Đào tạo đáp ứng yêu cầu ngành nghề của cuộc CMCN 4.0
Từ những ảnh hưởng sâu rộng nêu trên của CMCN 4.0 đối với nền giáo dục đại học nói riêng, TS Trần Ngọc Sơn cho rằng, người quản trị trường đại học cần phải tiệm cận với những đổi thay của cuộc cách mạng công nghiệp.
Vai trò của người quản trị trường đại học cần phải có năng lực với những điểm khác biệt trong 3 kỹ năng như: Tri thức, giao tiếp và tư duy, nhằm mục đích giải quyết được vấn đề đặt ra.
Theo TS Trần Ngọc Sơn, nền tảng của CMCN 4.0 là sự kết nối giữa thế giới thật và ảo thông qua phần mềm công nghệ thông tin, kỹ thuật số và kết nối mạng. Do vậy kiến thức và kỹ năng về công nghệ thông tin và kỹ thuật số có vai trò rất quan trọng đối với nhà cung cấp và người tiêu dùng.
“Nhiệm vụ của các trường đại học và năng lực tri thức người quản trị đại học trong giai đoạn tới phải đào tạo đủ chuyên gia công nghệ thông tin; tích cực trang bị cho người tốt nghiệp các kiến thức kỹ thuật số và kỹ năng có liên quan để đáp ứng nhu cầu xã hội trong CMCN 4.0” - TS Trần Ngọc Sơn trao đổi.
Cùng với đó vấn đề việc làm và thất nghiệp là hiện tượng phổ biến của quá trình CMCN 4.0, nhất là thời kỳ đầu khi lực lượng lao động chưa thích ứng với điều kiện mới của công nghiệp và sự chuyển dịch mạnh cơ cấu lao động giữa các lĩnh vực.
Nhấn mạnh thực tế đã có những thay đổi việc làm trên thị trường lao động, TS Trần Ngọc Sơn cho biết, người máy đã bắt đầu thực hiện các công việc phổ thông thay cho con người. Người máy với nguồn học liệu vô tận có thể thực hiện tốt các bài giảng ở một số môn học thuộc lĩnh vực khoa học xã hội, kể cả khoa học tự nhiên và có thể hoàn toàn thay thế đội ngũ giáo viên hiện nay.
Việc làm ở những lĩnh vực như: Tư vấn pháp luật, kế toán và tư vấn thuế cũng có thể bị thay thế hoàn toàn bởi các robot thông minh. Do vậy, vấn đề đặt ra đối với các trường đại học mà nhất là năng lực giao tiếp để làm việc với con người thì người quản trị định hướng đào tạo đáp ứng yêu cầu ngành nghề của cuộc CMCN 4.0 và đào tạo lại để thích ứng với ngành nghề mới.
Mặt khác phải chấp nhận một thời kỳ mới trong việc tuyển sinh đào tạo nguồn nhân lực khác hẳn với quan điểm truyền thống vì trang thiết bị của CMCN 4.0 sẽ thay thế rất nhiều các trang thiết bị đào tạo hiện nay và không cần nhiều nhân lực.
 |
| Các hình thức đào tạo Online, đào tạo ảo, mô phỏng, số hoá bài giảng,... sẽ là xu hướng đào tạo nghề nghiệp trong tương lai. Ảnh minh họa/internet |
Xu hướng “đào tạo ảo”…
Cũng theo TS Trần Ngọc Sơn, chương trình đào tạo hiện nay vẫn chưa được linh hoạt, nội dung chưa phù hợp với nhu cầu và xu thế thị trường lao động CMCN 4.0. Các trường đại học và người quản trị cần có năng lực tư duy thực hiện hoạt động đào tạo theo hai hướng: một mặt phải đáp ứng tính định hướng xã hội, mặt khác đào tạo cung cấp nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động CMCN 4.0.
Tuy nhiên, áp lực đối với các trường đại học càng lớn khi chương trình đào tạo vừa đáp ứng tính chuyên môn cao trong lĩnh vực nhất định, vừa đáp ứng tính liên ngành gồm: công nghệ thông tin, kỹ thuật số, mạng, kiên thức chuyên ngành… và các kỹ năng khác không thể thiếu như: khả năng suy nghĩ có hệ thống, khả năng tổng hợp, khả năng liên kết giữa thế giới thực và ảo, khả năng sáng tạo, kỹ năng làm việc nhóm, khả năng hợp tác liên ngành.
Một vấn đề khác đặt ra cho nhà quản trị đại học là cách thức tổ chức để chuyển tải nội dung chương trình đào tạo đến người học. TS Trần Ngọc Sơn trao đổi, CMCN 4.0 đòi hỏi phương pháp đào tạo thay đổi với sự ứng dụng mạnh mẽ của công nghệ thông tin, công nghệ kỹ thuật số và hệ thống mạng.
