(GD&TĐ) - Xưa nay, tháng mười hai âm lịch (tháng Chạp) thường được người dân quen gọi là tháng Củ Mật. Hiểu đơn giản nhất thì đây là tháng mà dân ta cho rằng hay bị xui xẻo, là tháng có thể dễ mất mát tiền của, hay bị “tai bay vạ gió”, có khi hao người tốn của với những lý do hết sức khác nhau… đen và đắng như Củ Mật . Lý giải cho cách gọi này ta thấy:
Tháng 12 âm lịch là tháng giáp tết, nhu cầu đi lại nhiều hơn bất cứ tháng nào. Theo đó người dân nói chung, người nông dân, người buôn bán, cán bộ, công chức… nói riêng dù quê xa hay gần, dù mối quan hệ rộng hay hẹp, sang giàu hay bần hàn đều phải đi lại thăm hỏi, chúc tụng. Mà gắn liền chúc tụng là tiệc tùng, cỗ bàn và tất nhiên rượu, bia là khó tránh khỏi. Trong khi đó, cơ sở hạ tầng giao thông ở khắp nước, nhất là ở nông thôn còn quá thấp, phương tiện tham gia lại nhiều, mật độ giao thông lớn, chất lượng phương tiện không được kiểm tra, thời tiết mưa, lạnh... làm cho nguy cơ rủi ro tăng, không thận trọng thì đen đủi như tai nạn, hỏng xe giữa đường… là thường tình, Củ Mật là hiện hữu.
 |
| Tháng Củ Mật đồng nghĩa với tiệc tùng gia tăng, cần thận trọng khi đã uống bia rượu |
Tháng 12 âm lịch, nhất là những ngày giáp tết, hầu hết ai cũng luôn luôn có việc, phải đi lại thường xuyên, thức khuya, dậy sớm, khách đến nhà chơi, đến giải quyết công việc nhiều nên thường gây nên trạng thái mệt mỏi, căng thẳng, buồn ngủ. Vậy nên, hầu hết xong việc đặt lưng là ngủ say, nhiều khi ngồi cũng có thể ngủ ngon lành, cổng, cửa đôi khi quên cả khóa, xe quên cả cho vào nhà, đồ dùng quên cả cất dọn, thêm nữa là nhu cầu mua sắm những ngày giáp tết tăng, thường xuyên mang tiền trong người. Do vậy, nếu cảnh giác không cao sẽ là cơ hội “ngàn vàng” cho bọn đạo chích lộng hành, đen đủi như mất tiền, mất của dễ xẩy ra, Củ Mật là hiện hữu.
Tháng 12 âm lịch ai cũng có nhu cầu giải quyết công việc chung, riêng bất luận là trai hay gái, già hay trẻ, ăn uống thất thường, thức ăn đa dạng, vệ sinh thực phẩm khó kiểm định, trong khi đó thời tiết những ngày giáp tết nhiều khi thất thường, thậm chí có rét đậm, rét hại kèm theo mưa phùn, gió bắc… làm ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, nhất là người già và trẻ em, không chủ động giữ ấm, quan tâm đến người già và cong trẻ thì cảnh nhiều gia đình gần đến tết phải khăn gói đưa nhau lên viện. Do vậy đen đủi như mất tết, tốn tiền, thậm chí là mất người là dễ xẩy ra, Củ Mật là hiện hữu. Bên cạnh đó thì tháng 12 âm lịch, nhất là những ngày giáp tết nhu cầu sử dụng điện, ga, nước phục vụ cho sinh hoạt tăng cao. Nếu không thận trọng thì tai nạn do sử dụng điện, ga, nước gây ra cho con người như chập, cháy, bỏng rất dễ xẩy ra, Củ Mật là hiện hữu.
Như vậy, có rất nhiều yếu tố để có thể là nguyên nhân của sự đen đủi, rủi ro trong tháng 12 âm lịch, song những yếu tố ấy không phải là sự áp đặt của số phận đối với mỗi người, không phải là do ông trời tiên định, lại càng không phải là không tránh được. Nó hoàn toàn do sự chủ quan của mỗi cá nhân mà tạo lên, nếu “giữ mình” và có sự hiểu biết, nếu có sự chủ động đề phòng của mỗi người và sự quan tâm tuyên truyền, giáo dục của các cấp, các ngành, các gia đình, chúng ta hoàn toàn có thể loại trừ được đen đủi, rủi ro trong những ngày cuối năm này, quan niệm về tháng Củ Mật theo đó mà không còn và người người, nhà nhà sẽ có một cái tết cổ truyền thật vui vẻ và hạnh phúc.
Bùi Văn Mạnh
