Khởi tố vụ án hình sự thiếu trách nhiệm do liên quan đến thuốc ung thư giả ở Bộ Y tế: Những ai có liên quan?

Vậy những ai ở Bộ Y tế có thể sẽ phải chịu trách nhiệm trong vụ án đang được dư luận, người dân đặc biệt quan tâm.

Điểm mặt những cái tên và hành vi

Ngày 16/9, Thanh tra Chính phủ có kết luận thanh tra vụ VN Pharma cho thấy những sai phạm nghiêm trọng trong quá trình thẩm định, cấp phép thuốc tại Bộ Y tế. Trách nhiệm thuộc lãnh đạo Bộ Y tế, Cục Quản lý dược (QLD) thời điểm năm 2009 trong việc tham mưu xây dựng và ban hành thông tư. Lãnh đạo Bộ Y tế, Cục QLD thời kỳ 2011 - 2014 cũng chịu trách nhiệm chính trong việc thiếu sự quan tâm, chỉ đạo để sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh nội dung Thông tư 22/2009/TT-BYT….

Vụ việc cũng được chuyển sang Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với cán bộ, đảng viên thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý.

Theo cáo trạng số 53 của VKSND Tối cao (30/6/2019), Nguyễn Minh Hùng nguyên Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc VN Pharma cùng các đồng phạm làm giả hồ sơ, tài liệu để nhập khẩu loại thuốc thuốc chữa ung thư là

H-Capita 500mg Caplet về Việt Nam. Kết luận giám định của Hội đồng Giám định Bộ Y tế đã kết luận: “Lô thuốc có nhãn mác thuốc H-Capita 500mg Caplet có chứa 97,5% hoạt chất Capecitabine là thuốc kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người”.

Sau khi hồ sơ giả được trình lên Cục QLD- Bộ Y tế, đơn vị này thành lập Tổ thẩm định do ông Nguyễn Tất Đạt, hiện là Phó Cục trưởng Cục QLD (khi đó là Trưởng phòng quản lý kinh doanh dược) làm tổ trưởng.

Tổ thẩm định này gồm 3 nhóm: Nhóm thẩm định tiêu chuẩn chất lượng do bà Đặng Trần Phương Hồng là cán bộ Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương làm trưởng nhóm, bà Nguyễn Thị Vĩnh Hồng - Trưởng khoa Vi sinh thuộc Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương là thành viên; Nhóm thẩm định dược lý, lâm sàng do ông Đỗ Minh Hùng- Phó trưởng phòng Đăng ký thuốc (Cục QLD) làm trưởng nhóm, bà Hoàng Kim Huyền- Trưởng bộ môn Dược lâm sàng thuộc Đại học Dược Hà Nội làm thành viên; Nhóm thẩm định pháp chế do ông Phan Công Chiến - Phó trưởng phòng Quản lý kinh doanh dược - Cục QLD làm trưởng nhóm.

Tổ thẩm định này đã thẩm định đơn hàng 225 cùng với hồ sơ pháp lý thuốc H- Capita của VN Pharma. Mặc dù nhiều tài liệu trong hồ sơ thuốc là giả nhưng Tổ thẩm định trên đánh giá là hồ sơ đạt yêu cầu và đề nghị Cục QLD cấp phép nhập khẩu đơn hàng.

Căn cứ kết quả thẩm định, ông Trương Quốc Cường, khi đó là Cục trưởng Cục QLD (hiện ông Trương Quốc Cường là Thứ trưởng Bộ Y tế) đồng ý cho VN Pharma nhập khẩu thuốc. Cụ thể, ông Cường là người ký công văn số 22113/QLD-KD (ngày 30/12/2013) cho VN Pharma nhập khẩu 200.000 hộp thuốc H- Capita 500mg Caplet…..

Văn bản trên của Cục QLD là “lá bùa hộ mệnh” để VN Pharma đưa thuốc chữa ung thư giả vào Việt Nam nhằm trục lợi trên nỗi đau, niềm tin, sự hy vọng kéo dài cuộc sống của bệnh nhân ung thư.

Cơ quan tiến hành tố tụng đã xác định: Việc nhập khẩu lô thuốc chữa ung thư giả vào Việt Nam, tài liệu điều tra có căn cứ xác định các chuyên gia và cán bộ Cục QLD tham gia thẩm định, cấp phép nhập khẩu lô thuốc đã không làm hết trách nhiệm, bỏ qua các điều kiện để cấp phép nhập khẩu lô thuốc.

Không có vùng cấm

Được biết, trong vụ án Buôn lậu, làm giả con dấu xảy ra tại VN Pharma đã qua nhiều cấp xét xử trước đó có nhiều ý kiến cho rằng có dấu hiệu “bỏ lọt tội phạm”. Dư luận đã phê phán gay gắt hành vi mua thuốc ung thư kém chất lượng để trị bệnh cho người, cũng như khoản bôi trơn cho bác sĩ nhằm bán thuốc của VN Pharma…

Viện Kiểm sát Cấp cao tại TPHCM đã có kháng nghị cho rằng vụ án còn lọt người, lọt tội. Do có kháng nghị và kháng cáo của VKS và các bị cáo, ngày 19/10/2017, TAND Cấp cao tại TPHCM đưa vụ án ra xử phúc thẩm.

Tại phiên phúc thẩm, đại diện cơ quan nắm quyền công tố tại tòa thể hiện rõ quan điểm bản án sơ thẩm đã bỏ lọt tội. … Vụ án diễn ra cho thấy có tổ chức, làm giả giấy tờ hồ sơ rất tinh vi, có sự phân công rành mạch, vì vậy cần xem xét hành vi làm giả giấy tờ, tài liệu những người liên quan.

Liên quan tới những đơn vị, cá nhân mà đại diện viện kiểm sát cho rằng còn “bỏ lọt”, cần điều tra là trách nhiệm của Cục QLD trong cấp phép, cơ quan công tố xác định chính sự tắc trách trong việc cấp phép của Cục QLD và “có quan hệ nhân quả đối với vụ án”.

Theo quan điểm của đại diện cơ quan nắm quyền công tố tại tòa thì các ông Nguyễn Tất Đạt - Phó Cục trưởng Cục QLD, ông Phạm Công Chiến - Trưởng phòng Quản lý kinh doanh Dược… là những người trong Tổ thẩm định, có trách nhiệm thẩm định tính pháp lý của hồ sơ, đơn hàng nhập khẩu thuốc H-Capita 500 mg Caplet của VN Pharma.

Tổ thẩm định cho rằng “hồ sơ đạt yêu cầu”, rồi đề xuất Cục trưởng Cục QLD Trương Quốc Cường ký duyệt, cấp phép cho VN Pharma nhập hàng. Quan điểm của VKS tại phiên tòa cho rằng “Cần xem xét thiếu trách nhiệm, Tổ thẩm định và quản lý của đơn vị mới thỏa đáng”.

Nay vụ án hình sự: Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra tại Cục Quản lý Dược (QLD) - Bộ Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan trong việc thẩm định, xét duyệt, cấp phép và cho thông quan nhập khẩu đối với các thuốc chữa bệnh mang nhãn mác Công ty Helix Canada và nhãn mác Công ty Health 2000 Canada được Cơ quan Công an khởi tố là thông tin được người dân mong chờ và tin tưởng vào sự nghiêm minh của pháp luật, “không có vùng cấm” đối với bất kỳ ai, tổ chức nào nếu vi phạm pháp luật.