Không gian học tập giàu trải nghiệm
Hoạt động ngoại khóa ngày càng được nhiều nhà trường chú trọng như một “không gian học tập mở”, giúp học sinh trải nghiệm thực tế, rèn kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, sáng tạo và thích ứng, qua đó góp phần hình thành nhân cách và phát triển năng lực toàn diện.
Tại Trường Tiểu học Trần Hưng Đạo (phường Hồng Gai, tỉnh Quảng Ninh), các hoạt động ngoại khóa được lồng ghép hài hòa, giúp học sinh tự tin hội nhập nhưng vẫn trân trọng, giữ gìn và có ý thức phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Thay vì chỉ dừng lại ở các hoạt động mang tính phong trào, nhà trường xác định ngoại khóa là một phần quan trọng của quá trình giáo dục. Thông qua các chương trình nghệ thuật, sinh hoạt tập thể, biểu diễn sân khấu, học sinh được tham gia trực tiếp, được thể hiện bản thân và học bằng trải nghiệm thực tế.
Trong các chương trình ngoại khóa, học sinh không chỉ đứng xem mà trở thành nhân vật trung tâm: cùng tập luyện, biểu diễn, làm việc nhóm và tương tác trước đám đông. Những hoạt động này giúp các em rèn luyện sự tự tin, kỹ năng giao tiếp, tinh thần hợp tác và khả năng làm chủ cảm xúc – những năng lực thiết yếu mà sách vở khó có thể truyền tải trọn vẹn.
Thông qua hoạt động ngoại khóa, học sinh bộc lộ rõ năng khiếu, cá tính và khả năng sáng tạo. Đây cũng là cơ sở để nhà trường có định hướng giáo dục phù hợp, hỗ trợ học sinh phát triển toàn diện.
Rèn kỹ năng hội nhập nhưng không đánh mất gốc rễ
Cùng với xu hướng hội nhập quốc tế trong giáo dục, các hoạt động sử dụng tiếng Anh, âm nhạc hiện đại và hình thức biểu diễn mới được lồng ghép một cách tự nhiên trong các chương trình ngoại khóa. Học sinh có cơ hội tiếp cận ngoại ngữ trong ngữ cảnh sinh động, thay vì chỉ học qua sách giáo khoa.
Tuy nhiên, điểm khác biệt trong cách tổ chức của nhà trường là hội nhập không đồng nghĩa với “hòa tan”. Song song với các yếu tố hiện đại, những giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam luôn được đặt ở vị trí trung tâm trong các hoạt động ngoại khóa.
Các tiết mục múa dân gian, trình diễn áo dài, âm nhạc truyền thống được đưa vào chương trình như một phần không thể thiếu. Qua đó, học sinh được tiếp xúc, tìm hiểu và trực tiếp tham gia vào các hoạt động văn hóa dân tộc, thay vì chỉ tiếp nhận một cách thụ động.
Nhiều em học sinh chia sẻ rằng việc được khoác lên mình tà áo dài, biểu diễn các tiết mục mang âm hưởng truyền thống giúp các em cảm nhận rõ hơn vẻ đẹp của văn hóa Việt Nam, từ đó thêm yêu và tự hào về quê hương, đất nước.
Theo Nhà giáo ưu tú Nguyễn Thị Thu Thủy - Bí thư Chi bộ, Hiệu trưởng nhà trường, giáo dục bản sắc văn hóa không nhất thiết phải là những bài giảng trên lớp, mà cần được gieo mầm thông qua những trải nghiệm gần gũi, phù hợp với tâm lý lứa tuổi. Khi học sinh được “sống trong văn hóa”, các giá trị truyền thống sẽ được tiếp nhận một cách tự nhiên và bền vững.
Cô Thuỷ cho biết thêm, việc kết hợp giáo dục trải nghiệm với văn hóa dân tộc cũng góp phần giúp học sinh hình thành thái độ trân trọng sự khác biệt, biết giữ gìn bản sắc cá nhân trong môi trường hội nhập. Đây là nền tảng quan trọng để các em tự tin bước ra thế giới trong tương lai, nhưng vẫn ý thức rõ mình là ai và đến từ đâu.
Thực tiễn cho thấy, những hoạt động ngoại khóa giàu trải nghiệm không chỉ mang lại niềm vui tức thời mà còn tạo tác động lâu dài đến sự phát triển của học sinh. Trẻ em được rèn luyện kỹ năng sống, khả năng thích ứng và tinh thần chủ động – những yếu tố quan trọng trong xã hội hiện đại.
Quan trọng hơn, khi bản sắc văn hóa được lồng ghép một cách khéo léo trong các hoạt động hội nhập, học sinh sẽ có điểm tựa vững chắc. Đó chính là “hành trang mềm” giúp các em vững vàng trước những thay đổi nhanh chóng của thế giới.
