Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam phối hợp Hội Sinh viên TPHCM, Hội Sinh viên Việt Nam tại Hungary và Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TPHCM vừa tổ chức Hội thảo khoa học sinh viên lĩnh vực công nghệ đất hiếm, đại dương, lòng đất.
Với chủ đề "Khai phá tài nguyên Việt Nam bằng công nghệ - Hướng tới phát triển xanh và tuần hoàn", đây là hội thảo thứ 5 trong chuỗi 11 hội thảo khoa học sinh viên toàn quốc về các nhóm công nghệ chiến lược, nhằm cụ thể hóa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học - công nghệ và Quyết định 1131/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về công nghệ chiến lược và sản phẩm chiến lược quốc gia.
Hội thảo diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến trên các nền tảng của Trung ương Đoàn, Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam và Hội Sinh viên TPHCM, thu hút lãnh đạo Hội Sinh viên Việt Nam, các chuyên gia, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế cùng hơn 2.000 sinh viên đang theo học các ngành địa chất, môi trường, công nghệ và kỹ thuật trong và ngoài nước.
Phát biểu đề dẫn, TS Nguyễn Tuấn, giảng viên Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia TPHCM), nhấn mạnh bối cảnh Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá trong cuộc chuyển dịch toàn cầu sang kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và tự chủ công nghệ.
TS Tuấn cho rằng đất hiếm là “nguồn mạch chính” của xe điện, năng lượng tái tạo và công nghiệp bán dẫn.
Tài nguyên đại dương mở ra không gian phát triển mới về năng lượng, vật liệu và đa dạng sinh học, còn lòng đất giữ vai trò quyết định trong thăm dò, khai khoáng, hạ tầng và quản lý tài nguyên bền vững.
“Tài nguyên chỉ trở thành giá trị khi được dẫn dắt bởi tri thức và con người. Sinh viên phải trở thành lực lượng nòng cốt làm chủ khoa học, làm chủ công nghệ và làm chủ tương lai tài nguyên Việt Nam”, TS Nguyễn Tuấn nói.
Ông Lâm Tùng, Phó Chủ tịch Thường trực Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam, khẳng định hội thảo là hoạt động thiết thực chào mừng Đại hội lần thứ XIV của Đảng, đồng thời thúc đẩy phong trào nghiên cứu khoa học trong sinh viên.
Ông cho biết Việt Nam hiện đứng thứ 6 thế giới về trữ lượng đất hiếm, với khoảng 3,5 triệu tấn oxit, mở ra cơ hội tham gia sâu vào chuỗi giá trị năng lượng chiến lược toàn cầu. Tuy vậy, năng lực khai thác, chế biến sâu và nguồn nhân lực chất lượng cao vẫn còn là thách thức.
“Trong kỷ nguyên phát triển xanh và kinh tế tuần hoàn, yêu cầu đặt ra cho đội ngũ trí thức trẻ càng lớn. Sinh viên phải chủ động nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới và tham gia phát triển lực lượng sản xuất hiện đại”, ông Tùng cho hay.
Ông kỳ vọng chuỗi 11 hội thảo sẽ trở thành diễn đàn học thuật kết nối sinh viên trong và ngoài nước, thúc đẩy cộng đồng tri thức trẻ Việt Nam phát triển mạnh mẽ.
Nhiều nội dung đáng chú ý gồm: ứng dụng viễn thám và GIS trong giám sát tài nguyên chiến lược; công nghệ xạ hiếm trong khai thác bền vững; giải pháp thu hồi kim loại hướng đến kinh tế tuần hoàn; địa vật lý trong thăm dò tài nguyên; đặc điểm địa hóa kim loại nặng phục vụ đánh giá rủi ro môi trường; và vai trò của tri thức trẻ trong giảm phát thải carbon và phát triển xanh.
Đặc biệt, bốn tham luận đến từ Hungary và Thụy Điển mang đến góc nhìn quốc tế về khai thác bền vững, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực địa chất - khoáng sản trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Các diễn giả đều nhấn mạnh nhu cầu xây dựng đội ngũ chuyên gia trẻ có tư duy công nghệ, khả năng hội nhập và tinh thần đổi mới sáng tạo.
Từ góc độ nhà trường, các chuyên gia đánh giá sinh viên chính là trung tâm của đổi mới công nghệ, còn trường đại học đóng vai trò bệ đỡ trong định hướng nghiên cứu, kết nối quốc tế và phát triển hệ sinh thái học thuật.
Nhiều ý kiến đề nghị tăng cường hợp tác giữa nhà trường - chuyên gia - doanh nghiệp để ý tưởng nghiên cứu của sinh viên có thể tiến xa hơn, trở thành sản phẩm ứng dụng hoặc công nghệ chuyển giao cho thực tiễn.
Hội thảo đặt kỳ vọng hình thành mạng lưới Sinh viên Việt Nam Tài năng công nghệ trong lĩnh vực đất hiếm, đại dương và lòng đất.
Đồng thời, sự kiện mở rộng kết nối tới các ngành công nghệ chiến lược khác như chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng, vật liệu - năng lượng tiên tiến, hàng không - vũ trụ…
Sự kiện góp phần khẳng định vai trò tiên phong của sinh viên Việt Nam trong nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, làm chủ khoa học - công nghệ, chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao cho chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2025 - 2030.
