuật can thiệp thay van qua da giúp người bệnh tránh được cuộc phẫu thuật tim lớn (mổ mở) lần thứ hai để thay lại van tim, giảm các nguy cơ biến chứng do mổ mở. Kỹ thuật thay van động mạch phổi qua da đã giúp người bệnh có thêm lựa chọn điều trị ít xâm lấn nhưng vẫn mang lại hiệu quả cao.
Người bệnh và đặc biệt là các bệnh nhi sẽ được theo dõi điều trị cho đến khi trưởng thành, kịp thời chẩn đoán và can thiệp các trường hợp biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe.
PGS.TS.BS Nguyễn Hoàng Bắc, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM cho biết, hằng năm, tất cả các chuyên khoa của bệnh viện luôn nỗ lực triển khai nhiều kỹ thuật mới, trong đó có những kỹ thuật lần đầu tiên được thực hiện tại Việt Nam.
Với sứ mệnh mang đến giải pháp điều trị tối ưu cho người bệnh từ sự tích hợp giữa điều trị, nghiên cứu và đào tạo, bệnh viện luôn tiên phong phát triển các kỹ thuật chuyên sâu với phương châm “Xâm lấn tối thiểu - Điều trị tối đa” nhằm nâng cao hiệu quả điều trị cho người bệnh, giúp người bệnh phục hồi nhanh, giảm thời gian nằm viện.
Phương pháp thay van động mạch phổi qua da không chỉ mở ra một hướng đi mới trong điều trị mà còn là niềm hi vọng cho những người bệnh hở van động mạch phổi sau phẫu thuật sửa chữa tứ chứng Fallot.
Trong thời gian tới, bệnh viện sẽ tiếp tục đẩy mạnh kỹ thuật thay van động mạch phổi qua da trong điều trị cho người bệnh và hỗ trợ đào tạo, chuyển giao kỹ thuật cho các cơ sở y tế, các trung tâm khác ở TPHCM cũng như các tỉnh thành trên toàn quốc, giúp ngày càng nhiều người bệnh được tiếp cận với phương pháp tiên tiến này.
Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM được vinh danh tại Lễ trao giải Thành tựu y khoa Việt Nam 2023 cho thành tựu “Thay van động mạch phổi qua da sau phẫu thuật sửa chữa tứ chứng Fallot”. Đây là giải thưởng nhằm tôn vinh những đóng góp của các tập thể, cá nhân và giới thiệu rộng rãi các thành tựu, công trình y khoa của ngành Y tế Việt Nam do Đài Tiếng nói Nhân dân TPHCM (VOH) và Sở Y tế TPHCM phối hợp tổ chức với chủ đề “Phát triển y tế chuyên sâu”.
