Phó bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố Chu Ngọc Anh chủ trì cuộc họp.
Quá nhiều chung cư cũ, quá tải
Tại hội nghị, các đại biểu đã đóng góp ý kiến để hoàn thiện Dự thảo Quy chế hoạt động và phân công nhiệm vụ cho thành viên Ban Chỉ đạo. Ban Cán sự Đảng UBND Thành phố đề nghị Thường trực Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy xem xét, những nội dung chính của Tờ trình số 212-TTr/BCSĐ ngày 17/4/2021 để thông qua chủ trương “Đề án nghiên cứu, xây dựng khung cơ chế chính sách cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn thành phố Hà Nội”.
Theo thống kê, hiện tại, trên địa bàn thành phố Hà Nội có 1.579 nhà chung cư cũ, bao gồm 1.273 nhà thuộc 76 khu chung cư (trong đó, có 34 khu có diện tích đất từ 2ha trở lên và 42 khu có diện tích đất dưới 2ha). Thành phố còn 306 chung cư cũ độc lập, được xây dựng từ năm 1960-1994 và trước năm 1954.
Hiện tại, các chung cư đều đã xuống cấp, nguy hiểm tập trung chủ yếu tại các quận nội thành và nội đô lịch sử. Việc quản lý, sử dụng phức tạp, đan xen trách nhiệm, quyền sử dụng giữa tư nhân, tổ chức, nhà nước. Ở một số khu có sự xen kẽ các công trình nhà ở thấp tầng, trụ sở cơ quan, văn phòng, dịch vụ thương mại, hạ tầng xã hội (trường học, cơ sở y tế...).
Một thực trạng chung là diện tích căn hộ chung cư cũ thường nhỏ dưới 30m2, hoặc từ 30-50m2/căn, không đảm đảm tiêu chuẩn sử dụng nhưng lại rơi vào tình trạng quá tải dân cư do mật độ xây dựng tăng gấp đoi so với thiết kế ban đầu. Để cải thiện không gian sống, nhiều hộ dân đã tự cơi nới, sửa chữa, ảnh hưởng kỹ thuật và mỹ quan đô thị.
Tại nhiều khu nhà việc cơi nới lấn chiếm không gian chung bừa bãi. Trong khi đó, hệ thống kỹ thuật ở các chung cư đều cũ nát, đặc biệt là hệ thống cấp nước do dân tự cải tạo thành mạng lưới đường ống chằng chịt trên mặt nhà gây mất mỹ quan.
Đáng lo ngại, hầu hết các chung cư cũ đều thiếu hệ thống phòng cháy chữa cháycộng với việc không được quan tâm duy tu bảo trì thường xuyên, hệ thống hạ tầng đô thị hư hại, dẫn đến nhiều chung cư cũ xuống cấp nghiêm trọng, hư hại nặng, nguy hiểm cho người dân.
Làm tốt kiểm định để đầu tư, cải tạo
Trong quá trình rà soát, đánh giá toàn bộ các chung cư cũ theo các mức tình trạng kỹ thuật, cơ quan chức năng đã đưa ra dấu hiệu nguy hiểm cấp độ D để lựa chọn kiểm định đối với chung cư cũ.
Kết quả rà soát cho thấy có 42 chung cư mức 1, có 1.449 chung cư mức 2, có 88 chung cư mức 3, chỉ có 25 nhà còn lại đã được cải tạo, sửa chữa đạt mức đảm bảo an toàn cho người sử dụng.
Tổng số 401 chung cư được tổ chức kiểm định (gồm: cấp B có 148 chung cư; cấp C có 245 chung cư; cấp D có 08 chung cư, trong đó, 02 nhà cấp D đã hoàn thành cải tạo, xây dựng lại và đưa vào sử dụng là C1 Thành Công và B6 Giảng Võ).
Đến nay, 18 dự án đã hoàn thành đưa vào sử dụng, cơ chế trước đây thực hiện theo 03 mô hình sử dụng nguồn vốn: Vốn ngân sách, Vốn ngoài ngân sách có sự hỗ trợ từ Thành phố và Vốn ngoài ngân sách. Hiện nay, 14 dự án đang triển khai; các chung cư cũ còn lại chậm triển khai hoặc chưa có nhà đầu tư đề xuất.
Trong quá trình triển khai thực hiện cải tạo, xây dựng lại vấp phải những khó khăn, vướng mắc về rà soát, kiểm định và lập kế hoạch cải tạo, xây dựng mới; quy hoạch; lựa chọn nhà đầu tư; công tác giải phóng mặt bằng và bồi thường, hỗ trợ tái định cư; Về tạo lập quỹ nhà tạm cư; Ưu đãi đầu tư...
Đề án đã đưa ra các nhóm giải pháp trọng tâm: Ban hành Kế hoạch tổng rà soát, kiểm định các nhà chung cư cũ.
Trong đó, từ năm 2021-2022, thực hiện kiểm định 126 chung cư có tình trạng kỹ thuật mức 2 đã được Thành phố chấp thuận (83 nhà thuộc các khu; 43 nhà độc lập, đơn lẻ); rà soát, kiểm định 19 khu chung cư cũ đã báo cáo ý tưởng quy hoạch (có nhà nguy hiểm cấp D, cấp C cận D).
Từ năm 2021-2025: Ban Chỉ đạo cải tạo chung cư cũ đã tổ chức tổng kiểm tra, rà soát, kiểm định chi tiết đối với toàn bộ các chung cư còn lại.
UBND cấp huyện sau khi được phân cấp quản lý lên kế hoạch, tổ chức thực hiện lựa chọn đơn vị kiểm định chung cư cũ độc lập, đơn lẻ trên địa bàn rồi gửi kết quả về Sở Xây dựng để tổng hợp, xây dựng, bổ sung, điều chỉnh Kế hoạch cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ.
Việc cải tạo các chung cư cũ nát suốt 2 thập kỷ qua diễn ra rất chậm, chưa đạt yêu cầu, mục tiêu đề ra do ba nhóm lợi ích chưa thống nhất được, gồm: Người dân, doanh nghiệp, thành phố
Trên cơ sở các chung cư cũ đã có kết quả kiểm định, Kế hoạch cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ giai đoạn 2021-2025 đối với các chung cư cũ đã có kết quả kiểm định được ban hành, thúc đẩy việc triển khai thực hiện quy trình dự án đầu tư; Kế hoạch và bố trí nguồn vốn ngân sách lập các đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, tổng mặt bằng, đề án; Lựa chọn nhà đầu tư; công tác giải phóng mặt bằng và bồi thường, hỗ trợ tái định cư; tạo lập quỹ nhà tạm cư; Ưu đãi đầu tư.
Chủ tịch UBND TP Chu Ngọc Anh đánh giá các ý kiến đóng góp được đưa ra tại cuộc họp rất xác đáng, có trách nhiệm và yêu cầu cơ quan soạn thảo tiếp thu tối đa ý kiến, tập trung sửa Tờ trình, báo cáo Thường trực Thành ủy để tiếp tục hoàn thiện để Đề án thực sự khả thi, thuyết phục khi trình Quốc hội ban hành nghị quyết...
Ông Chu Ngọc Anh cho rằng: muốn tháo gỡ những vướng mắc về cơ chế, chính sách để quy hoạch, cải tạo, xây dựng nhà chung cư cũ trên địa bàn Thành phố được sớm thông qua, Tờ trình cần nhấn mạnh thêm sự cần thiết, cơ sở pháp lý, cơ sở chính trị; trách nhiệm của thành phố, phối hợp giữa các khâu, phân cấp trong các nội dung liên quan...
