Hoạt động thiết thực

Học tập trải nghiệm là quá trình học tập thông qua thực hành, thực nghiệm. Thuyết học tập trải nghiệm ban đầu được đề xuất bởi nhà tâm lý học David Kolb, người đã nêu rõ tầm quan trọng của trải nghiệm đối với quá trình học tập. Kolb định nghĩa học tập trải nghiệm là “Quá trình mà kiến thức được tạo ra thông qua việc chuyển đổi kinh nghiệm. Kết quả của kiến thức là từ sự kết hợp của việc nắm bắt và chuyển đổi kinh nghiệm”.

Ngày nay, phương pháp học tập thông qua trải nghiệm đang trở nên phổ biến trong nhiều trường học trên toàn thế giới. Các nhà trường tổ chức lớp học tại một quốc gia mới trong mỗi học kỳ. Học sinh có thể tham gia học tập trải nghiệm thông qua các hoạt động như du lịch quốc tế, giao lưu văn hóa, tham quan các bảo tàng, học tập qua dự án. Qua nhiều năm, học tập trải nghiệm đã được thực tế chứng minh có những đóng góp giá trị đối với sự phát triển của học sinh. Thông qua học tập trải nghiệm, học sinh có cơ hội áp dụng các kiến thức và ý tưởng vào các tình huống thực tế, trong đó học sinh đóng vai trò chủ thể, đồng thời tạo cơ hội phát triển tư duy sáng tạo của học sinh.

Với các nội dung học tập mang tính thực tiễn cao, học sinh nhận thấy luôn có nhiều giải pháp khác nhau cho mỗi tình huống, mỗi vấn đề cần giải quyết. Học sinh được khuyến khích tìm kiếm, đưa ra giải pháp độc đáo của riêng mình trong các nhiệm vụ được giao. Khi tham gia vào các hoạt động trải nghiệm thực tế, học sinh sẽ tìm ra những phương pháp tiếp cận, cách giải quyết vấn đề hiệu quả hơn. Học sinh biết phân tích, so sánh và loại bỏ các phương pháp, cách giải quyết vấn đề thiếu hiệu quả.

Học sinh được trải nghiệm ở Công ty CP Ong Tam Đảo.

Trong học tập trải nghiệm, việc loại bỏ những phương pháp, cách thức “sai lầm” trở thành một phần vô cùng giá trị của quá trình học tập. Học sinh học được cách không sợ sai nhưng phải ghi nhớ để không lặp lại những sai lầm đó.

Ngày nay, ở Việt Nam việc học tập trải nghiệm và cả việc học ngoại ngữ, đặc biệt là Tiếng Anh hiệu quả trong nhà trường được phụ huynh học sinh rất quan tâm. Giáo dục trải nghiệm đồng thời rèn luyện Tiếng Anh là việc tiến hành các chuyến đi học tập thực tế trong khoảng thời gian ngắn trong đó Tiếng Anh được sử dụng chính trong giao tiếp và truyền đạt nội dung học tập dưới hình thức làm việc nhóm, cùng giải quyết vấn đề học tập theo chủ đề tiến tới thuyết trình hay phản biện bằng Tiếng Anh trong suốt chuyến đi đó.

Như vậy, học sinh vừa được lĩnh hội kiến thức một cách sáng tạo chủ động trong môi trường thực tế vừa được rèn luyện khả năng sử dụng Tiếng Anh. Ví dụ, trong chuyến đi trải nghiệm tại làng tranh Đông Hồ của Câu lạc bộ (CLB) Ms Bee, học sinh đã sử dụng các từ Tiếng Anh đã được học khi nói về dòng sông Đuống, về Nghệ nhân tranh Đông Hồ Nguyễn Đăng Chế, hay các nguyên liệu để làm tranh Đông Hồ như giấy điệp, vỏ sò rồi khung tranh hay mẫu tranh, quy trình làm tranh Đông Hồ, cách lưu giữ bảo quản tranh và đặc biệt các em đã sáng tạo cùng nhau làm trang web để lan tỏa giá trị và nét đẹp của tranh truyền thống Việt Nam đến với bạn bè thế giới.

Hoạt động trải nghiệm của CLB Tiếng Anh – Ms Bee do giáo viên Tiếng Anh Trường THCS Phúc Yên, TP Phúc Yên (Vĩnh Phúc) thực hiện.

Một mô hình hay

Tuy nhiên, để có môi trường thực hành ngôn ngữ Tiếng Anh kết hợp việc học tập trải nghiệm vẫn là một thách thức lớn với các nhà trường. Vì vậy, hướng tiếp cận lợi ích to lớn của giáo dục trải nghiệm bằng Tiếng Anh qua hình thức CLB là một giải pháp thiết thực có tính cấp bách hiện nay. CLB Tiếng Anh – Ms Bee do giáo viên Tiếng Anh Trường THCS Phúc Yên, TP Phúc Yên (Vĩnh Phúc) đưa vào hoạt động là một ví dụ tiêu biểu. CLB ban đầu chỉ có 15 thành viên cùng 1 giáo viên Tiếng Anh phụ trách hoạt động tại cơ sở với các hoạt động ngôn ngữ đơn giản như hát, đóng kịch đọc sách, kể truyện bằng Tiếng Anh.

Sau đó CLB mạnh dạn hợp tác hiệu quả với nhóm chuyên gia thuyết trình Phan Đức Định, CLB trải nghiệm Trường đồi – Spring Hill, CLB Tiếng Anh Hồ Gươm, tổ chức giáo dục Sworld Việt Nam và học viện Tiếng Anh Patronus – 29 Lê Chân, Hải Dương… hiện nay CLB đã nhận được sự ủng hộ to lớn của phụ huynh học sinh và học sinh trong và ngoài nhà trường.

CLB đã trải qua một năm thực hành theo hướng đổi mới giáo dục này thông qua các chuyến đi thực tế tới nhà máy Ong Tam Đảo để học về tập tính loài ong và cách tạo ra các sản phẩm dinh dưỡng từ mật ong…

Chuyến đi bộ trekking vào rừng, lội suối để trải nghiệm vẻ đẹp của núi rừng Hoàng Liên Sơn, thực hành cách tĩnh tâm để có thể lắng nghe các âm thanh khác nhau của núi rừng, đồng thời áp dụng kiến thức để ước lượng độ vang của âm thanh hay độ cao của thác nước, cách trồng hoa địa lan, cách nhuộm vải tràm, cách nuôi cá tầm, cá hồi Sapa, chiêm ngưỡng vẻ đẹp của ruộng bậc thang và thực hành canh tác cùng người dân tộc trên cánh đồng ruộng bậc thang đầy nắng gió…

Tiếp đến là trải nghiệm tuyệt vời của thành viên CLB cùng các anh chị tại ngôi trường chuyên THPT Bắc Ninh hiện đại nhất Việt Nam và thứ nhì Đông Nam Á trong chuyến đi tới làng tranh Đông Hồ, Thuận Thành (Bắc Ninh), hay tìm hiểu về loài cây, côn trùng, đa dạng sinh học cùng tiến sĩ sinh thái học Thùy Nguyễn trong chương trình sáng kiến thanh niên hành động vì khí hậu và đa dạng sinh học toàn cầu tại rừng quốc gia Ba Vì (Actions for Climate Change and Biodiversity)…

Hành trang trở về của các em trong CLB sau mỗi chuyến đi là đong đầy các cung bậc cảm xúc, là nhật ký chuyến đi với bao kiến thức thực tế và các bài học đúc kết sau cả thành công và thất bại. CLB đã xây dựng lộ trình học tập thực tế sử dụng Tiếng Anh là 12 chuyến trải nghiệm theo chủ đề học tập trong một năm. Nội dung các chủ đề được chuẩn bị kỹ càng cùng có sự tham gia của giáo viên, chuyên gia hướng dẫn có chuyên môn phù hợp để kiểm soát nội dung bảo đảm chất lượng chương trình nhằm bảo đảm hiệu quả học tập và an toàn trong mỗi chuyến trải nghiệm.

Hy vọng rằng mô hình hoạt động CLB học tập trải nghiệm bằng Tiếng Anh sẽ được nhân rộng trong các nhà trường và các tổ chức hoạt động giáo dục trong cả nước.