 |
| Giải thưởng Kovalevskaia trao giải cho các nhà khoa học nữ có thành tích xuất sắc. |
Giải thưởng Kovalepskaia mang tên nhà nữ toán học Nga lỗi lạc thế kỷ 19 - Sophia Kovalepskaia, được thành lập năm 1985 do sáng kiến và sự đóng góp về tài chính của vợ chồng TS. Ann và Neal Koblitz nhằm biểu dương, động viên, khuyến khích hoạt động nghiên cứu khoa học của phụ nữ ở những nước đang phát triển, dưới hình thức trao giải thưởng cho các nhà khoa học nữ xuất sắc thuộc lĩnh vực khoa học tự nhiên. Tính đến nay đã có 80 nhà khoa học nữ của các nước: Peru, El Salvador, Nicaragua, Mexico, Cuba, Nam Phi, Mozambic và Việt Nam nhận được giải thưởng này.
Tại Việt Nam, trong 25 năm qua, Ủy ban Giải thưởng Việt Nam đã xét chọn và trao giải cho gần 60 tập thể và cá nhân các nhà khoa học nữ xuất sắc, tiêu biểu nhất trong các lĩnh vực khoa học tự nhiên và ứng dụng. Cho đến năm 2009, giải thưởng đã được trao cho 31 cá nhân và 15 tập thể các nhà khoa học nữ xuất sắc, tiêu biểu trong lĩnh vực khoa học tự nhiên. Trong đó có 10 GS, 17 PGS, 2 Thầy thuốc Nhân dân, 8 Nhà giáo Nhân dân..v.v...
Mặc dù quỹ giải thưởng không lớn (mỗi giải cá nhân được nhận 1.500 đô la Mỹ bằng sách hoặc thiết bị, và giải tập thể 2.500 đô la Mỹ trao bằng tiền dùng chi phí cho một đề tài khoa học) nhưng giải thưởng có ý nghĩa và là sự công nhận lớn lao đối với các nhà khoa học nữ Việt Nam. Giải thưởng Kovalevskaia đã trở thành một giải uy tín lớn trong giới khoa học Việt Nam, động viên phụ nữ Việt Nam phấn đấu vươn lên, đạt thành tích trong nghiên cứu và ứng dụng khoa học trong hoàn cảnh đất nước còn nhiều khó khăn và bất bình đẳng giới còn là thách thức lớn.
Có thể nói giải thưởng Kovalevskaia là một hoạt động tiêu biểu về hợp tác quốc tế của Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam (LHPNVN) tăng cường vai trò của phụ nữ trong lĩnh vực khoa học tự nhiên, giúp nâng cao vị thế của Hội trong nước và quốc tế, góp phần thúc đẩy sự tiến bộ toàn diện của phụ nữ Việt Nam.
Ba người được trao giải Kovalevskaia lần này là PGS – TS. Phan Thị Tươi, nguyên Hiệu trưởng trường đại học Bách khoa TP.HCM; PGS – TS. Phạm Thị Thùy, Viện Bảo vệ thực vật - Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam; PGS – TS. Lê Thị Thúy, Phó trưởng phòng Khoa học và Hợp tác quốc tế, Viện Chăn nuôi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn).
PGS – TS. Phan Thị Tươi là một trong những người đi tiên phong trong lĩnh vực xử lý ngôn ngữ tự nhiên bằng máy tính ở Việt Nam. PGS – TS. Phạm Thị Thùy và PGS – TS. Lê Thị Thúy là tác giả các công trình bảo tồn, chọn tạo các giống vật nuôi có năng suất chất lượng cao, bảo tồn giống, động vật quý hiếm; nghiên cứu sản xuất các sản phẩm sinh học phòng trừ dịch sâu hại cây trồng, cây rừng theo hướng bảo vệ môi trường sinh thái.
Bên cạnh việc trao giải thưởng cho các nhà khoa học hàng năm, cứ 2 năm một lần, Uỷ ban Giải thưởng tổ chức gặp mặt những sinh viên xuất sắc trong các ngành khoa học tự nhiên của các trường đại học trong cả nước với mục đích giới thiệu rộng rãi về giải thưởng và khích lệ các em phấn đấu vươn lên.
Quang Anh
