Tổ hợp tên lửa phòng không 2K12 Kub còn được biết đến với tên gọi xuất khẩu do Liên Xô định danh là Kvadrat, hoặc SA-6 Gainful theo định danh của NATO.
Tổ hợp này hiện đã bị loại khỏi thành phần tác chiến của cả Quân đội Nga và Ukraine, nhưng chúng vẫn được cất giữ.
Ra đời vào những năm 1970, tại thời điểm đó, Kub được coi là phương tiện khá hiện đại để chống lại nhiều loại mục tiêu trên không. Tên lửa đất đối không 3M9 của hệ thống có thể tấn công kẻ thù ở khoảng cách 22 km và ở độ cao từ 100 đến 7.000 m.
Khả năng cơ động được cung cấp bởi khung gầm xe việt dã bánh xích với động cơ diesel V-6 công suất 280 mã lực. Tốc độ tối đa trên đường cao tốc là 44 km/h. Dự trữ nhiên liệu cho tầm hoạt động 300 km.
Hiện tại các hệ thống 2K12 Kub bị xem là lỗi thời, nhưng chúng vẫn tiếp tục phục vụ trong một số quân đội NATO, chẳng hạn như lực lượng vũ trang Ba Lan vẫn sử dụng một biến thể nâng cấp.
Cách đây một thời gian, ngay tại quốc gia này, một biến thể hiện đại hóa của tổ hợp Kub đã được trình diễn. Trên xe mang phóng tự hành, các tên lửa 3M9 thông thường được thay thế bằng loại RIM-7 Sea Sparrow của Mỹ.
 |
| Tên lửa RIM-7 Sea Sparrow trên xe mang phóng tự hành của tổ hợp phòng không 2K12 Kub. |
Công việc hiện đại hóa được Ba Lan thực hiện cùng với Tập đoàn Raytheon của Mỹ. Tên lửa mới có tầm bắn trong khoảng 1,5 - 30 km, độ cao tác chiến từ 6 đến 15.240 m, trọng lượng tên lửa 230 kg và mang theo đầu đạn nặng 40,5 kg. Tốc độ quả đạn lên đến 4.195 km/h.
Gần đây giới truyền thông biết rằng Lực lượng Vũ trang Ukraine đã nhận một loạt tên lửa RIM-7 Sea Sparrow để tiến hành tích hợp cho tổ hợp Buk-M1 nhằm thay thế loại đạn 9M38 đã cạn kiệt.
Khả năng cao tên lửa do Mỹ sản xuất cũng sẽ được biên chế cho những hệ thống 2K12 Kub mà nước này sắp nhận từ Slovakia, bởi tính tương đồng giữa Buk và Kub là rất nhiều.
