Diễn ra chiều 3/10 tại Bộ GD&ĐT, tọa đàm do Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng chủ trì. Cùng dự có đại diện lãnh đạo các cục, vụ thuộc Bộ GD&ĐT; đại diện lãnh đạo các sở GD&ĐT, trường đại học; các tổ chức, doanh nghiệp liên quan đến giáo dục trong các lĩnh vực công nghệ, tiếng Anh.
Hai nhóm nhiệm vụ quan trọng
Khai mạc tọa đàm, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cho biết: Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục, đào tạo.
Trong Nghị quyết số 71-NQ/TW, nhiệm vụ, giải pháp về “chuyển đổi số toàn diện, phổ cập và ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong giáo dục và đào tạo” nêu rõ: Nâng cao chuẩn năng lực số, trí tuệ nhân tạo cho người học và đội ngũ nhà giáo ở tất cả các cấp học, đưa vào chương trình giáo dục gắn với thúc đẩy các hoạt động sáng tạo, trải nghiệm. Có chính sách khuyến khích, huy động các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục đại học tham gia bồi dưỡng, đào tạo giáo viên, người học về năng lực số, trí tuệ nhân tạo.
Nhiệm vụ, giải pháp về “tập trung xây dựng đội ngũ nhà giáo, cơ sở vật chất trường lớp đạt chuẩn, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non và phổ thông” yêu cầu: Tăng cường việc dạy và học ngoại ngữ, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học và dạy ngôn ngữ của các nước láng giềng. Nâng chuẩn tiếng Anh cho giáo viên và học sinh các cấp học; bảo đảm đủ số lượng, trình độ đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất và công nghệ, ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo trong dạy và học tiếng Anh; tăng cường giảng dạy các môn học bằng tiếng Anh tại các nơi có điều kiện.
Thời gian qua, hai nhóm nội dung này đã được các sở GD&ĐT, cơ sở giáo dục từ mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục nghề nghiệp phối hợp với các tổ chức, cá nhân triển khai hiệu quả.
Tuy nhiên, với yêu cầu mang tính cách mạng, tính hành động rất cao như Nghị quyết số 71-NQ/TW, tại tọa đàm, Thứ trưởng mong muốn được lắng nghe ý kiến từ địa phương, các tổ chức, doanh nghiệp về những công việc đã và đang triển khai ở địa phương; thuận lợi, khó khăn gặp phải; giải pháp đề xuất để triển khai chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học kết quả cao, bền vững hơn.
Đội ngũ nhà giáo là nhân tố then chốt
Chia sẻ về công tác bồi dưỡng giáo viên, ông Phạm Tuấn Anh - Phó Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục cho biết: Được sự hỗ trợ của UNICEF Việt Nam, Đại học RMIT Việt Nam, Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục đã tổ chức cho giáo viên, cán bộ quản lý cấp học mầm non, phổ thông tự học trên hệ thống TEMIS, học trực tuyến qua lớp học ảo; tổ chức 5 buổi trực tuyến cho 256.000 giáo viên mầm non, phổ thông toàn quốc bồi dưỡng năng lực ứng dụng AI cơ bản trong quản lý, giảng dạy.
Cục cũng đã tổ chức nghiên cứu, xây dựng Khung năng lực số cho giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục mầm non phổ thông; tổ chức xây dựng tài liệu, chuẩn bị tập huấn giáo viên cốt cán về ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý, giảng dạy với các chủ đề chuyên sâu; xây dựng cộng đồng nhà giáo sáng tạo cùng AI và chuẩn bị tổ chức ngày hội nhà giáo sáng tạo cùng AI vào cuối năm 2025.
Đối với bồi dưỡng nâng cao năng lực tiếng Anh cho giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, Cục phối hợp với Ban quản lý Đề án ngoại ngữ Quốc gia tiếp nhận, đưa vào kho học liệu trên TEMIS các khóa bồi dưỡng đã được Đề án ngoại ngữ Quốc gia xây dựng, tổ chức tập huấn cho giáo viên để tiếp tục bồi dưỡng nâng cao năng lực giáo viên ngoại ngữ.
Từ nay đến cuối năm 2025 và các năm tiếp theo, Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục tiếp tục phối hợp với các đơn vị, các tổ chức, các doanh nghiệp thực hiện việc bồi dưỡng nâng cao năng lực số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, tiếng Anh cho giáo viên.
Đề xuất nội dung mong muốn có sự đồng hành của các đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp, ông Phạm Tuấn Anh nhấn mạnh, đầu tiên việc xây dựng, cập nhật tài liệu, học liệu số và bồi dưỡng nâng cao năng lực số, ứng dụng AI cho nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục các cấp học trên toàn quốc.
Đại diện Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục đồng thời bày tỏ mong muốn có sự đồng hành của các tổ chức, doanh nghiệp để phát triển công cụ AI hỗ trợ giáo viên và cán bộ quản lý trong giảng dạy, quản lý, phân tích và hoạch định chính sách. Đồng thời, xây dựng các khóa bồi dưỡng nâng cao năng lực tiếng Anh cho nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục để đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học; xây dựng công cụ AI hỗ trợ nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục bồi dưỡng nâng cao năng lực tiếng Anh theo từng mức độ khác nhau.
“Sau khi Đề án “Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trong trường học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến 2045” được phê duyệt, sẽ xây dựng Kế hoạch tổ chức triển khai thực hiện theo từng năm từ năm 2026 đến năm 2030. Để thực hiện được nhiệm vụ này, đội ngũ nhà giáo là nhân tố then chốt.
Do đó, việc đào tạo, bồi dưỡng tiếng Anh cho giáo viên cần được quan tâm đúng mức, bao gồm: Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh đạt chuẩn năng lực; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ dạy một số môn học bằng tiếng Anh; bồi dưỡng nâng cao năng lực tiếng Anh cho giáo viên, cán bộ quản lý, nhân viên trong cơ sở giáo dục. Trong đó, ứng dụng công nghệ, trí tuệ nhân tạo là một trong những giải pháp trọng tâm”, ông Phạm Tuấn Anh cho hay.
TP.Hồ Chí Minh là địa phương sớm có những hoạt động hiệu quả triển khai chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Chia sẻ kết quả, kinh nghiệm, cách làm của địa phương, ông Hồ Tấn Minh, Chánh Văn phòng Sở GD&ĐT TP.Hồ Chí Minh đồng thời nhìn nhận, đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học cần lộ trình bài bản.
Nói về khó khăn liên quan đến đội ngũ, đặc biệt để tổ chức hoạt động trong nhà trường bằng tiếng Anh, dạy các môn học bằng tiếng Anh, ông Hồ Tấn Minh cho biết, hiện chưa có tiêu chuẩn, tiêu chí cụ thể cho giáo viên dạy môn khoa học, các môn học khác bằng tiếng Anh, giáo viên tổ chức hoạt động trong nhà trường bằng tiếng Anh. Ngoài ra, với đội ngũ này, ông Hồ Tấn Minh mong có chính sách đặc thù, hoặc giao địa phương xây dựng chính sách đặc thù.
Ông Nguyễn Xuân Thuận, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Điện Biên chia sẻ nhiều khó khăn của địa phương trong triển khai chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Trong đó, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học chưa đáp ứng yêu cầu; thiếu giáo viên tiếng Anh và khó khăn về nguồn tuyển, đặc biệt đội ngũ dạy các môn học khác bằng tiếng Anh. Ông Nguyễn Xuân Thuận mong chính sách cho giáo viên vùng khó khăn được quan tâm mạnh hơn nữa để giúp thầy cô yên tâm công tác, giữ được giáo viên giỏi cho vùng khó.
Huy động sự vào cuộc của tổ chức, doanh nghiệp
Tại tọa đàm, các tổ chức, doanh nghiệp đã chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp triển khai chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Bày tỏ sẵn sàng đồng hành với ngành Giáo dục, các cơ sở giáo dục trong triển khai chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo và đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, nhiều ý kiến nêu đề xuất phối hợp với ngành Giáo dục một cách thực chất, hiệu quả.
Một số ý kiến đề xuất đáng chú ý như: Chuẩn hóa và nhân rộng các mô hình đã được kiểm chứng; tạo cơ chế thuận lợi, rõ ràng để địa phương, nhà trường hợp tác với các tổ chức, doanh nghiệp trong triển khai chuyển đổi số, ứng dụng AI, đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học...
Cảm ơn và ghi nhận đóng góp của các tổ chức, doanh nghiệp đối với giáo dục, đào tạo trong những năm qua, Thứ trưởng nhấn mạnh vai trò vô cùng quan trọng của công tác phối hợp “3 nhà”: Nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp.
Trong thời gian tới, Thứ trưởng đề nghị các tổ chức, doanh nghiệp tiếp tục thực hiện đúng các quy định khi triển khai, phối hợp triển khai theo chức năng, nhiệm vụ trong chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dạy học tiếng Anh. Các hoạt động nhằm hình thành năng lực số, đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học phải phù hợp, không quá tải với học sinh và ảnh hưởng đến giờ học chính khóa; bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục. Thứ trưởng cũng đề cập đến sự hỗ trợ của tổ chức, doanh nghiệp trong xây dựng chương trình, tập huấn giáo viên; phát huy tối đa sức mạnh của từng đơn vị trên cơ sở bình đẳng, công khai, minh bạch…
Khẳng định giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục, một yếu tố vô cùng quan trọng khác được Thứ trưởng nhấn mạnh là nhận thức của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, trường học. Thứ trưởng đề nghị lãnh đạo các sở GD&ĐT quan tâm quán triệt điều này; đồng thời, thường xuyên rà soát, kiểm tra, đánh giá kết quả phối hợp giữa Sở, nhà trường, doanh nghiệp để có giải pháp tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc.
“Khi thực sự xác định học sinh là trung tâm, các hoạt động của nhà trường, doanh nghiệp - sẽ đi đúng hướng, hiệu quả”, Thứ trưởng chia sẻ.
Với các đơn vị chức năng của Bộ, Thứ trưởng yêu cầu rà soát, xây dựng thể chế liên quan đến hai lĩnh vực này; tiến hành sơ kết, tổng kết, nhân rộng các mô hình, cách làm tốt; tham mưu Lãnh đạo Bộ GD&ĐT về việc kiểm tra, giám sát theo chức năng, nhiệm vụ để triển khai công việc đúng hướng, hiệu quả.
