Một phân tích mới về hàng chục đầu mũi tên đang giúp các nhà nghiên cứu ghép lại bức chân dung rõ nét hơn về những chiến binh đã giao tranh trên chiến trường lâu đời nhất được biết đến ở châu Âu cách đây 3.250 năm.
Những đầu mũi tên bằng đồng và đá lửa được tìm thấy ở Thung lũng Tollense ở đông bắc nước Đức. Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên phát hiện ra địa điểm này vào năm 1996 khi một nhà khảo cổ học nghiệp dư phát hiện ra một chiếc xương nhô ra khỏi bờ sông Tollense.
Kể từ đó, các cuộc khai quật đã phát hiện ra 300 hiện vật kim loại và 12.500 chiếc xương thuộc về khoảng 150 cá nhân đã tử trận tại địa điểm này vào năm 1250 trước Công nguyên. Vũ khí thu được bao gồm kiếm, dùi cui gỗ và một loạt đầu mũi tên, bao gồm một số đầu mũi tên vẫn còn cắm trong xương của những người đã ngã xuống.
Không có bằng chứng trực tiếp nào về một trận chiến trước đó có quy mô như thế này từng được phát hiện, đó là lý do tại sao Thung lũng Tollense được coi là địa điểm của trận chiến lâu đời nhất ở châu Âu, theo các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu khu vực này từ năm 2007.
Các nghiên cứu về xương đã mang lại một số hiểu biết sâu sắc về những người đàn ông - tất cả đều là những chiến binh trẻ, khỏe mạnh và có sức khỏe, một số người có vết thương đã lành từ các cuộc giao tranh trước đó.
Nhưng các nhà nghiên cứu từ lâu đã không biết được thông tin chi tiết về những người tham gia vào cuộc xung đột bạo lực này, và lý do tại sao họ lại chiến đấu trong một trận chiến đẫm máu như vậy.
Không có tài liệu nào mô tả về trận chiến này, vì vậy khi các nhóm khảo cổ học khai quật thêm nhiều hiện vật từ thung lũng, họ đã sử dụng những di vật và vũ khí được bảo quản tốt để cố gắng ghép nối câu chuyện đằng sau bối cảnh trận chiến cổ đại.
Giờ đây, một nhóm các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu các đầu mũi tên được sử dụng trong trận chiến đã phát hiện ra bằng chứng cho thấy, trận chiến này bao gồm cả các nhóm địa phương cũng như một đội quân từ phía nam.
Những phát hiện này, được công bố hôm 22/9 trên tạp chí Antiquity, cho thấy, cuộc đụng độ này là cuộc xung đột liên khu vực ở châu Âu, và đặt ra câu hỏi về tình trạng bạo lực có tổ chức, có vũ trang diễn ra hàng nghìn năm trước.
“Các đầu mũi tên là một loại ‘bằng chứng rõ ràng’. Giống như vũ khí giết người trong một vụ án bí ẩn, chúng cung cấp cho chúng ta manh mối về thủ phạm, những chiến binh của trận chiến Thung lũng Tollense và nơi họ đến”, tác giả chính của nghiên cứu Leif Inselmann, nhà nghiên cứu tại Trường Cao học Nghiên cứu Cổ đại Berlin thuộc Đại học Tự do Berlin, cho biết trong một thông báo.
Quy mô lớn của trận chiến khiến các nhà nghiên cứu phải suy nghĩ lại về tổ chức xã hội và chiến tranh trong Thời đại đồ đồng.
"Liệu các chiến binh Thời đại đồ đồng (được tổ chức) như một liên minh bộ lạc, tùy tùng hoặc lính đánh thuê của một nhà lãnh đạo có sức lôi cuốn - một loại 'lãnh chúa' - hay thậm chí là quân đội của một vương quốc sơ khai?", ông Inselmann cho biết.
Trong một thời gian dài, các nhà nghiên cứu lập luận rằng, bạo lực Thời đại đồ đồng là một vấn đề quy mô nhỏ liên quan đến hàng chục cá nhân từ các cộng đồng địa phương, nhưng Tollense đã phá vỡ lý thuyết đó, ông Molloy, thành viên trong nhóm nghiên cứu cho biết.
"Chúng tôi có nhiều địa điểm tìm thấy bằng chứng về vụ giết người hàng loạt, và thậm chí là thảm sát toàn bộ cộng đồng, nhưng đây là lần đầu tiên nhân khẩu học của những người chết là những người mà chúng tôi có thể lập luận một cách hợp lý là chiến binh chứ không phải toàn bộ gia đình di cư", ông Molloy nói.
“Thung lũng Tollense cho chúng ta thấy rằng, chúng cũng được tạo ra vì mục đích quân sự thực tế, bao gồm các trận chiến toàn diện liên quan đến quân đội hành quân, tiến vào vùng đất thù địch và tiến hành chiến tranh”, ông Molloy kết luận.
