“Thủ phủ” khoai lang lao đao
Khoảng 4 tháng trước, gia đình ông Nguyễn Tấn (45 tuổi) thuê 2ha đất ở xã Chư A Thai (huyện Phú Thiện, Gia Lai) với giá 70 triệu đồng để trồng khoai lang Nhật.
Ngoài thuê đất, ông Tấn cũng đầu tư gần 200 triệu đồng để chăm sóc khoai lang với hy vọng đến kì thu hoạch năng suất và chất lượng cao. Với 2ha đất cho thu hoạch hơn 50 tấn khoai lang.
Đầu vụ, giá khoai đạt 10.000 đồng/kg mang đến hy vọng vụ mùa có lợi nhuận. Thế nhưng giờ đây, khoai lang chỉ còn 3.000 đồng/kg, nên nhiều ngày qua gia đình ông Tấn mất ăn, mất ngủ.
“Chi phí thuê đất và đầu tư của gia đình khá nhiều, nhưng giá khoai lang giảm mạnh khiến gia đình tôi điêu đứng. Với giá cả như hiện nay, tôi bán hết 2ha chỉ thu được khoảng nửa chi phí đầu tư. Còn nếu giữ lại đợi giá tăng lên thì khoai sẽ bị sùng, hư hỏng và có thể mất trắng”, ông Tấn buồn rầu nói.
Tương tự, ông Phan Văn Xiên (55 tuổi) đầu tư gần 1 tỷ đồng vào vụ khoai lang năm nay. Chỉ một thời gian ngắn nữa số diện tích khoai lang của gia đình ông Xiên sẽ cho thu hoạch. Ông Xiên lo lắng giá cả sẽ còn giảm sâu, nếu rớt xuống 1.000 đồng/kg thì gia đình bán không đủ tiền công chăm sóc.
“Bao nhiêu tháng ngày chăm sóc, hy vọng vụ khoai sẽ đạt năng suất và giá cả ổn định. Thế nhưng giá ngày càng giảm thì không chỉ tôi mà người dân Phú Thiện đều khốn đốn”, ông Xiên tâm sự.
Theo ông Đỗ Văn Năm, Giám đốc HTX Nông sản an toàn Phú Thiện, chỉ sau 1 tháng bước vào vụ thu hoạch, giá khoai lang liên tục giảm, đến nay còn khoảng 3.000 đồng/kg. Để bà con thuận lợi tiêu thụ, HTX báo cáo UBND huyện và tìm nhiều đầu mối giúp người dân. Dù có một số đơn vị đến đặt vấn đề thu mua, tuy nhiên vẫn còn hạn chế.
Ông Năm cho hay, các doanh nghiệp thu mua khoai lang chủ yếu chế biến sâu nên số lượng ít, trong khi đó trên địa bàn sản lượng còn nhiều. Trong thời gian chờ thương lái thu mua, để giảm thiệt hại, những ngày này bà con thường xuyên tưới để khoai lang không bị sùng, hư hỏng…
 |
Giá khoai lang giảm mạnh, người dân điêu đứng. (Ảnh: Trúc Hân) |
Kêu gọi doanh nghiệp tiêu thụ khoai lang
Theo UBND huyện Phú Thiện, tổng diện tích khoai lang trên địa bàn huyện (vụ Đông Xuân 2023 - 2024) là 3.440ha. Hầu hết người dân sử dụng giống khoai lang Nhật Bản và trồng luân canh giữa hai vụ lúa. Diện tích trồng khoai tập trung chủ yếu ở các xã như: Chư A Thai, Ia Sol, Ia Piar. Ước năng suất bình quân đạt từ 20 tấn/ha, tổng sản lượng khoai lang vụ Đông Xuân khoảng 68.800 tấn.
Thời điểm hiện tại, diện tích khoai lang thu hoạch là 2.064ha (khoảng 60%), diện tích còn lại đang thu hoạch dự kiến đến 30/4 sẽ hoàn thành.
Thông tin từ UBND huyện Phú Thiện cho hay, diện tích khoai lang lớn, nhưng vào vụ thu hoạch giá giảm từ 10.000 đồng xuống 6.000 đồng/kg và hiện tại chỉ còn khoảng 3.500 đồng/kg. Nguyên nhân là do diện tích sản xuất khoai lang tăng không chỉ trên địa bàn huyện Phú Thiện mà tăng mạnh ở nhiều nơi của tỉnh Gia Lai và nhiều tỉnh, thành khác.
Thời vụ xuống giống của các vùng khoai trùng nhau nên sản lượng thu hoạch tăng tập trung dẫn đến khó khăn trong vấn đề tiêu thụ. Bên cạnh đó, chất lượng giống đầu vào chưa đảm bảo, giá cao nên ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất trên địa bàn.
Hiện nay, giá khoai lang giảm, thương lái thu mua cầm chừng và có chiều hướng giảm số lượng, khó khăn trong việc tìm đầu ra cho khoai lang. Trong khi đó diện tích còn lại của huyện Phú Thiện đang đến kỳ thu hoạch rất lớn, khoảng 1.614ha. Thời tiết không thuận lợi dẫn đến sản lượng thấp và tỷ lệ bị sùng hà nhiều ảnh hưởng đến giá thu mua.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Thiện cho biết, nhằm ổn định đầu ra, tránh thiệt hại, địa phương đã từng khuyến cáo người dân không nên trồng khoai ồ ạt. Tuy nhiên, 2 năm trở lại đây, nhiều người trồng khoai lang thắng lớn nên diện tích được mở rộng nhanh. Do đó, cung vượt quá cầu dẫn đến giá khoai lang xuống thấp.
Trước thực trạng trên, UBND huyện Phú Thiện kiến nghị tỉnh Gia Lai quan tâm, kêu gọi các doanh nghiệp tiêu thụ khoai lang cho dân. Về lâu dài, cần kêu gọi đầu tư các nhà máy chế biến, tiêu thụ sản phẩm khoai lang trên địa bàn tỉnh gắn với việc đưa các giống có chất lượng, sạch bệnh và năng suất cao để người dân an tâm sản xuất.
Đây không phải lần đầu huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai phải kêu gọi giải cứu nông sản, tiêu thụ khoai lang cho người dân. Trước đó, năm 2019, tại địa phương này cũng từng diễn ra trường hợp tương tự. Trong các niên vụ 2017 - 2018 giá khoai lang tăng cao khiến người dân tại các xã Ia Sol, Chư A Thai đổ xô vào trồng. Diện tích nhanh chóng được mở rộng ra gần 700ha. Tuy nhiên, đến vụ thu hoạch, không tìm được đầu ra, giá khoai lang giảm mạnh. Trước thực trạng đó các ban ngành, đoàn thể và cộng đồng mạng ở khắp nơi đã phải kêu gọi giải cứu khoai lang cho người dân Phú Thiện.
