Từ những khó khăn ban đầu…
Khi kế hoạch mở lớp xóa mù chữ cho bà con được Trường PTDTBT Tiểu học số 1 Văn Lăng đề xuất tổ chức tại xóm Tam Va, xã Văn Lăng, tỉnh Thái Nguyên nhiều người tỏ ra hoài nghi liệu lớp học có học viên không? Liệu họ có đủ kiên trì để theo học trong điều kiện khó khăn? Nhất là khi trong cộng đồng vẫn còn một số hộ dân chịu ảnh hưởng từ tổ chức bất hợp pháp Dương Văn Mình.
Tổ chức lợi dụng tự do tín ngưỡng, tôn giáo và sự thiếu hiểu biết của một bộ phận người dân để truyền bá những tư tưởng lệch lạc, sai trái, lôi kéo đồng bào Mông tham gia và tiến hành nhiều hoạt động gây mất an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Bà Nguyễn Thị Nguyên, Hiệu trưởng Trường PTDTBT Tiểu học số 1 Văn Lăng, người trực tiếp đứng lớp giảng dạy bộc bạch: “Lúc đầu, điều khiến chúng tôi lo lắng nhất không phải là chương trình giảng dạy, mà là học viên có đến lớp không. Có người sống trên đỉnh núi cao, đi lại vất vả, nhất là vào buổi tối".
Thế nhưng, lòng tin không chỉ đến từ những lời kêu gọi bằng sự kiên trì và tâm huyết, các thầy cô đã lên kế hoạch “dân vận khéo” đến từng nhà để vận động người dân.
Cụ thể, nhà trường phối hợp với chính quyền địa phương đến từng hộ dân để vận động, giải thích, thuyết phục. Cô hiệu trưởng và các thầy cô trong trường đã không quản đường sá xa xôi, đến từng mái nhà, ngồi bên bếp lửa với bà con, nói chuyện về con chữ, về tương lai, về Đảng.
“Chúng tôi không nói lý thuyết khô khan. Chúng tôi kể cho bà con nghe về những người đã biết chữ, đã đọc được tên mình, biết viết đơn xin đất, biết đọc thông tin trên tivi. Chúng tôi chia sẻ thật lòng rằng, khi bà con biết chữ, cuộc sống sẽ khác. Con cháu họ cũng sẽ tự hào hơn về cha mẹ mình”, bà Nguyên chia sẻ.
Nhiều ngày liền, cô giáo, cán bộ xã gõ cửa từng nhà, cùng ăn, cùng ở, cùng làm với bà con trong những ngày đầu triển khai. Có những hôm trời đã khuya, cô giáo vẫn ngồi trò chuyện với học viên lớn tuổi, kiên nhẫn giải thích về lợi ích của việc học chữ, sự cần thiết của việc hiểu chính sách của Đảng và Nhà nước.
Những hạt giống niềm tin dần được gieo. Sau một thời gian ngắn, lớp học chính thức khai giảng với 26 học viên, phần lớn là người Mông, nhiều người lần đầu tiên cầm bút.
Chương trình xóa mù chữ không đơn thuần là dạy đọc, dạy viết. Bên cạnh việc giúp người dân có thể viết được tên mình, đọc được văn bản, các giáo viên còn lồng ghép nhiều nội dung về pháp luật, chính sách dân tộc, quyền và nghĩa vụ công dân.
Hiệu trưởng Trường PTDTBT Tiểu học số 1 Văn Lăng cho biết: “Chúng tôi tích hợp các bài học về pháp luật, chính sách của Đảng và Nhà nước vào từng bài giảng. Chẳng hạn, khi dạy từ ‘bình đẳng’, chúng tôi nói về bình đẳng giới. Khi dạy từ ‘hôn nhân’, chúng tôi lồng ghép kiến thức phòng chống tảo hôn. Khi dạy từ ‘Đảng’, chúng tôi giải thích về vai trò lãnh đạo, sự quan tâm của Đảng đối với người dân tộc thiểu số.”
Chính nhờ cách tiếp cận gần gũi và thực tế ấy, nhiều học viên đã hiểu ra ý nghĩa của việc học. Họ không còn đến lớp chỉ để “học cho biết chữ”, mà dần chủ động hỏi han, trao đổi thêm về những gì mình chưa hiểu.
Học viên Lý Thị Chợ bộc bạch: “Cô giáo dạy tôi hiểu pháp luật, biết cách bảo vệ mình. Tôi sẽ kể lại cho bà con trong bản để ai cũng hiểu. Nghe cô nói về Đảng, tôi thấy yên tâm. Có Đảng, có Nhà nước thì người Mông mình mới có chỗ ở, có đất canh tác như bây giờ.”
Đến những hiểu biết về pháp luật
Một trong những chuyển biến dễ nhận thấy nhất là tinh thần đoàn kết và không khí phấn khởi trong lớp học. Giờ đây, người dân không chỉ đến lớp để học chữ mà còn tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ mang đậm màu sắc dân tộc.
Giữa giờ học, học viên cùng nhau hát các ca khúc cách mạng: “Như có Bác trong ngày vui đại thắng”, “Người Mèo ơn Đảng”, “Người Mèo có chữ rồi”. Trước đây, những bài hát ấy họ chưa bao giờ hát, nay, bà con hát bằng sự tự hào và biết ơn.
Vợ chồng học viên Đào Văn Kinh sau khi biết chữ đã tự tin hơn, tham gia biểu diễn thổi khèn, múa hát tại các lễ hội của người Mông. “Giờ tôi đi biểu diễn cho các cháu xem, người lớn trong bản cũng tới xem, Mình có chữ rồi, mình tự tin hơn. Người dân tin cô giáo, tin Đảng, tin Bác Hồ.”
Từ một lớp học đơn sơ giữa núi rừng, giờ đây, mỗi học viên đều đã có thể tự viết tên mình, đọc đơn giản các thông tin cần thiết trong cuộc sống. Quan trọng hơn, họ đã dần tiếp cận được những giá trị mà trước đây còn xa vời: kiến thức, pháp luật, chủ trương, đường lối của Đảng.
Lãnh đạo xã Văn Lăng đánh giá, mô hình lớp xóa mù chữ gắn với tuyên truyền chính sách là một hướng đi hiệu quả, cần được nhân rộng. Không chỉ giúp dân biết chữ, mô hình này còn làm thay đổi nhận thức, xóa bỏ ảnh hưởng của các tổ chức trái phép, đưa người dân xích lại gần với Đảng và Nhà nước.
Lớp học ở Tam Va không phải là điểm kết thúc, mà là khởi đầu cho một hành trình mới, hành trình nâng cao dân trí, giữ vững khối đại đoàn kết dân tộc và lan tỏa niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng.
Trong mỗi ánh mắt học viên, giờ đây không còn sự mặc cảm, e ngại. Thay vào đó là sự tự hào, là niềm hy vọng. Họ đã biết chữ, đã hiểu chính sách, đã tin tưởng vào con đường mà Đảng, Bác Hồ và dân tộc cùng chung tay xây dựng.
