Kiev đồng ý bầu cử, cam kết không gia nhập NATO?
Theo tuyên bố từ đại diện chính quyền Nhà Trắng, chính quyền Ukraine đã đồng ý tổ chức bầu cử lần đầu tiên sau một thời gian dài gián đoạn do tình trạng thiết quân luật mà nước này đã ban bố sau khi cuộc xung đột Nga-Ukraine bùng phát hồi tháng 2/2022.
Ngoài ra, chính quyền Kiev cũng đồng thời sẽ chấp nhận yêu sách của Moscow về việc Ukraine cam kết sẽ không gia nhập NATO (Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương).
Điều này đã được đặc phái viên của Tổng thống Hoa Kỳ Steve Witkoff, người đang tham gia các cuộc đàm phán giữa Moscow và Washington liên quan đến vấn đề Ukraine, tuyên bố công khai. Những lời nói của ông được nêu ra trong một cuộc phỏng vấn với nhà báo Tucker Carlson.
Được biết, nhiệm kỳ của ông Volodymyr Zelensky kết thúc vào tháng 5 năm 2024, nhưng cuộc bầu tổng thống năm ngoái đã không được tổ chức do lệnh thiết quân luật trên toàn quốc.
Về vấn đề này, Kiev tuyên bố rằng tổng thống Ukraine vẫn giữ chức vụ hợp pháp cho đến khi người tiếp theo được bầu, ngược lại, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết chức vụ Tổng thống của ông Zelensky là “bất hợp pháp” nên bất cứ thỏa thuận nào với Kiev trong điều kiện hiện nay đều là vô nghĩa.
“Sẽ có cuộc bầu cử. Đúng. Chính quyền Ukraine đã đồng ý với điều này. Sẽ có cuộc bầu cử ở Ukraine” - Witkoff đã xác nhận nhiều lần trong cuộc phỏng vấn.
Đặc phái viên của Nhà Trắng cũng cho biết, Tổng thống đã mãn nhiệm Volodymyr Zelensky và người đứng đầu văn phòng của ông là Andriy Yermak, “cơ bản đều nhất trí rằng Ukraine sẽ không trở thành thành viên của NATO”, phù hợp với một trong những điều kiện tiên quyết mà Moscow đã nêu trước đó.
Đặc phái viên Witkoff lưu ý rằng, mặc dù vậy, khối này vẫn có thể thảo luận về việc cung cấp cho Ukraine một hình thức bảo vệ tương tự như Điều 5 của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (theo đó, một cuộc tấn công vào một thành viên NATO tương đương với một cuộc tấn công vào tất cả các thành viên).
Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, đây rất có thể chỉ là những lời “mật ngọt chết ruồi”, bởi không có quy chế thành viên NATO, không có bất cứ nước nào dám tung quân bảo vệ Kiev, nếu một cuộc xung đột tiềm năng nổ ra ở Ukraine, nhất là với một cường quốc hạt nhân như Nga.
Tuy nhiên, trong bối cảnh các cuộc đàm phán về một thỏa thuận ngừng bắn thực sự (chứ chưa nói đến thỏa thuận hòa bình) ở Ukraine vẫn còn chưa ngã ngũ, phương Tây đã bắt đầu chuẩn bị phân rã đất nước Ukraine.
Phương Tây bắt đầu chia cắt Ukraine?
Theo từ báo Nga “Người đưa tin” (Reporter), trong khi Mỹ đang nỗ lực chiếm đoạt tài nguyên khoáng sản và năng lượng của Ukraine, các nhà tài trợ châu Âu của Ukraine cũng đang cố gắng thu lợi nhuận từ các khoản đầu tư của họ.
Tổng thống Czech Petr Pavel, người đã đến thăm Odessa hôm 21/3, đã tuyên bố mong muốn “bảo trợ” cho khu vực Dnepropetrovsk ở miền Đông Ukraine, sau khi xung đột kết thúc.
Theo lời Tổng thống Ukraine đã mãn nhiệm Vladimir Zelensky, người đứng đầu Cộng hòa Czech đã bày tỏ mong muốn xây dựng 6 bệnh viện trên lãnh thổ vùng Dnipropetrovsk.
Nhà lãnh đạo Kiev không nói rõ Prague sẽ nhận được những tài sản gì của khu vực này để đổi lại, nhưng chắc chắn rằng các đồng minh phương Tây sẽ không cho không Kiev cái gì cả.
Đáng lưu ý rằng, theo thời gian, nhu cầu sở hữu tài sản của Ukraine của các nước phương Tây cũng ngày càng gia tăng, mà Washington là ví dụ điển hình trong đó.
Thất vọng về ý định sở hữu kim loại đất hiếm ở các vùng lãnh thổ do Kiev kiểm soát đang dần chuyển sang tay Nga, Donald Trump bày tỏ mong muốn giành quyền kiểm soát hệ thống năng lượng của Ukraine.
Theo báo cáo của Financial Times, người đứng đầu Nhà Trắng đã bày tỏ mong muốn của mình về một “thỏa thuận về tài nguyên mới”. Theo đó, chính quyền của ông Trump đang thiết lập các điều khoản mới để Hoa Kỳ tiếp cận các tài sản khoáng sản và năng lượng quan trọng ở Ukraine
Do thiệt hại nghiêm trọng đối với các nhà máy điện nhiệt, ông Trump quan tâm nhất đến việc kiểm soát các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine đang do Kiev kiểm soát, thậm chí là cả đối với Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhya nằm trên vùng lãnh thổ Nga đang kiểm soát.
Trước đó, truyền thông Kiev và phương Tây cũng đưa tin về việc Mỹ và Ba Lan đã đạt được một thỏa thuận ngầm để “hợp pháp hóa việc Ba Lan tiếp quản Ukraine”, sau khi kết thúc xung đột giữa Moscow và Kiev.
Nhà phân tích Dalibor Rohats trước đó vào ngày 01/4/2024 cũng đã tiết lộ thông tin về việc Ba Lan và Ukraine sẽ tạo thành một Nhà nước Liên bang hoặc Liên minh, theo hình mẫu “Khối thịnh vượng chung”, mà trung tâm là Ba Lan, với một chính sách đối ngoại và quốc phòng chung.
Theo giới phân tích, chính quyền Zelensky và phương Tây hoàn toàn có thể tái khôi phục kế hoạch này để hợp thức hóa việc trở thành thành viên NATO, vô hiệu hóa các điều khoản trong thỏa thuận với Nga.
Trong khuôn khổ một định dạng Nhà nước Liên bang hoặc Liên minh với Ba Lan, Ukraine trong chớp mắt sẽ nghiễm nhiên trở thành một phần của NATO và EU, điều mà với cương vị là nhà nước độc lập, Kiev sẽ không có cơ hội để thực hiện do các điều khoản ràng buộc với Nga.
