“Rào cản” quy hoạch
Theo ông Lê Văn Chiến, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đắk Nông, tỉnh đã nhiều lần tổ chức hội thảo, tham vấn ý kiến, quy hoạch tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050 và được Thủ tướng phê duyệt.
Quy hoạch đã đưa ra 6 quan điểm phát triển với mục tiêu đến năm 2050, xây dựng tỉnh Đắk Nông trở thành tỉnh phát triển của vùng Tây Nguyên có kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại.
Đắk Nông sẽ là trung tâm về công nghiệp nhôm và sau nhôm của quốc gia; nền nông nghiệp công nghệ cao, giá trị cao; trở thành trung tâm du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái của vùng.
Quy hoạch cũng đề ra 3 đột phá phát triển gồm: Công nghiệp khai thác bôxít - chế biến alumin - luyện nhôm và năng lượng tái tạo; phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, liên kết chuỗi giá trị; phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, phát huy lợi thế khí hậu, cảnh quan thiên nhiên, văn hóa đặc trưng và Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông.
Với mục tiêu tăng trưởng GRDP giai đoạn 2021 - 2030 là 9,05%, Đắk Nông dự kiến huy động tổng nguồn vốn đầu tư toàn xã hội trên 345.000 tỷ đồng.
Sau khi công bố quy hoạch, Đắk Nông tổ chức giới thiệu 44 dự án tiềm năng thu hút đầu tư của tỉnh với gần 300.000 tỷ đồng.
Tại hội nghị, lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Nông đã trao chứng nhận đầu tư 4 dự án với tổng số vốn đăng ký đầu tư hơn 1.700 tỷ đồng.
Có 4 nhà đầu tư ký kết ghi nhớ hợp tác với địa phương này tổng số vốn đăng ký đầu tư 8,4 tỷ USD.
Tuy nhiên, quá trình triển khai, Đắk Nông gặp vướng mắc lớn khi 1/3 diện tích của tỉnh vướng quy hoạch bôxít.
“Gỡ” vướng
Theo lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Nông, từ đầu tháng 8/2024, chính quyền tỉnh đẩy nhanh các cuộc làm việc với đại diện Bộ TN&MT để tháo gỡ vướng mắc cho 37 dự án đã được phê duyệt phải tạm dừng vì nằm trên mỏ khoáng sản bôxít.
Ông Nguyễn Văn Minh, Phó Giám đốc Sở TN&MT Đắk Nông cho biết, 37 dự án này nằm trong 1.067 dự án tại Đắk Nông tạm dừng do vướng quy hoạch bôxít (Quyết định số 866 ngày 18/7/2023 của Thủ tướng).
Trong khi chờ tháo gỡ quy hoạch bôxít, tỉnh Đắk Nông đề nghị Trung ương có cơ chế tháo gỡ cho 37 dự án này vì đã được phê duyệt, cấp vốn chuẩn bị triển khai.
Trong đó, có 3 dự án đường giao thông với tổng vốn đầu tư hơn 1.300 tỷ đồng, gồm: Tỉnh lộ 2, Tỉnh lộ 5 và đường Đạo Nghĩa Quảng Khê - giai đoạn 2.
Thêm một số dự án mở rộng, xây dựng đường giao thông thuộc các huyện Đắk Song, Đắk Glong, Tuy Đức.
Một số dự án tái định cư cho các hộ dân có đất thuộc diện thu hồi để phục vụ khai thác quặng bôxít và các dự án hạ tầng phục vụ quá trình vận hành Nhà máy Alumin Nhân Cơ tại huyện Đắk R’lấp…
Theo Phó Giám đốc Sở TN&MT Đắk Nông, tỉnh Đắk Nông đã có nhiều văn bản gửi các bộ: Công Thương, TN&MT để tháo gỡ.
Qua kiểm tra, xác định 1/3 diện tích của tỉnh Đắk Nông có nhiều dự án “chồng lấn” với quy hoạch bôxít.
“Riêng 37 dự án cấp bách hiện Cục Địa chất khoáng sản đang làm việc với tỉnh nhằm rà soát, tháo gỡ để triển khai”, ông Nguyễn Văn Minh, Phó Giám đốc Sở TN&MT Đắk Nông chia sẻ.
Trao đổi thêm về vấn đề này, ông Hồ Văn Mười, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông cho rằng, hiện nay Luật Khoáng sản không phân nhóm nên cứ đâu có quặng là phải bảo vệ.
Nếu theo tiến độ đã được phê duyệt hiện tại, để khai thác hết quặng bôxít tại Đắk Nông phải mất 400 năm.
Còn nếu đưa cả 5 nhà máy alumin đã có chủ trương đầu tư vào khai thác thì cũng mất 200 năm mới hết quặng bôxít.
“Chúng tôi đề nghị Trung ương phân kỳ để làm hiệu quả hơn trong việc bảo vệ khoáng sản, đồng thời thực hiện mục tiêu quốc gia, đầu tư công... tại địa phương. Hy vọng tháng 10/2024 tới, Quốc hội thảo luận sửa đổi Luật Khoáng sản sẽ có nội dung thay đổi về quy hoạch bôxít, góp phần gỡ vướng cho địa phương”, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông đề nghị.
