Chiều 20/3, Sở VVTT&DL Hà Tĩnh tổ chức buổi làm việc bàn chuyện trả lại đình Chợ Trổ ở Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du về cho xã Bùi La Nhân. Buổi họp có đại diện của Cục Di sản Văn hóa – Bộ VHTT&DL.
Ông Hồ Bách Khoa, Trưởng ban quản lý Khu lưu niệm Nguyễn Du thẳng thắn bày tỏ quan điểm, nên trả lại đình Chợ Trổ về nơi vốn nó đã “sinh ra”. Theo tín ngưỡng văn hóa dân gian, đình làng nào thờ thành hoàng làng đó. Do yếu tố lịch sử, đình buộc phải “rời xa quê hương” nay bà con xã xin lại thì cơ quan chức năng cần đáp ứng nguyện vọng.
“Quan điểm của tôi, cần đưa đình về quê cũ để địa phương phục dựng văn hóa làng. Nay xã Bùi La Nhân lên tiếng, tôi hy vọng lần này sẽ tìm ra cách giải quyết thấu đáo. Xét về tình cũng như lý, đình đã làm tròn “nhiệm vụ văn hóa” lịch sử đất nước giao phó” – ông Khoa nói.
Ông Nguyễn Cảnh Thụy, Phó Giám đốc Sở VHTT&DL Hà Tĩnh phát biểu, sau khi lắng nghe nhiều ý kiến khác nhau từ các đại biểu: Việc chính quyền xã, người dân Bùi La Nhân xin lấy lại đình, chúng tôi tôn trọng và đã xin ý kiến từ tỉnh. Tuy nhiên, sau nhiều lần xem xét, đánh giá từ góc độ văn hóa, kinh phí và các thủ tục xin, chúng tôi nhận thấy, phương án xin lại đình sẽ vấp nhiều khó khăn cho cả chính quyền lẫn người dân.
Vì vậy, chúng tôi có ý kiến như sau: Tiếp tục để đình Chợ Trổ ở lại Khu lưu niệm Nguyễn Du, sẽ đặt đúng vị trí phù hợp, bởi lâu nay đình đã làm rất tốt “nhiệm vụ văn hóa” thì không hà cớ gì đình phải trở về nơi cũ. Đồng thời, ngành văn hóa sẽ đề xuất tỉnh hỗ trợ kinh phí phục dựng lại đền mới đúng “bản gốc” ngay tại vùng đất của xã – ông Thụy nói.
Ông Thụy cũng nói thêm: “Nếu chính quyền xã Bùi La Nhân vẫn kiên quyết đưa đình về “quê cũ”, ngành văn hóa vẫn chấp thuận nhưng xã phải có tờ trình lên huyện, tỉnh. Thời gian để chấp thuận chủ trương chắc phải chờ 1 năm, chúng tôi phải trình tỉnh, Bộ, Thủ tướng. Còn việc đưa đình rời khỏi Khu lưu niệm về tại xã Tiên Điền (huyện Nghi Xuân) như một vài ý kiến trước đó là hoàn toàn không có”.
Tuy nhiên, tại cuộc họp còn vướng nhiều ý kiến trái chiều. “Mong muốn và quyết tâm của bà con Bùi La Nhân là đưa đình trở về quê cũ. Còn việc tỉnh đề xuất giữ lại đình và sẽ phục dựng một ngôi đình mới cho bà con, việc này cần họp bàn với chính quyền, bà con trong xã. Việc làm văn hóa cần tôn trọng cộng đồng” – đại diện người dân xã này phát biểu.
Sau ý kiến của lãnh đạo Sở VVTT&DL sẽ giữ đình ở lại Khu lưu niệm, một người con sinh ra tại xã Bùi La Nhân có mặt trong buổi họp thẳng thắn nói: Việc xin lại đình mà ngành chức năng Hà Tĩnh không đồng ý thì hãy cho chúng tôi dựng lại một ngôi đền mới tại vùng đất địa phương. Nếu cả hai nguyện vọng của người dân đều không thực hiện được, buộc bà con nơi đây sẽ làm đơn khởi kiện.
Phương án của Sở VHTT&DL đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều của các đại biểu dự buổi họp, nhiều lãnh đạo, người dân vẫn mong muốn đưa đình Chợ Trổ về đúng nơi nó “sinh ra”, đồng thời xin kinh phí tài trợ để di chuyển, dựng lại đình.
Trước đó, xã Bùi La Nhân (huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh) có tờ trình ngành chức năng Hà Tĩnh xin trả lại đình Chợ Trổ về lại cho xã này. Theo nội dung tờ trình, đình Chợ Trổ được các bậc tiền nhân xã Đức Nhân (cũ), nay là xã Bùi La Nhân xây dựng vào năm 1760. Đến năm 1965, nhân kỉ niệm 200 năm ngày sinh Đại thi hào Nguyễn Du, ngành Văn hóa Hà Tĩnh đã chuyển đình Chợ Trổ về dựng trong khuôn viên Khu lưu niệm Nguyễn Du (huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh) để trưng bày một số hiện vật lưu niệm về Nguyễn Du. Nay bà con trong xã có nguyện vọng trả lại đình cho người dân để làm nơi thắp hương, bái tổ.
